احکام محارم و ازدواج‌های حرام

احکام لحوق فرزند

احکام محارم_ ازدواج‌های حرام

س 1366

اشاره

- اگر دو بچه یکی پسر و دیگری دختر در بیمارستان متولد شوند درحالی‌که نه مادرها و نه قابله و نه کارمندان بیمارستان میدانند که احد مولودین از کدامیک از آنان متولد شده کیفیت لحوق بچه‌ها را به مادرشان بیان فرمائید و آیا در این گونه موارد آزمایش خون پدر و مادر و شیر آنها حجت شرعی خواهد بود یا خیر؟

ج

- اگر طرفین یعنی اولیاء این دو بچه از آزمایش خون یقین به نتیجه آزمایش پیدا کنند طبق یقین خود عمل نمایند و اگر یقین پیدا نمی‌کنند ظاهر این ستکه باید رجوع به قرعه نمایند

س 1367

اشاره

- ازدواج مجدد من برای بچه بوده حال که صاحب 2 فرزند شدم بچه‌های من با همسر اول من بسیار مأنوس هستند و همچنین زن اول من با بچه‌ها نهایت علاقه دارد زن اوّل میل دارد که شناسنامه بچه‌ها بنام او باشد یعنی در شناسنامه قید شود که زن اوّل مادر بچه‌ها باشد در صورتی که مادر اصلی بچه‌ها که همسر دوّم من است حرفی ندارد و من هم حرفی ندارم آیا شرعاً این عمل جایز است؟

ج

- این عمل جائز نیست و در نسلهای بعدی اشکالات تداخل پیش خواهد آمد.
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 44

س 1368

اشاره

- از آنجائی که فرزند متولد شده از زوجی دیگر را میتوان به فرزندی قبول نمود و فرزندخواندگی توسط شرع مقدس صحه گذاشته شده است و سن مولود اهمیتی در فرزندخواندگی ندارد- مولود می‌تواند یک روزه باشد یا چندساله، می‌تواند نه‌ماهه به دنیا آمده باشد یا هفت‌ماهه و یا حتی زودتر- لذا این سؤال مطرح می‌شود که آیا می‌توان فرزندخواندگی را از دوران جنینی آغاز نمود؟ بعبارت دیگر آیا می‌توان جنین حاصل از نطفه شوهر (اسپرم شوهر) و تخمک همسرش را پس از انعقاد نطفه و تشکیل شدن جنین در همان یکی دو روز اول به فرزندخواندگی داد و زوج دیگری او را به فرزندی قبول نماید؟ اگر این مسأله جایز باشد آیا میتوان جنین تشکیل شده را در رحم مادر خوانده‌اش قرار داد که پس از تولد او را بزرگ نماید؟

ج

- فرزندخواندگی به هیچ یک از صور مذکوره در سؤال اعتبار ندارد و احکام فرزند در محرمیت وارث بردن و غیرهما بر آن مرتب نمی‌شود و قرآن مجید فرزند خوانده را از پدر خوانده نفی فرموده است و هر چند نطفه زن و شوهری را پس از انعقاد در رحم زن دیگر قرار دهند به او ملحق نخواهد شد و به والدین حقیقی خود ملحق است. و اللَّه العالم.

س 1369

اشاره

- فرضاً زنی ایّام قاعدگی وی دیروز تمام شد و وظایف شرعی از قبیل غسل و ... انجام داد و قبل از اینکه شوهر با وی نزدیکی کند متأسفانه با عنف و زور به وی تجاوز شد و حامله شد وظیفه زن نسبت به بچه چیست؟

ج

- در مورد سؤال چنانچه شوهر آن زن هم با او مواقعه نموده به طوری که الحاق بچه به شوهر زن محتمل باشد بچه ملحق به زن و شوهر او است و حلال زاده است بلی اگر احتمال الحاق ولد به زوج نباشد و یقین داشته باشند که از زنای به عنف متکوّن شده در این صورت بچه ملحق به مادر است و نسبت به مادر حلال زاده محسوب می‌شود. و اللَّه العالم.

