احکام فعالیت اجتماعی بانوان

---

 

---

فعالیت اجتماعی بانوان

---

 

 

ورزش بانوان

شرکت در کلاسهای مختلط

مشاغل اجتماعی بانوان

صدای زن

آرایش بانوان

پوشش و حجاب بانوان

---

 

س 1651

 

اشاره

- مستدعی است نظر مبارک خویش را در مورد ورزشهای بانوان از قبیل- دوچرخه سواری اسب سواری، قایقرانی و دو میدانی در اماکن و معابر عمومی بیان فرمایید. در ضمن بفرمایید تماشای این نوع برنامه‌ها از تلویزیون چه حکمی دارد؟

ج

- اجراء این گونه برنامه‌های خلاف عفّت و غیرت و سنن و تعالیم اسلامی باسم ورزش در اماکن و معابر عمومی علاوه بر آنکه نمایش و جلوه دادن مفاتن بدن بانوان بمردان اجنبی است مستلزم ترویج فحشاء و منکرات و مفاسد عظیمه است و تماشای این برنامه‌ها و تشویق و ترغیب به آنها حرام است خداوند متعال جامعه اسلامی ما را که در عصر حاضر پرچم اسلام و حاکمیت احکام اسلام را در دنیا به اهتزاز درآورده و مسلمانان را سربلند و عزیز قرار داده از اینگونه خطرات که موجب تشویش اذهان و خدشه‌دار شدن شخصیت اسلامی ما است حفظ فرماید.

س 1652

 

اشاره

- حضور بانوان در میادین ورزشی مردان، وقتی که مردان با شورت و زیرپوش یا فقط با شورت بازی می‌کنند، چه حکمی دارد؟

ج

- نگاه کردن به بدن اجنبی یا اجنبیه حرام است.
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 156

س 1653

 

اشاره

- حضور بانوان در میادین ورزشی مردان، وقتی که مردان لباس کامل به تن دارند مثلًا (ورزشهای رزمی) چه حکمی دارد؟

ج

- جواز آن مورد تأمّل است.

س 1654

 

اشاره

- حضور مردان در میادین ورزشی زنان چه حکمی دارد؟

ج

- اگر مستلزم نظر ببدن آنها باشد بی‌شبهه حرام است و بدون آن اگر مستوره هم باشند چون مستلزم نظر به مفاتن بدن که از زیر لباس ظاهر است میباشد و معرض ریبه و فتنه و التذاذ است جایز نیست اصولًا این برنامه‌ها با مجموعه تعالیم اسلام در مورد روابط مردان با بانوان سازگار نیست و مرد مسلمان غیرتمند و هم چنین زن عفیفه مسلمان که به آداب اسلامی و در مجتمع اسلامی تربیت شده باشد وارد در این رشته برنامه‌های مفسده‌انگیز و خلاف عفت و غیرت اسلامی نخواهد شد نعوذ باللَّه من شرور انفسنا.

س 1655

 

اشاره

- تماشای مسابقات ورزشی مردان از تلویزیون، وقتی که مردان شورت و زیرپوش یا فقط شورت بتن دارند، چه حکمی دارد؟

ج

- برای مردها اشکال ندارد.

شرکت در کلاسهای مختلط

---

 

س 1656

 

اشاره

- هم اکنون در کلیه واحدهای دانشگاههای آزاد اسلامی در کل کشور کلاسهای خانمها و آقایان جدا هستند نظر حضرتعالی چیست؟

ج

- البته جدا کردن کلاسهای دختران و پسران کار لازمی است چون معلوم است که کلاسهای مختلط مفسده زیاد دارد بطور کلی ورود زن در صحنه اجتماع و دوشادوش مردان و به طور مختلط با آنها در همه امور، شرکت کردن، مفاسد بسیار دارد که مجال شرحش نیست و بلکه از کثرت وضوح، نیاز بشرح ندارد گذشته از اینکه بموازات آن، لطمه‌های فراوان به خانواده و تربیت اطفال و امور منزل وارد می‌شود خداوند متعال جامعه مسلمانان را از فتنه‌ها و مفاسدی که بیشترش در اثر غرب‌گرائی و تقلید از کفار و اعمال و رفتار آنها است حفظ فرماید و عفاف و
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 157
حجاب و شخصیت ارزشمند اسلامی بانوان مسلمان را در حصن حصین ایمان و تعهد خودشان از هر گزند و خطری مصون بدارد و مردها را نیز در اظهار غیرت و شجاعت و صراحت بیان توفیق عطا فرماید.

