بابا آدم Burdock
نام علمی Arctium lappa
تركيبات شيميايي/خواص داروئي/طرز استفاده/مضرات
كليات گياه شناسي:
بابا آدم كه فيل گوش و آراقيطون نيز ناميده مي شود گياهي است علفي و دوساله ذكه ارتفاع ساقه آن
تا 1/5 متر مي رسد . اين گياه بحالت وحشي در دشت ها و نواحي معتدل و مرطوب و سايه در اروپا و
آسيا مي رويد . ساقه آن كه شبيه پوست مار است پوشيده از كركهاي خشن و زبر مي باشد . برگهاي
آن بسيار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روي ساقه قرار درد .
رنگ برگها در قسمت چسبيده به ساقه سبز كم رنگ و هر چه بطرف انتهاي برگ نزديك تر مي شويم
تيره تر مي شود .
ريشه گياه دراز ف دوكي شكل و مانند هويج بضخامت انگشت دست بوده وداراي مقدار زيادي كربنات
پتاسيم و نيترات پتاسيم است . پوست ريشه بابا آدم قهوه اي ، مغز آن سفيد و طعم آن كمي شيرين
است ولي بوي تهوع آوري دارد .
ميوه آن پس از رسيدن بصورت فندقه اي با 3 يا 4 سطح و برنگ زرد حنايي ظاهر مي شود .
در انتهاي ميوه تارهاي زرد رنگي وجود دارد كه در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم هاي آنها مي
چسبد و موجب پخش تخم اين گياه به مناطق ديگر مي شود .
این گیاه در اطراف تهران، البرز، راه چالوس، خراسان، کرمان، رودبار، تفرش، اروپا، شمال آمریکا میروید
و در بعضی نقاط پرورش داده میشود.
این سرده در ایران ۴ گونه علفی چند ساله دارد، بابا آدم (گیاه) «Arctium lappa»، بابا آدم صغیر
«Arctium minus» و دو گونه بابا آدم خویی «Arctium palladinii» و بابا آدم برگه پهن «Arctium
platylepis» که علاوه بر ایران در شرق اروپا، آناتولی، قفقاز، ماورای قفقاز و ترکمنستان نیز میرویند.
از ريشه اين گياه استفاده طبي بعمل مي آيد پس از خارج كردن ريشه بابا آدم از خاك آنرا بخوبي
شسته و به قطعات كوچك سه سانتيمتري تقسيم كرده و در اثر حرارت خورشيد يا در كوره هاي
مخصوصي خشك مي كنند .
تركيبات شيميايي:
ريشه بابا آدم داراي ماده اي بنام اينولين Inulin ، روغن فرار ، تانن ، رزين ، قند ، آهن ، كلسيم و
ويتامين C مي باشد . دانه بابا آدم داراي روغني است برنگ زرد و طعم تلخ اسيد لينولئيك و اسيد
اولئيك است .
خواص داروئي:
از نظر طب قديم ايران ريشه بابا آدم سرد و خشك است .
1) بهترين تصفيه كننده خون است و خون را تميز كرده و سموم را از بدن خارج مي كند .
2)جوشهاي صورت و كورك را برطرف مي كند .
3)ادرار آور و معرق است .
4)سيستم لنف بدن را تميز مي كند .
5)بيماريهاي پوستي نظير اگزما ، گل مژه و زخم ها را برطرف مي كند .
6)تورم را از بين ميبرد .
7) تقويت كننده بدن است .
8)جوشانده برگهاي بابا آدم را در معالجه سرگيجه و رماتيسم بكار مي برند .
9)براي تنظيم قند خون و معالجه بيماري قند از جوشانده برگهاي بابا آدم بمقدار سه فنجان در روز
استفاده كنيد
10)براي معالجه سرخك ، برگهاي بابا آدم را با كمي شكر بجوشانيد و به مريض بدهيد .
11)جوشانده تخم بابا آدم ضد عفوني كننده است .
12)تخم بابا آدم ضد كرم معده و روده است .
13)در ناراحتي هاي ريوي و گلو درد از جوشانده تخم بابا آدم استفاده كنيد .
14)در معالجه ذات الريه بكار مي رود .
15)ريشه بابا آدم در برطرف كردن سرماخوردگي موثر است .
16)تب حاصل از بيماري مخملك را برطرف مي كند.
17)در معالجه يبوست موثر است .
18)بعنوان ضد سم در هنگام نيش زدن جانوران سمي استفاده مي شود.
19) براي معالجه كچلي برگ بابا آدم را دم كرده و روي پوست سر بماليد .
20)براي معالجه زخم ها و التيام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدار مساوي روغن زيتون مخلوط
كرده و روي زخم ها و جراحات بماليد .
21) ريشه بابا آدم علاج كم خوني و رنگ پريدگي است زيرا داراي مقدار زيادي آهن است .
22)براي معالجه رماتيسم و آرتروز مفيد است .
23) نقرس را برطرف مي كند .
24)در معالجه بيماريهاي عفوني موثر است .
25)درد سياتيك را آرام مي كند .
26)در برطرف كردن كمر درد موثر است .
27)آب آوردن بدن را درمان مي كند .
28) هضم غذا را تسريع مي كند .
29)ورم كليه را دفع مي كند .
30)آنهائيكه ميل زيادي بخوردن شيريني و شكر دارند اگر صبح ناشتا از دم كرده اين گياه بنوشيد بزودي
اين عادت رفع خواهد شد .
31)كسانيكه ميخواهند قهوه را ترك كنند مي توانند ريشه بابا آدم را با مقدار اين مخلوط را حتي مي
توان از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها تهیه كرد.
32)كهير را برطرف مي كند.
33)ريشه بابا آدم را له كرده و يا بجوشانيد و آنرا روي كورك و يا اگزما بماليد تا آنرا برطرف كند .
34) براي جلوگيري از ريزش مو و تقويت آن جوشانده غليظ ريشه بابا آدم را به سر ماليد .
35)براي برطرف كردن سوزش و درد گزيدگي زنبور با حشرات برگ بابا آدم را له كرده و به محل گزيدگي
بماليد .
در صورت پيدا نكردن ، گياه بابا آدم مي توانيد تنطور آنرا از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از
داروخانه ها خريداري كنيد . مقدار مصرف تنطور آن 10-20 قطره و سه بار در روز است
طرز استفاده:
دم كرده ريشه بابا آدم : مقدار 50 گرم ريشه بابا آدم را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 20 دقيقه
دم كنيد .
جوشانده ريشه بابا آدم : مقدر 80 گرم ريشه بابا آدم را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد بمدت
10 دقيقه بآرامي بجوشد .
تنطور بابا آدم : اين تنطور را مي توان از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها Store
خريداري كنيد .
دم كرده ريشه بابا آدم و شيرين بيان : 30 گرم ريشه باباآدم را با مقدار مساوي آن شيرين بيان در يك
ليتر آب جوش ريخته و بمدت نيم ساعت دم كنيد . اين دم كرده تصفيه كننده خون است . براي اين
منظور از اين دم كرده بمقدار سه فنجان در روز بنوشيد .
مضرات :
مضرات خاصي گفته نشده است .
خواص سنبل الطيب (علف گربه) Valerian
بانک جامع اطلاعات دارویی