س 1370

اشاره

- شخصی با شخص دیگر عمل لواط انجام داده پس از مدتی خواهر مفعول را فاعل گرفته در موقع ازدواج جاهل به مسأله بوده وقتی که علم پیدا کرده 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 45
از زن جدا شده آیا آن بچه‌هایی که در زمان جهل به مسأله به دنیا آمده‌اند حلال‌زاده هستند یا حرامزاده؟

ج

- در مورد سؤال که جاهل بوده‌اند بچه‌هایی که در زمان جهل به مسأله به وجود آمده‌اند فرزند شرعی هستند و حرام‌زاده نیستند.

احکام محارم

س 1371

اشاره

- در باب محارم از حیث نظر شبهه‌ای مطرح گردیده که رفع و جواب مورد استدعاست: مرحوم صاحب جواهر در خصوص جواز نظر به محارم فرموده است: «و کذا له ان ینظر الی المحارم الّتی یحرم علیه نکاحهن نسباً او رضاعاً او مصاهرة او ملکاً ما عدا العورة مع عدم تلذذ و ریبه». مرحوم آیت اللّه آقای سید أبو الحسن اصفهانی طالب ثراه در وسیلة النجاة فرموده‌اند: «و المراد بالمحارم من یحرم علیه نکاحهن من جهة النسب أو الرضاع أو المصاهرة» مرحوم آیت اللّه العظمی گلپایگانی قدس سرّه نیز در تعالیق خود بر وسیلة النجاة در این خصوص حاشیه‌ای ندارند. شبهه این است با حذف قید «مؤبداً» که در عبارات برخی دیگر از فقهاء از جمله شهید ثانی در لمعه: «یجوز النظر الی ...
المحارم و هو من یحرم علیه نکاحهن مؤبداً بنسب، او رضاع، او مصاهرة خلا العورة ...» و مرحوم آیت اللّه العظمی خوئی (قدس سره) در منهاج الصالحین: «یجوز للرجل النظر الی ... المحارم الّتی یحرم علیه نکاحهن مؤبداً لسبب أو مصاهرة أو رضاع بشرط عدم التلذذ ...» آمده است؛ اخت الزوجه از عداد محارم خارج نگردیده است در حالی که با وجود این قید خارج می‌گردد. آیا فقهائی که قید مزبور را حذف کرده‌اند قائل به جواز نظر به اخت الزوجه‌اند یا خیر؟ نظر مبارک را نیز در موضوع مرقوم فرمائید.

ج

- فقهائی که قید مؤبد را نفرموده‌اند نظر به جمله (المحارم التی یحرم علیه نکاحهن) در حرمت ابدیّه داشته‌اند و قید مؤبد ظاهراً به نظرشان توضیحی می‌باشد
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 46
به هر حال همه در حرمت نظر نسبت به اخت الزوجه اتفاق دارند. و اللّه العالم.

س 1372

اشاره

- شخصی پدرش فوت نموده است و مادرش شوهر می‌کند فرزندانی از آنها متولد می‌شود آیا فرزندان پسر به دخترانی که از فرزندان شوهر قبلی بدنیا آمده و بزرگ می‌باشند محرم هستند یا خیر؟

ج

- اگر مقصود این است که فرزندان شوهر دوم زن که از همسر دیگر داشته به فرزندان این زن که از شوهر اول داشته محرم هستند یا نه، جواب این ستکه آنها که نه از جانب پدر و نه مادر با هم خواهر و برادر نیستند به هم محرم نیستند، و اگر مقصود این است که فرزندان این زن که از شوهر اول و دوّم دارد به هم محرم هستند یا نه جواب واضح است برادر و خواهر مادری هستند و به هم محرم می‌باشند اگر مقصود اینست که فرزندان این فرزندها در صورت دوّم که همه از یک مادرند با هم محرمند یا خیر جواب اینست که آنها دختر عمو و پسرعموی مادری یا دخترخاله و پسر خاله مادری یا دختردائی و پسرعمّه مادری یا دختر عمه و پسردائی مادری هستند و هیچ‌کدام از جهت نسب به هم محرم نیستند.

