تعریف قمار و آلات قمار

شعر

س 1035

اشاره

- خواندن اشعار هجو، لغو یا دارای مضامین فاسد چه حکمی دارد؟

ج

- خواندن اشعاری که مضامین منحرف‌کننده و فسادانگیز و تأثیرات سوء اخلاقی روحی دارد، مثل مقالاتی که این مفاسد را داشته باشد و مصونیت اخلاقی فرد و اجتماع را در خطر اندازد، با آواز یا ساده حرام است.

قمار

تعریف قمار و آلات قمار

س 1036

- تعریف قمار از نظر حضرتعالی چیست؟

- قمار بازی برد و باخت و شرطبندی است در عرف مفهوم آن معلوم است و غالب مصادیقش مشخص است.

س 1037

- آلت قمار به چه آلاتی گفته می‌شود؟

- آلاتی است که از آن برای قمار و برد و باخت استفاده می‌شود مثل نرد و شطرنج و پاسور و غیره اگر چه با آن بی‌برد و باخت نیز بازی کنند.

س 1038

- آیا امکان دارد آلت قمار از آلیت خارج شود؟

- خروج از آلیت با شکستن و محو هیئت آن می‌شود ولی ترک قمار با آن و شیوع قمار با آلات دیگر آن را از آلیت برای قمار خارج نمی‌کند بلی اگر طوری فرض شود که آلتی که برای قمار بوده منافع محلّله معتد بهائی پیدا کند که آن را برای آن منافع خریدوفروش نمایند حکم به جواز خریدوفروش آن موجه است ولی قمار و بازی با آن هر چند بی‌برد و باخت باشد جایز نیست و تشخیص اینکه منافع محلّله معتد بها پیدا کرده یا نه با عرف است.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 302

س 1039

- شرط برد و باخت در مسابقه چه معنایی دارد و حکم آن چیست؟

- شرط برد و باخت به این صورت که برنده چیزی را از بازنده بگیرد خواه پول یا هر شی‌ء قیمتی دیگر باشد جایز نیست و مالی که برنده می‌برد حرام است.

شطرنج، نرد و پاسور

س 1040

- بازی کردن با شطرنج بدون برد و باخت چه حکمی دارد و خریدوفروش آن و نگاه کردن به افرادی که بازی می‌کنند چطور؟

- بازی با شطرنج و لو بدون برد و باخت باشد اشکال دارد و حضور در مجلسی که شطرنج بازی میکنند نیز اشکال دارد. و اللّه العالم.

س 1041

- هم اکنون در کشور اسلامی ما عموماً بازی با ورق مانند شطرنج بعنوان سرگرمی و گاهی جهت تقویت حافظه و بدون برد و باخت عموماً انجام می‌شود، نظر حضرتعالی در این مورد چیست؟

- بازی با شطرنج و ورق و هر آلت قمار دیگر و لو بدون برد و باخت باشد، بنظر این جانب حرام است.

س 1042

- در مورد بازی با شطرنج همراه با شرطبندی که جای سؤالی نیست و مسلماً حرام است اما بازی به عنوان یک سرگرمی سالم و کاملًا فکری نیز حرام است؟ من به نوبه خود این وسیله را دارای شرایط زیر می‌دانم.
1- یک سرگرمی است که چون به مغز را به کار می‌گیرد اوقات بازی تلف نمی‌شود.
2- چون در این بازی نباید اشتباه کرد، بنابراین باعث افزایش دقت و توان تصمیم‌گیری افراد می‌گردد.
3- چون در این بازی باید جوانب هر حرکت سنجید، پس در زندگی عادی نیز می‌تواند بهره‌برداری شود.
4- این بازی بر خلاف برخی دیگر بر اساس شانس و اتفاق نیست و در قیاس یا بازیهای الکترونیکی و از این قبیل دارای برتری‌هائیست.
5- دارای ابعاد کوچک و قیمت کم است و برای عموم قابل استفاده می‌باشد.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 303
بنده از حضور جنابعالی درخواست می‌دارم که نظر خود را بفرمائید، اگر پاسخ شما مثبت است که هیچ امّا در صورتی که منفی است خواهشمند است بفرمائید چرا؟ و بنابراین چرا در کشور ما مسابقات سراسری شطرنج به مناسبت‌های گوناگون برگزار می‌گردد؟

- شطرنج آلت قمار است و بازی با آن و لو بدون برد و باخت باشد بنظر این جانب جائز نیست و روایاتی که نهی از بازی با شطرنج دارد برد و باخت در آن ذکر نشده ممکن است شارع مقدس به جهت آلوده نشدن باین گونه امور و دوری از مفاسد آن مطلقاً نهی نموده باشد، فوایدی که برای شطرنج از قبیل سرگرمی و افزایش دقت و تصمیم‌گیری و غیره ذکر کرده‌اید نمی‌تواند مجوز عمل حرام بشود با توجه به اینکه امور مذکوره را می‌توان با انجام اعمال حلال واجب و مستحب تحصیل نموده و برگزاری مسابقات سراسری شطرنج، مجوز شرعی نیست.
و اللّه العالم.

س 1043

- بازی شطرنج با کامپیوتر اگر برد و باخت مطرح نباشد چه حکمی دارد؟

- در حرمت شطرنج فرقی بین بازی با کامپیوتر و غیر آن نیست.