س 1657

 

اشاره

- من دختری هستم دبیرستانی با اینکه مدرسه‌مان دخترانه است ولی تمام معلمهایمان مرد هستند و نیمی از معلّمها مجرد می‌باشند معلّمها در سر کلاس در حالی تدریس می‌کنند که با نگاه کردن توأم است و خود معلّمها به هیچ وجه راضی نیستند تدریسشان با نگاه نکردن توأم باشد و ما مطمئنیم که حد اقل برای یک معلّم شده با قصد لذّت نگاه می‌کند و در این موقعیّت ما اگر با پوشیه سر کلاس بیاییم اکثر اهالی روستا و خود معلّمها استهزاء و مسخره‌مان می‌کنند و یا اکثر دخترها راضی و حاضر به زدن پوشیه نیستند اکنون نظر خود را در مورد مدرسه رفتن ما مرقوم فرمایید که ما تکلیف خود را بدانیم.

ج

- با اهتمامی که وزارت آموزش و پرورش در رعایت جهات مذهبی ابراز میدارد با اینکه برای اسلامی شدن آموزشگاهها تأکیدات زیاد شده است مسئولین آموزش و پرورش منطقه موظفند ترتیبی بدهند که وضع اسلامی در کلاس بر قرار شود و الّا اگر کلاس بوضعی باشد که در سؤال مرقوم شده است حضور در آن جایز نیست.

س 1658

 

اشاره

- حکم شرکت جستن در کلاسهای مختلط از پسر و دختر دانشگاهها چیست؟

ج

- تحصیل علوم نافعه فی نفسه راجح است ولی در خصوص مورد سؤال حکم بر حسب موارد اشخاص مختلف است.

س 1659

 

اشاره

- در کلاس‌های ما دخترها یک طرف و پسرها یک طرف هستند.
گاهی اوقات شده است که من تنها داخل کلاس شده‌ام و از پسرها کسی نبوده و یک یا چند دختر همکلاسی ما فقط در کلاسند. با توجه به اینکه وظیفه من سلام کردن است آیا به آنها که دختر هستند سلام بکنم یا خیر؟ گرچه اگر سلام نکنم 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 158
مرا امُّل حساب می‌کنند و اگر سلام کنیم ممکن است سوء برداشت‌هایی شود.

ج

- در مواقعی که پسرها نیستند و فقط دخترها هستند حتی المقدور وارد کلاس نشوید تا هیچ گونه اتهّام و یا سوء برداشتی نشود. و اللَّه العالم

س 1660

 

اشاره

- در محیطهای دانشگاهی فرانسه هنگام بر خورد با اساتید زن یا دانشجویان دختر ناگزیر به مصافحه هستیم و الّا حمل بر اسائه ادب دانشجویان مسلمان می‌شود. مصافحه (دست دادن) با زنان غیر مسلمان در این بلاد چه حکمی دارد.

ج

- مصافحه با اجنبیه بدون حایل (مثل دستکش) جایز نیست باید عذر شرعی خود را برای آنها بیان کنید تا بفهمند که غرض خلاف ادب نیست بلکه بر اساس ادب و احترام به شخصیت اسلامی زن است اگر همه مسلمانانی که با بیگانگان در ارتباطند این جهت را رعایت کنند آنها این عمل را که یک ادب اسلامی است مثل سائر ممیّزات و مشخصات مسلمان مانند نخوردن گوشت خوک و نیاشامیدن شراب خواهند شناخت و این سوء تفاهم مرتفع میشود.

س 1661

 

اشاره

- ارتباط و دوستی بین دختر و پسر تا چه حدّ از نظر شرعی صحیح است؟ آیا ارتباط تلفنی جایز است؟

ج

- ارتباط برقرار کردن بین دو نامحرم با تلفن و غیره به هیچ نحوش صحیح نیست و معرض فتنه و فساد است. و اللَّه العالم

---

مشاغل اجتماعی بانوان

---

 

س 1662

 

اشاره

- وضعیت حقوق زن که در ارتباط با کار (شغلش) دریافت می‌کنند در رابطه با شوهر چه وضعیتی دارد؟

ج

- حقوقی که زن دریافت می‌نماید ملک خود اوست و به شوهر تعلّق ندارد.

