دفن میّت

دفن میّت

س 174

اشاره

- دختری 5 یا 6 ماهه از مادر سقط شده و والدین واقف به مسائل شرع نبوده لذا، بدون غسل و کفن او را در پارچه‌ای پیچیده و دفن کرده‌اند و اکنون 3 سال از این جریان می‌گذرد تکلیف آنان چیست؟

ج

- در مورد سؤال که سه سال است از دفن گذشته فعلًا تکلیفی ندارید. و اللّه العالم.

س 175

اشاره

- اگر از میّت فقط دست و یا پا مانده باشد در دفن باید رعایت قبله شود یا هر جور می‌شود دفن کرد؟

ج

- در فرض سؤال وجوب مراعات قبله معلوم نیست گرچه خوب است بهمان نحوی که دست و پا در دفن بدن واقع می‌شود بهمان نحو قرار دهند.

س 176

اشاره

- میّت را قرار است به مشاهد مشرفه نقل دهند ولی او را در زمین دفن نمی‌کنند بلکه او را در بنائی می‌گذارند و روی او بنا می‌کنند جایز است یا خیر؟

ج

- واجب است میت را در زمین دفن کنند و میّت را روی زمین گذاشتن و با بناء او را پوشاندن جایز نیست.

س 177

اشاره

- شخصی را در زمین دفن می‌کنند که بعد به مشهد مقدس منتقل کنند بعد از یک سال و نیم آن جسد را در آوردند بوی تعفن می‌داد کفن از بین رفته کفن را عوض کردند و به مشهد بردند آیا این کار جایز است یا خیر؟

ج

- در صورت مرقوم با احتمال عرفی بقاء تعفن، نبش قبر معرض هتک است و جایز واقع نشده است ولی دفن آن در مشهد مقدس بی‌اشکال واقع شده است.

س 178

اشاره

- مادر این جانب حدود 10 روز قبل برحمت ایزدی پیوست درحالی‌که 
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 53
بارها گفته بود مرا بهشت زهرا دفن نکنید نزد برادرم در علی بن جعفر ببرید لکن در آن شرایط غیر عادی او را در بهشت زهرا به صورت امانت سپردیم اما در آنجا او را دفن نمودند آیا می‌توانیم او را به قم انتقال دهیم؟

ج

- بطور کلی اگر وصیت کرده باشد که در مکان خاصی مثل قم او را دفن نمایند اگر خلاف وصیت عمل شده باشد و در محل دیگر دفن کرده باشد در صورتی که نبش موجب هتک میت نشود باید نبش نمایند و طبق وصیت عمل کنند.

مراسم ترحیم و یادبود

س 179

اشاره

- زنهائی که گیسوان خودشان را در مصیبت قیچی کنند یا ببرند کفّاره بر آنها واجب می‌شود اگر برای اصلاح کردن یا زینت دادن این عمل را انجام دهند کفّاره تعلق می‌گیرد یا نه؟

ج

- قیچی و اصلاح مو جهت زینت کفّاره ندارد.

س 180

اشاره

- پولهایی که برای برگزاری مراسم ترحیم خرج شده است از کجا تأمین شود آیا از اصل ترکه یا از ثلث (اطعام کرایه اتوبوس چاپ اعلامیه ترحیم- خرج مسجد محل برگزاری مراسم- مزد و انعام افراد خدمت‌کننده در مراسم ترحیم از قبیل: قاری قرآن موزّع قرآن- چای‌ریز- آشپز- نوحه‌خوان- سخنران و ...).

ج

- اگر متوفّی وصیت کرده که مراسم ترحیم برگزار کنند باید از ثلث تأمین شود ولی اگر در این خصوص چیزی نگفته و برای ثلث مصارف دیگری تعیین نموده کبار ورثه می‌توانند از اموال خودشان مصرف کنند و چنانچه میّت صغیر داشته باشد نمی‌توانند از مال صغیر خرج کنند.

س 181

اشاره

- حجله‌هائی که برای اموات می‌گذارند و گلهای طبیعی که روی جنازه و قبر می‌ریزند آیا مصداق تبذیر مال هست یا وجه شرعی دارد؟

ج

- آنچه مسلّم است این ستکه اگر وجوهی که در این راه‌ها مصرف می‌شود صرف خیرات و دادن صدقه برای میّت شود از جهات متعدد مستحسن و مستحب و موجب انتفاع میّت است.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 54

س 182

اشاره

- آیا درست است یک نفر که یکی از بستگانش فوت می‌نماید زیر دیون دیگران واقع شود و مبلغی را از شخصی قرض نماید و ناچار شود زیاده از آن مبلغ را به عنوان ربا به قرض دهنده بپردازد تا در نظر مردم محترم شود؟ مستدعی است راهنمائی فرمائید.

ج

- قرض ربوی حرام و از گناهان کبیره است آنچه که برای میت نفع دارد خیرات و مبرات است و در درجه اول اداء دیون او مثل خمس و زکات و بدهکاریهای او به اشخاص و کفارات و مظالم و حج نیابتی برای او اگر در ذمه داشته باشد که این امور در صورتی که میت مدیون آنها باشد همه از اصل ترکه او برداشته می‌شود و همچنین قضاء نماز و روزه او و بعد هم خیرات مستحبه مثل صدقه و احسان بفقراء و امور خیریه دیگر و اگر وصیت کرده باید به وصیت او تا مقدار ثلث ترکه او عمل شود و در زائد بر ثلث هم اگر کبار ورثه عمل نمایند احسان به او است و راجع به مراسم معموله جهت عزای اموات و عروسیها و مجالس ضیافت و میهمانیها مقتضی است از مخارج سنگین که صاحبان عزاء یا عروسی از تحمل آن بزحمت و حرج می‌افتند و غالباً رجحان شرعی ندارد خودداری نمایند و سیره و روش حضرت رسول اکرم (ص) و ائمه طاهرین علیهم السلام و راهنمائیهای اخلاقی اسلامی را سرمشق قرار دهند و به اقتصاد عمل نمایند و حتی کسانی که اهل تمکن و توانائی مالی هستند نیز مناسب است در این قبیل مراسم میانه روی را مراعات نمایند تا کسانی که متمکن نیستند بملاحظه عرف معمول گرفتار قرض و زحمت نشوند و مخصوصاً اگر این مراسم برای رقابت و همچشمی‌های دنیائی باشد هرگز موجب اجر برای زنده و مرده نخواهد شد و حال همان شخص را خواهد داشت که بر حسب بعضی اخبار در زمان حضرت امیر المؤمنین سلام اللّه علیه برای رقابت و اظهار ریاست نه برای خدا و اطعام فقرا سیصد شتر قربانی کرد و حضرت خوردن گوشت آنها را بر مردم تحریم نمود و احدی از آنها نخورد خداوند متعال همه را موفق به پیروی از دستورات اخلاقی اهل بیت سلام اللّه علیهم بنماید.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 55
احکام بلوغ 
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 57