س 1373

اشاره

- آیا محارم سببی پس از قطع سبب بازهم محرمند؟ مثلًا مادر زن پس از اینکه زن را طلاق بدهند آیا باز محرم می‌ماند یا خیر؟ و آیا می‌تواند پس از طلاق زن با مادر زن ازدواج نماید یا خیر؟

ج

- در مواردی که حرمت نکاح در حال جمع بین او و زوجه است مثل خواهرزن و دختر زن غیر مدخول بها پس از قطع سبب بر طرف می‌شود و در مورد مثل مادر زن بعد از قطع سبب نیز محرمیت باقی است و پس از طلاق زن هم ازدواج با مادر او جائز نیست.

س 1374

اشاره

- ضمن عرض سلام مستدعی است بفرمائید علاوه بر حرمت ازدواج ابو المرتضع با اولاد مرضعه و صاحب لبن آیا بین ایشان محرمیت هم وجود دارد یا خیر؟

ج

- در مورد سؤال علاوه بر حرمت ازدواج جواز نظر در حدّی که به محارم دیگر جایز است از تعلیلی که در صحیح ایّوب بن نوح (وسائل باب 16 از ابواب ما
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 47
یحرم بالرضاع ح 1) حرمت ازدواج بر آن معلل شده است (لأنّ ولدها صار بمنزلة ولدک) قابل استظهار و استفاده است و اطلاق کلمات جمعی از بزرگان و اعاظم فقهاء- قدس اللَّه اسرارهم- نیز مؤید بر این استظهار است. و اللَّه العالم.

س 1375

اشاره

- زن اجنبیه در شرایط فعلی به چه کسانی اطلاق می‌گردد؟

ج

- هر زنی که از راه نسب مانند مادر و خواهر و دختر و عمه و خاله یا بوسیله شیر خوردن که تفصیل آن در توضیح المسائل ذکر شده و یا از راه دامادی به انسان محرم نباشد، اجنبیه است و شرائط فعلی اثری در این حکم ندارد.

س 1376

اشاره

- زن و شوهری بچه دار نمی‌شدند بچه بیگانه را آورده‌اند و بزرگ شده در منزل اینها چه راهی دارد دختر به شوهر و یا پسر به زن محرم شود.
باضافه شناسنامه فرزندی گرفته‌اند قانوناً وارث زن و شوهر شده آیا این کار درست است یا نه؟

ج

- در مورد سؤال چنانچه آن بچه دختر است با اجازه ولی شرعی او آن را صیغه موقت پدر آن شوهر اگر زنده است بنمایند و اگر پسر است با ازدواج با مادر آن زن بعد از بلوغ و انجام دخول اگر مادر آن زن شوهر نداشته باشد محرمیّت حاصل میشود و لکن این راهها همه جا عملی نیست در هر صورت شناسنامه فرزندی گرفتن برای آن بچه جائز نیست و با شناسنامه گرفتن هم شرعاً وارث آن زن و شوهر نمی‌شود.

س 1377

اشاره

- عروس دختر و عروس پسرم و عروس خواهر و عروس برادرم به من محرم هستند یا نه؟

ج

- عروس دختر و پسر شما به شما محرم هستند ولی عروس برادر و خواهرتان به شما نامحرم هستند.

س 1378

اشاره

- دائی مادر زن من، با همسرم محرم است یا نه؟

ج

- بطور کلّی دختر هر شخصی خواه آن شخص مرد باشد یا زن بر دائی آن شخص محرم است هر چند در سلسله نسب بلا واسطه یا مع الواسطه فرزند خواهر شخص باشند محرم او میشوند بنابراین دائی مادر زن شما بر خود آن زن محرم است 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 48
بلی اگر همسر دیگر داشته باشید دائی مادر این همسر به او محرم نیست.