س 1663

 

اشاره

- این جانب معلمی هستم که در یکی از مناطق محروم استان همدان مشغول تدریس هستم و نیز دانشجوی رشته مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور می‌باشم و نیز در مدارس مختلط تدریس می‌کنم و دانشگاه هم به صورت مختلط
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 159
است البته با رعایت حجاب اسلامی طبق مسأله شماره 2876 رساله عملیه جنابعالی این کار را جایز ندانسته است. می‌خواستم بدانم که آیا این مسأله مربوط به زمان سابق و زمانهایی است که شئونات اسلامی رعایت نمی‌شود یا هم اکنون را هم در بر می‌گیرد.

ج

- همانطوری که در مسأله 2876 توضیح المسائل ذکر شده چنانچه سنن اسلامی در ارتباط با بانوان و مردان رعایت نشود و در مدارس و مراکز تعلیم و تربیت کارهای حرام مثل خواندن غنا و نواختن آلات موسیقی و ملاحی و مناهی به فرزندان مردم تعلیم کنند حکمش مثل زمان سابق است و فرقی با این زمان ندارد ولی البته انتظار در عصر حاضر که انقلاب اسلامی مسلمانان فداکار برای نوسازی جامعه بر اساس معیارهای مقدس و الهی اسلامی به لطف خدا پیروز شد این ستکه همه مراکز مخصوصاً مراکز تعلیم و تربیت و مدارس و دانشگاه‌ها با مراعات تعالیم نجات‌بخش اسلام بهترین جلوه‌های قداست را همگام با کسب موفقیّتهای بزرگ علمی و تحصیلی داشته باشند.

س 1664

 

اشاره

- کار کردن زنان و مردان در ادارات در یک اطاق چگونه می‌باشد؟

ج

- اگر نظر و لمس و یا امور دیگری مثل خلوت مرد نامحرم با زن نامحرم که شرعاً حرام است واقع نشود و موجب فساد اخلاق نباشد فی حدّ نفسه اشکال ندارد و لکن نوعاً خالی از فساد نیست.

س 1665

 

اشاره

- خانمی است که با رضایت شوهرش برای تدریس در آموزش و پرورش می‌رود، ولی بعداً شوهرش ضرر آن را بیش از منفعتش می‌بیند و از رفتن ایشان ممانعت بعمل می‌آورد، آیا ادامه تدریس ایشان منوط به اجازه شوهرش است یا اینکه چون در ابتداء شوهر راضی بوده است اکنون نمی‌تواند جلوگیری کند؟

ج

- ظاهر این ستکه جواز ادامه شغل همسر دائر مدار بقاء اذن شوهر است بلی اگر زن با اذن شوهر طبق ضوابط شرعی اجیر شده باشد عدول شوهر از اذن موجب فسخ اجاره نمیشود. و اللَّه العالم.
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 160

س 1666

 

اشاره

- رانندگی بانوان با حجاب اسلامی چه صورتی دارد؟

ج

- رانندگی بانوان فی حد نفسه جایز است ولی در معابر و خیابانها که غالباً مستلزم برخورد با مردها است اگر هم مستلزم فعل حرامی نشود بدون ضرورت و ناچاری ترک آن اولی و با عفت اسلامی زن موافقتر است.

س 1667

 

اشاره

- اسلام به دختران و زنان ماندن در خانه و کارهای مربوط به آن را انجام دادن توصیه می‌کند، یا تحصیل در مدارس و دانشگاهها؟

ج

- در این مسأله حکم دختران با بانوان شوهردار تاحدی تفاوت دارد بطور کلی در خانه ماندن زن اگر ضرورتهای شرعی یا جهات مرجحه مهمتر در بین نباشد اولی و ارجح است و حتی برای مخدرات شرعاً امتیازی هست که برای بانوانی که عادت به بیرون رفتن دارند نیست مثل اینکه قاضی دادگاه بخواهش مدّعی نمیتواند خانم مخدّره را به دادگاه احضار نماید بلکه باید خودش یا شخصی را برای سؤال نزد او بفرستد مع ذلک تحصیل در مدارس بمقداری که عرفاً ضرورت دارد یا برای مشاغل یا مصالحی که موجب بی‌نیازی بانوان از مراجعه به مرد اجنبی میشود مثل رشته‌های مختلف پزشکی در صورتی که تحصیل با مراعات تکالیف شرعی انجام شود مستحسن و در بعض موارد واجب کفائی است. اما ادامه تحصیل برای بانوان شوهردار باید با موافقت شوهر باشد راجع به خانه‌داری هم معلوم باشد که بر خانمها خدمت در خانه واجب نیست ولی خانه‌داری و همکاری با شوهر و اداره خانه فضیلت و ثواب بسیار دارد و از اعمال صالحه مهمّه بانوان است. و اللَّه العالم.