س 1044

- شخصی از مرجعی تقلید می‌نموده که شطرنج بازی بدون برد و باخت را تجویز نموده در حال حیات آن مرجع عمل نموده فعلًا به اجازه جنابعالی باقی بر تقلید است آیا مجاز است شطرنج بازی نماید، و آیا ورق بازی (پاسور) از نظر جنابعالی جایز است یا خیر؟

- بازی با شطرنج و لو بدون برد و باخت بنظر این جانب حرام است و پاسور نیز حکم شطرنج را دارد و حکم بقاء بر تقلید در رساله ذکر شده است. و اللّه العالم.

س 1045

- بازی با ورق و پاسور چه حکمی دارد و آیا معاشرت با کسانی که بازی می‌کنند جایز است؟

- بازی با ورق و پاسور حتی بدون برد و باخت حرام است و معاشرت با اشخاص مذکور چنانچه همراه با امر به معروف و نهی از منکر باشد و احتمال تأثیر بدهد اشکال ندارد.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 304

س 1046

- بنده اوقات فراغت خود را یا مطالعه و یا با بازی شطرنج پر می‌کردم و این بازی را خیلی دوست دارم و سرگرمی و بازی فکری خوبی برای خود می‌دانم که مرا از پرداختن به امور غیر اخلاقی بازمی‌دارد و در این بازی پیشرفت خوبی داشته‌ام و بدین منظور می‌خواستم بدانم که می‌توانم به این بازی بپردازم (نظر خود را ابراز دارید) و اگر نمی‌توانم به نظر جنابعالی آیا می‌توانم در این مسأله به مرجع دیگری رجوع کنم؟

- بنظر حقیر بازی با شطرنج اگر چه برد و باخت هم در آن نباشد حرام است و رجوع به غیر برای کسی که از حقیر تقلید می‌کند در این مسأله جایز نیست. و اللّه العالم.

جایزه در مسابقات

س 1047

- در مسابقاتی مثل فوتبال چند تیم مقداری پول در میان قرار میدهند تا برای تیم یا تیمهای برنده جوائزی تهیه شود، آیا این کار جایز است؟
اگر این امر از سوی مرکزی چون فدراسیون ورزش انجام پذیرد چگونه است؟

- حرمت دائر مدار اینست که کسانی که پول می‌دهند در این کار برنده یا بازنده شوند.

س 1048

- گاهی دو نفر یا دو تیم مسابقه‌ای را انجام داده و قرار می‌گذارند که تیم بازنده مثلًا مخارج شام را متحمل شود، حکم چیست؟

- جائز نیست.

س 1049

- اگر از طرف فرد ثالث جائزه‌ای برای تیم برنده قرار داده شود، بازی بقصد برد چه حکمی دارد (مفروض به اینکه تیم بازنده مخارج مصروفه جهت کسب آمادگی را از دست میدهد)؟

- اگر اصل بازی مشروع باشد اشکال ندارد.

س 1050

- اگر برد و باخت بین مربیان یا بعضی از بازیکنان باشد، بازی برای بازیکنانی که برد و باخت شامل حال آنها نمی‌شود چگونه است؟

- اشکال دارد.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 305

س 1051

- یاری قمارباز خواه بشکل تشویق یا ارائه طریق چه حکمی دارد؟

- جایز نیست.

بازی و سرگرمی

س 1052

- بازیهایی که هیچ‌گونه فایده معقولی ندارند و صرفاً سرگرمی محسوب می‌شوند، چه حکمی دارند؟

- اگر عرفاً لهو و باعث بازداری انسان از خدا و انجام تکالیف شرعی میشود جایز نیست.

س 1053

- بفرمایید کسب درآمد از وسایل سرگرمی همچون میزهای فوتبال دستی چگونه است؟
با توجه به اینکه سازمان تربیت بدنی کشور مجوز تأسیس باشگاه جهت استفاده از این گونه وسایل را می‌دهد.
میز فوتبال دستی یک میز گود با هشت عدد میله و تعدادی آدمک پلاستیکی و یک توپ کوچک می‌باشد که استفاده کنندگان با چرخانیدن میله و زدن ضربه با آدمک‌ها به توپ پلاستیکی و فرستادن توپ به داخل محفظه مربوطه مشغول بازی میشوند و حق استفاده از این میز که به دو نفر بازیکن واگذار می‌شود یک سکه 5 تومانی یا 10 تومانی می‌باشد که داخل قلک مربوطه جهت دریافت توپ انداخته می‌شود که آن درآمد صاحب باشگاه یا میز می‌باشد.
استفاده از دستگاه آتاری و کسب درآمد از آن چگونه است؟ دستگاه آتاری وسیله الکترونیکی است که به تلویزیون وصل می‌باشد آن هم به مدت محدود در این بازی‌ها معمول شامل جنگ هوایی یا دریایی و مسابقات موتور سواری و ... می‌باشد.

- ظاهراً اشکال ندارد لکن اگر بازی کنندگان با یکدیگر شرطبندی و بر پایه آن بازی کنند درآمد آن برای صاحب باشگاه یا میز یا آتاری هم حلال نیست. و الله العالم.
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 306