س 1379

اشاره

- پسرم می‌تواند (از زن اول) با دختر زن دوم من (دختر خوانده) می‌توانند ازدواج کنند؟

ج

- در فرض سؤال، ازدواج پسر شما از زن اول با دختر زن دوم که از شوهر اول دارد مانعی ندارد. و اللّه العلم.

س 1380

اشاره

- مرد و زنی چندی با هم زندگی کردند و اولاددار نشدند بدین مناسبت از هم جدا شدند و هر کدام همسری دیگر اختیار کردند و هر دو از همسران جدید خود صاحب فرزندانی شدند حال می‌خواهند دختران زن که از شوهر دوم دارد و پسران مرد که از زن دوم به وجود آمده ازدواج کنند آیا جایز است یا خیر؟

ج

- ازدواج مذکور اشکالی ندارد.

س 1381

اشاره

- در عقد دائم مادر عروس محرم ابدی برای داماد می‌شود آیا در عقد موقت هم اینطور است؟ و آیا پدر داماد هم محرم أبدی برای عروس می‌شود؟

ج

- در حکم مذکور فرقی بین عقد دائم و موقت نیست و پدر داماد هم با عروس محرم ابدی است. و اللَّه العالم

احکام ازدواج‌های حرام

س 1382

اشاره

- اگر کسی با زن شوهردار زنا کند بعداً می‌تواند با او ازدواج کند یا نه، اگر کسی با زن شوهردار ملاعبه کند و تفخیذ نماید امّا دخول نکند می‌تواند بعداً با او ازدواج کند یا نه؟

ج

- در فرض سؤال، زن بر زانی حرام ابدی می‌شود ولی در ملاعبه و تفخیذ این حکم نیست هرچند معصیت بسیار بزرگی است، و اللَّه العالم

س 1383

اشاره

- عرض می‌شود که شخصی با دخترخاله خود (هند) که (منکوحه عمرو است) زنا کرده است و بعد از مدّتی با دختر هند (که اسمش جمیله است) زنا بالجبر کرده است و بعداً جمیله را عقد کرده آیا این عقد درست است یا خیر؟
یعنی عقد با دختر
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 49
مدخول بها مطلقاً حرام است یا مقیّد به عقد است؟

ج

- بنابر احتیاط واجب عقد با دختر مزنی بها اعمّ از اینکه مزنی بها در عقد غیر باشد یا نباشد حرام است.

س 1384

اشاره

- اگر مردی با زنی که در متعه دیگریست زنا کند پس از انقضای متعه و عدّه شرعی می‌تواند با وی ازدواج کند یا حرام مؤبّد است؟

ج

- زنای با زن شوهر دار موجب حرمت ابدیه است و از این جهت فرقی بین نکاح دائم و موقت نیست.

س 1385

اشاره

- شخصی شوهر زنی را به عمد کشته و زن مقتول را قاتل با رضایت زن به عقد گرفته آیا این ازدواج مشروع است و اولادی که از این ازدواج متولد می‌شوند حلال‌زاده‌اند یا خیر؟

ج

- ازدواج مذکور اگر بعد از گذشتن عده وفات (چهار ماه و ده روز) واقع شده باشد اشکال ندارد و فرزندی که از این ازدواج به وجود می‌آید حلال‌زاده است مگر اینکه مرد مذکور درحالی‌که زن شوهر داشته با او زنا کرده باشد که در این صورت ازدواج با او جایز نیست و این زن بر آن مرد حرام است. و اللَّه العالم.