صدای زن

 

س 1668

 

اشاره

- در مجالسی که بین اقوام و اقارب بعنوان شب‌نشینی، میهمانی و غیره تشکیل می‌شود غالباً زنان آنها هم حضور دارند، تکلم کردن زنها در اینگونه مجالس چه صورت دارد، درحالی‌که مردان صدای آنها را استماع کرده و آنها را می‌شناسند؟

ج

- اگر معرض تلذّذ و ریبه شنوندگان نامحرم نباشد اشکال ندارد. و اللَّه العالم

س 1669

 

اشاره

- صحبت با همراه خود در معابر (مسیرهای رفت و آمد مثلًا خانه تا
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 161
مدرسه) در صورتی که نامحرم صدای ما را بشنود آیا از لحاظ شرعی اشکال دارد؟

ج

- صحبت به نحو متعارف اشکال ندارد ولی اگر طوری صحبت کنید که نحوه صحبت نظر شنونده نامحرم را جلب می‌کند جایز نیست. و اللَّه العالم

س 1670

 

اشاره

- گاهی اوقات مشاهده میشود زنان شاعره با حضور در برنامه‌های شب شعر، به قرائت سروده‌های خود که معمولًا با احساسات شاعرانه و تغییر صداها و حرکتهای موزون دستها که مستلزم جلب توجه به متن شعر است همراه میباشد می‌پردازد ... و برخی موارد در کنفرانسها و سمینارها از سخنرانان زن استفاده میشود که هیچ اجباری به حضور آن سخنران خاص جلسه نیست و میتوان از خطبای مرد دیگر استفاده نمود نظر حضرتعالی در این خصوص چیست؟

ج

- قال الله تعالی فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ برنامه‌های مرقوم چون غالبا ساده و بی‌پیرایه انجام نمی‌شود و از تهییج و تحریک افرادی که به فرمایش قرآن در دل بیماری دارند مصون نیست و متضمن اختلاط زن و مرد و مفاسد بسیار است، مجاز نیست و گرایش به تشکیل این مجالس از وسوسه‌های شیطانی و تسویلات نفس اماره است.

س 1671

 

اشاره

- گوش دادن به صدای زن نامحرم در موارد زیر چه حکمی دارد؟
الف) گفتگوی معمولی ب) خنده و گریه ج) آوازخوانی د) قرآن‌خوانی.

ج

- در آوازه‌خوانی جائز نیست ولی در موارد دیگری که در سؤال ذکر شده چنانچه معرض تلذّذ و فتنه نباشد مانعی ندارد.

س 1672

 

اشاره

- آیا در صورتی که امام مرد و مأمومین زن باشند وجود مکبّر زن اشکال دارد؟

ج

- محل اشکال است.

س 1673

 

اشاره

- اگر کسی از راه تلفن مزاحم شود و با او دوست و با او حرف بزند از نظر اسلام اشکال دارد؟

ج

- صحبت زن با اجنبی اگر با ریبه و لذت باشد حرام است.
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 162

س 1674

 

اشاره

- استماع صدای زن در موارد ذیل چه حکمی دارد؟
الف) قرآن ب) سرود ج) همخوانی

ج

- در هر موردی که معرضیت برای انگیزش شهوت و تحریک اجنبی داشته باشد جایز نیست و غالباً معرضیّت دارد.

س 1675

 

اشاره

- قرآن خواندن یا سرود و دکلمه خواندن دختران دانش‌آموز در حضور معلمان مرد چه حکمی دارد؟

ج

- دختران و بانوان از خواندن سرود بصورت دسته جمعی خودداری نمایند. و اللَّه العالم

س 1676

 

اشاره

- شنیدن صوت ... قرآن زن برای مرد (به صرف استماع کلام خدا) چطور است؟ تواشیح و همخوانی چطور؟

ج

- اگر غناء نباشد و التذاذ و ریبه نیز در بین نباشد اشکال ندارد.

