Coriander گشنيز
Coriangrum sativum نام علمی
مضرات طرز استفاده خواصداروئي ترکيبات شيميايي
کليات گياه شناسي:
گشنیز نوعی سبزی با نام علمی Coriandrum sativum است. این گیاه بومی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا بومي جنوب اروپا و مناطق مديترانه است و ارتفاع آن تا نیم متر هم میرسد.
در بيشتر نقاط ايران نيز مي رويد . از زمانهاي قديم
وجود داشته و حتي مورد مصرف مصري ها بوده است .
بقراط اين گياه را مي شناخته و براي درمان بيماريهاي مختلف از آن استفاده مي کرده است . در قرون
وسطي ضعف جنسي را با گشنيز درمان مي کردند .
گشنيز گياهي است علفي و يكساله ، برنگ سبز که ارتفاع آن تا 80 سانتيمتر نيز مي رسد . برگهاي آن به
دو شكل ظاهر مي شود آنهائي که در قاعده ساقه وجود دارد بشكل دندانه دار و ديگري در طول ساقه که
باريك و نخي شكل مي باشند .
قسمت مورد استفاده گياه ،ساقه و برگ و ميوه آن است . ميوه گشنيز گرد و برنگ زرد مي باشد . بوي تازه
آن مطبوع نبوده و تقريبا بد بو است ولي بر اثر خشك شدن اين بو از بين رفته و خوشبو مي شود . حتي نام
لاتين گشنيز از لغت يوناني Korio مشتق شده که به معني بد بو است .
ترکيبات شيميايي:
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
---|---|
انرژی | ۹۵ کیلوژول (۲۳ کیلوکالری) |
کربوهیدراتها | ۳٫۶۷ g |
قندها | ۰٫۸۷ |
فیبر | ۲٫۸ g |
چربی | ۰٫۵۲ g |
پروتئین | ۲٫۱۳ g |
آب | ۹۲٫۲۱ g |
ویتامین آی معادل | ۳۳۷ میکروگرم (۳۷٪) |
- بتاکاروتن | ۳٬۹۳۰ میکروگرم (۳۶٪) |
- لوتئین و زآکسانتین | ۸۶۵ μg |
تیامین (ویتامین ب۱) | ۰٫۰۶۷ میلیگرم (۵٪) |
ریبوفلاوین (ویتامین ب۲) | ۰٫۱۶۲ میلیگرم (۱۱٪) |
نیاسین (ویتامین ب۳) | ۱٫۱۱۴ میلیگرم (۷٪) |
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) | ۰٫۵۷ میلیگرم (۱۱٪) |
ویتامین ب۶ | ۰٫۱۴۹ میلیگرم (۱۱٪) |
اسید فولیک (ویتامین ب۹) | ۶۲ میکروگرم (۱۶٪) |
ویتامین C | ۲۷ میلیگرم (۴۵٪) |
ویتامین E | ۲٫۵ میلیگرم (۱۷٪) |
ویتامین K | ۳۱۰ میکروگرم (۲۹۵٪) |
کلسیم | ۶۷ میلیگرم (۷٪) |
آهن | ۱٫۷۷ میلیگرم (۱۴٪) |
منیزیم | ۲۶ میلیگرم (۷٪) |
منگنز | ۰٫۴۲۶ میلیگرم (۲۱٪) |
فسفر | ۴۸ میلیگرم (۷٪) |
پتاسیم | ۵۲۱ میلیگرم (۱۱٪) |
سدیم | ۴۶ میلیگرم (۲٪) |
روی | ۰٫۵ میلیگرم (۵٪) |
مواد جرب گشنيز مرکب از اسيد اولئيك ، اسيد پالمتيك ، اسيد لينولئيك و اسيد پتروسه لينيك است .
در برگهاي خشك گشنيز مقدار زيادي ويتامين A,C يافت مي شود.
در هند از تخم گشنیز به عنوان یکی از ادویهجات مهم استفاده میگردد.تخم گشنیز، ادویه ای است که عطر قوی دارد و از آن در آشپزی ایرانی استفاده می شود. در طب سنتی هم از آن استفاده می کنند. در ایران از تخم گشنیز برای تصفیه خون و استفاده در شیرینیجات خانگی بهره میبرند.
خواصداروئي:
خواص طبي گشنيز
گشنيز و تخم گشنيز از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است
خواص تخم گشنيز بقرار زير است:
1)تخم گشنيز را پودر کرده و با نسبت مساوي با شكر و يا عسل مخلوط کنيد براي تقويت بدن بسيار مفيد
است
2)معده را تقويت مي کند
3)خورذن تخم گشنيز با غذا به هضم غذا کمك مي کند
4)ادرار آور است
5)قاعده آور است
6)کرم هاي معده و روده را از بين مي برد
7)براي برطرف کردن تب تيفوئيد مفيد است
8)خاصيت ضد باکتري دارد و بيماريهاي عفوني روده را برطرف مي کند
9)تب هاي نوبه اي را از بين مي برد
10 )براي نرم کردن سينه از جوشانده تخم گشنيز استفاده کنيد
11 )جوشانده تخم گشنيز خواب آور است
12 )زکام را برطرف مي کند
12 )تخم گشنيز شير را در مادران شير ده زياد مي کند
13 )براي تسكين درد دندان تخم گشنيز بجويد
14 )تقويت کننده قلب است
15 )جوشانده تخم گشنيز يا خوردن تخم گشنيز بوداده اسهال خوني را برطرف مي کند
خواص برگ وساقه گشنيز:
1) گشنيز خواب آور است
2)مسكن و آرام کننده است
3)مسموميت هاي حاصله از مواد پروتئيني را برطرف مي کند
4)با غذا گشنيز بخوريد تا از ترش شدن غذا جلوگيري کند
5)تشنگي را برطرف مي کند
6)طحال را تميز و تقويت مي کند
7)براي فتق مفيد است
8)براي برطرف کردن بوب بد دهان سوپ گشنيز بخوريد
9)دل درد را برطرف مي کند
طرز استفاده:
فرمول برطرف کردن بواسير
حدود 10 گرم تخم گشنيز را در ماهي تابه ريخته و بو بدهيد تا رنگ آن قهو ه اي شود سپس آنرا پودر کنيد و
با سرکه و يا شراب مخلو ط کرده و چند روز آنرا بنوشيد تا بواسير از بين برود
براي برطرف کردن دندان درد
حدود 10 گرم تخم شگنيز را در چهار ليتر آب ريخته و بگذاريدبجوشد تا حجم آن به يك ليتر برسد آنرا کمي
سرد کنيد و در دهان مضمضه کنيد تا درد دندان برطرف شود
براي شستن دهان و دندان
يك قاشق چايخوري پودر تخم گشنيز را در يك ليوان آّ ب جوش ريخته و بمدت 5 دقيقه دم کنيد سپس آنرا
براي شستن دهان ،دندان و گلو غرغره کنيد
مضرات :
گشنيزاگر باندازه بكار رود هيج گونه ضرري ندارد ولي مصرف زياد از حد آن توليد مستي توام با خستگي
شديد مي کند و گاهي به خوابي عميق و گنگي و بي حسي منجر مي شود .
تخم گشنيز را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا ايراني و يا چيني خريداري کنيد . چيني ها
گشنيز را Chinese Parsley جعفري چيني مي نامند .