س 1386

اشاره

- حدود هشت سال قبل فردی به خواستگاری دختر خاله‌اش رفت و آن دختر که او را به هیچ عنوان دوست نداشت جواب رد داد ولی مرد با پافشاری و تهدیدات مکرّر خانواده زن را راضی کرد ولی دختر همچنان ناراضی بود تا اینکه شب عقد دختر که هیچ راه فراری ندید ناچار به گوشه‌ای رفت و مخفی شد ولی برادرها و پدرش او را پیدا کرده و با کتک و تهدید او را به عقد آن فرد در آوردند و موقعی که عروسی کردند چند مدتی زن نمی‌گذاشت شوهرش با او هم بستر شود و خلاصه او را نزد فالگیری بردند و او گفت اگر می‌خواهی شوهرت تو را طلاق دهد باید مدتی با او خوش‌رفتاری کنی و هرکاری که گفت انجام دهی تا او از تو نفرت پیدا کند و طلاقت بدهد و زن هم همین کار را می‌کند خلاصه بچه‌دار می‌شوند و مدت 7 سال با هم زندگی می‌کنند ولی زن حتی راضی نبود که شوهرش به او نگاه کند چه رسد با هم هم بستر شوند و ظاهراً و
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 50
قلباً به این ازدواج راضی نبود و شرایط او طوری بود که نمی‌توانست طلاق بگیرد حال با این شرایط اگر آن زن با مرد غریبه‌ای زنا کند آیا آن مرد می‌تواند با او ازدواج کند یا خیر البته شوهر قبلی او زن دیگری گرفته و این زن را طلاق می‌خواهد بدهد و سؤال دیگر اینکه آیا این زن احتیاج به طلاق گرفتن و عده نگه داشتن دارد یا خیر؟

ج

- در فرض سؤال، چنانچه دختر راضی نبوده و به اجبار او را عقد کرده باشند عقد فضولی است و اگر بعد از خواندن عقد با اظهار نارضائی از وقوع عقد از هم بستر شدن خودداری می‌کرده عقد باطل شده و بر فرض که بعد هم راضی شده باشد اثری ندارد و زنای او با مرد دیگر گرچه گناه بسیار بزرگی بوده و باید توبه کند لکن ازدواجش با مرد زانی اشکال ندارد و در این فرض نیازی به طلاق نیست و عدّه هم ندارد و اگر پسر خاله به اجبار، با او هم بستر شده باید مهر المثل او را بدهد لکن اگر بعد از عقد و قبل از ردّ آن راضی به عقد فضولی شده باشد شرعاً همسر پسر خاله است و در این صورت جدائی او محتاج به طلاق است و باید عدّه هم نگهدارد و ازدواجش با مرد زانی حرام ابدی است به هر صورت این حکم است و در تعیین موضوع لازم است مسأله کاملًا به زن و مرد تفهیم شود که اگر جریان بصورت دوم باشد دوباره این زن و مرد گرفتار معصیت بزرگ زنا نشوند.

س 1387

اشاره

- اگر کسی لواط کند غیر از مادر و دختر و خواهر مفعول اقوام و منسوبین دیگر مفعول مانند: (دختر عمو- دختر دایی- دختر خاله) بر فاعل حرام مؤبد می‌شوند؟

ج

- در فرض سؤال فقط مادر و دختر و خواهر مفعول بر فاعل حرام‌اند و سائر منسوبین مفعول مانند دختر عمو و دختر دائی و دختر خاله به جهت لواط بر فاعل حرام نمی‌شوند.

س 1388

اشاره

- جوانی 21 ساله هستم ... در سوم راهنمایی مشغول به تحصیل بودم با توجه به عدم آگاهی از مسائل شرعی و احکام اسلام با پسری عمل لواط انجام 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 51
دادم و دقیقاً می‌دانم که عمل دخول انجام نشده آیا من می‌توانم با خواهر او ازدواج نمایم؟

ج

- در فرض سؤال که یقین به عدم دخول و لو بعض حشفه، دارید ازدواج با خواهر لواط دهنده اشکال ندارد.

س 1389

اشاره

- آیا جایز است شوهر کافر و زن او مسلمان باشد؟

ج

- جایز نیست.

س 1390

اشاره

- با زنی که یقین به زانیه بودن او داریم و یقین داریم عده نگه نمی‌دارد می‌توان ازدواج کرد یا خیر؟

ج

- اگر مشهوره به زنا باشد احتیاط ترک است.

جامع الاحکام، ج‌2، ص: 51