س 1677

 

اشاره

- دختری هستم 15 ساله هشت ماه است که خداوند سعادت حفظ 176 آیه از سوره مبارکه بقره را به روش ترتیل حفظ هستم. در مهد قرآن شهرستان ما که چند شاخه هم شده است (در زمان و مکانهای مختلف برای دخترها و پسرها) هرچند وقت یک بار آقایانی از استان جهت سنجش وضع کلاسها به مهد آمده و از ما پرسشهایی می‌کنند. از نظر شما خواندن قرآن من برای این افراد که مسلماً نامحرم هستند اشکال دارد یا خیر؟

ج

- اقدام شما به حفظ و تلاوت قرآن و ان شاء اللَّه تقید به سایر امور مذهبی قابل تقدیر است و من جهت موفقیت امثال شما دعا می‌کنم و اما نسبت به قرآن خواندن زن با صدای بلند که مرد نامحرم آن را می‌شنود در صورتی که معرض ریبه و تلذذ باشد اشکال دارد. و اللَّه العالم

س 1678

 

اشاره

- خواندن قرآن توسط زن نزد مردان چه حکمی دارد؟

ج

- اگر معرض التذاذ مرد اجنبی باشد جائز نیست «و لا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض» بطور کلی اجراء این برنامه‌ها از سوی زنها با حضور مردها غالباً خالی از رجحان و در بعض موارد معرض ریبه و تهییج و حرام 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 163
است بر حسب بعض روایات جز در موارد ضرورت یا برای حوائج متعارف توصیه شده است که زن در حضور مرد اجنبی سکوت نماید.

س 1679

 

اشاره

- آواز دسته جمعی زنان چه حکمی دارد؟

ج

- برای خودشان و برای محارمشان اگر غنا نباشد اشکال ندارد.

س 1680

 

اشاره

- خوانندگی زن برای زنان چه حکمی دارد؟

ج

- اگر غنا نباشد و همراه با استفاده از آلات لهو نباشد اشکال ندارد.

س 1681

 

اشاره

- خوانندگی زن اگر بصورت محزون باشد، در نزد مردان چه حکمی دارد؟

ج

- برای غیر شوهر به هر نوعی که معرض ریبه و التذاذ و تهییج شهوت باشد جائز نیست.

آرایش بانوان

---

 

س 1682

 

اشاره

- آرایش کردن خانمها در بیرون از خانه و یا آنهایی که مشغول کار و یا درس هستند چه حکمی دارد؟

ج

- اگر در معرض دید نامحرم است باید خود را بپوشاند.

س 1683

 

اشاره

- آرایش ابرو برای خانم چه حکمی دارد؟ آیا زینت شمرده می‌شود که در این صورت پوشانیدن آن از نامحرم لازم باشد؟

ج

- بلی زینت است باید از نامحرم، مستور شود.

س 1684

 

اشاره

- در داخل شهرها، آرایشگاههای زنانه‌ای هستند که انواع و اقسام آرایشها را انجام می‌دهند و حتی بسیاری از خانم‌های بد حجاب در آن آرایشگاهها می‌روند و آرایش می‌کنند؛ با علم به این مسأله که هیچ آرایشگاه زنانه‌ای نیست که با آرایش در آن برخی زنان خود را برای مردان بیگانه به معرض نمایش نگذارند آیا می‌شود مردی همسرش را جهت آرایش و پوشیدن لباس عروس به آرایشگاه بفرستد یا خیر؟

ج

- صرف آرایش افراد بد حجاب در آرایشگاه زنانه موجب اشکال برای 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 164
آرایش دیگران نمی‌شود.

س 1685

 

اشاره

- رنگ زدن ناخن‌ها با رنگ‌های مصنوعی (مانند لاک) در غیر مواقع غسل و وضوء به عنوان زینت چگونه است؟

جامع الاحکام ؛ ج‌2 ؛ ص164

ج

- مانعی ندارد. و اللَّه العالم

پوشش و حجاب بانوان

---

 

س 1686

 

اشاره

- آیا پوشانیدن کف و روی پا از نامحرم برای زن لازم است؟

ج

- بنابر احتیاط لازم است.

س 1687

 

اشاره

- دست دادن زن با مرد نامحرم از زیر چادر چه حکمی دارد؟

ج

- در صورتی که معرض فساد نباشد و همراه با فشردن نباشد اشکال ندارد ولی خلاف رسوم اسلامی و معمول بین مسلمین است شخص متدین باتقوا از آن اجتناب میکند، از پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله- روایت شده که فرمودند: «نحن معاشر الانبیاء لا نصافح النساء».

س 1688

 

اشاره

- آیا زن می‌تواند لباس یا کفش مرد را به مدّت کوتاهی بپوشد و بالعکس؟

ج

- قدر متیقّن از حرمت این ستکه مرد پوشش مختص به زنها و زن پوشش مختص بمردها را لباس خود قرار دهد، بنابراین پوشیدن موقت در منزل و امثال آن اشکال ندارد.

س 1689

 

اشاره

- بلند گذاشتن ناخن دست‌ها برای خانم‌ها با ملاحظه رعایت نظافت آنها چه صورتی دارد؟

ج

- کار مناسبی نیست و بر خلاف شئون زن مسلمان است. و اللَّه العالم

س 1689

 

اشاره

- ازدواج با زنان بد حجاب آیا جایز است یا خیر؟

ج

- ازدواج با بد حجاب بنفسه باطل و حرام نیست بلکه اگر مطمئن باشد که بتواند طرف را با موعظه وادار به پوشیدن حجاب کامل نماید بسیار خوب است ولی اگر اطمینان به ترک بد حجابی نداشته باشد اقدام به ازدواج با او نکند. و اللَّه العالم 
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 165

س 1691

 

اشاره

- آیا پوشیدن مانتو با مقنعه کفایت از چادر و حجاب می‌کند؟

ج

- مناسب است خانمها جهت پوشش از چادر استفاده کنند. و اللَّه العالم

س 1692

 

اشاره

- پوشیدن جورابهای نازک و بدن‌نما برای خانمها در جلوی افراد نامحرم چه حکمی دارد؟

ج

- جایز نیست.

س 1693

 

اشاره

- بیرون گذاشتن موی سر از چادر و یا روسری از سوی خانمها در انظار عمومی و در دید نامحرمان چه صورت دارد؟

ج

- حرام است.

س 1694

 

اشاره

- پوشیدن لباس در رنگهای زننده و جلب نظرکننده در اجتماع برای آقایان و خانمها چه حکمی دارد؟

ج

- مجرد رنگ موجب حرمت نیست لکن اگر بنحوی باشد که انگشت‌نما باشد یا موجب مفسده دیگری شود باید از آن اجتناب گردد.

س 1695

 

اشاره

- تراشیدن ریش از سوی آقایان و همچنین زینت‌آلات طلا اعم از انگشتر، ساعت و یا گردنبند برای آقایان چه صورتی دارد؟

ج

- حرام است و نماز مرد به همراه زینت‌آلات طلا باطل است.

س 1696

 

اشاره

- شرکت در مجالس عروسی و جشنهایی که در آن برنامه‌های موسیقی اجرا می‌شود چگونه است؟

ج

- جایز نیست.

س 1695

 

اشاره

- آیا اینکه بعضی مواقع کاغذهایی نوشته می‌شود بدین مضمون که مثلًا دختری در حرم حضرت زینب خوابش برد و حضرت از او خواست که به زنان بگویند حجاب را رعایت کنند و ... و در پایان از خواننده کاغذ خواسته می‌شود از روی این کاغذ چند بار بنویسید و اگر ننویسد اتفاق بدی برای او می‌افتد نظر حضرت عالی در این مورد چیست و گاهاً دیده شده پشت مفاتیح نوشته می‌شود؟

ج

- رعایت حجاب در اسلام از مسائل ضروری است ولی نقل خواب بنحو مذکور و نشر آن وجه صحیحی ندارد.

س 1696

 

اشاره

- آیا پوشیدن دستها تا مچ و پاها و صورت برای زنها لازم است، یا خیر؟ توضیح دهید.

ج

- پاها باید پوشیده شود و نسبت به دست و صورت بنابر احتیاط واجب باید پوشیده شود. و اللَّه العالم

س 1697

 

اشاره

- حکم چادر با توجه به آیه 59 سوره احزاب چیست؟

ج

- چادر بهترین پوشش اسلامی است و با آن مفاتن بدن مستور و عفت جامعه حفظ می‌شود.

س 1698

 

اشاره

- نظر حضرتعالی در مورد مباح بودن یا کراهت یا استحباب نقاب زدن (روبند) برای بانوان در جامعه امروز چیست؟

ج

 

- حفظ حجاب برای زن از امور واجبه است و احتیاط واجب برای زن، مستور نمودن صورت است با هر وسیله‌ای که ممکن است. و اللّه العالم.
جامع الاحکام، ج‌2، ص: 167