انحراف تیغه بینی ( Septal Deviation )

انحراف تیغه بینی ( Septal Deviation )

انحراف تیغه بینی (Septal Deviation)، كج شدگی یا سایر ناهنجاریهای تیغه بینی ، دیواره ای كه بینی را از وسط به دو قسمت مساوی تقسیم می كند. تیغه بینی از دو قسمت غضروفی (نزدیك نوك بینی ) و استخوانی (نزدیك پیشانی ) تشكیل شده است .

در انحراف بینی معمولاً کجی تیغه بینی در قسمت داخلی بینی است و تاثیری روی شکل ظاهری بینی نمی گذارد.

تیغه بینی دیواره ای است که که فضای داخل بینی را به دو حفره مجزای راست و چپ تقسیم می کند. قسمت پایینی این تیغه غضروفی و قسمت بالایی آن استخوانی است . تیغه بینی نیز مانند سایر اجزای دستگاه اسکلتی تا پایان بلوغ رشد می‌کند و بزرگتر می‌شود .

چندین مرکز غضروف سازی واستخوان سازی در رشد هماهنگ تیغه بینی موثرند . بدیهی است اگر به هر دلیلی یکی یا چندتا از این مراکز غضروف‌سازی یا استخوان‌سازی کمتر و یا بیشتر از حد معمول رشد کنند، تیغه بینی ممکن است از خط وسط منحرف شده و در ناحیه ای به سمت راست یا چپ کج شود . ضربه به بینی یا شکستگی تیغه میانی بینی نیز می تواند موجب انحراف بینی شود.

در برخی بیماران انحراف بینی باعث گرفتگی یک یا هردو مجرای بینی ودر نتیجه بروز مشکل تنفسی می‌شود که به شکل انسداد تنفسی، خرخر شبانه، کاهش حس بویایی، خشکی بینی و خون دماغ بروز می‌کند والبته در دراز مدت می تواند علایم وعوارض دیگری ازجمله سینوزیت، مشکلات گوش و مشکلات ریوی را باعث شود .

● علایم شایع:

كجی واضح بینی، انسداد راه هوای بینی، ترشح بینی، بدون علامت در اكثر موارد

● علل:

رشد سریع به خصوص هنگام بلوغ، ضربه به بینی، جراحی بینی

●  عوارض و ناراحتی‌های حاصل از انحراف تیغه بینی کدامند؟

از مضرات گرفتگی بینی می‌توان به اختلاف کیفیت هوای تنفسی از راه بینی و دهان اشاره کرد که از نظر تمیزی  و درجه حرارت بسیار با هم اختلاف دارند و این می‌تواند عاملی در به‌وجود آوردن ناراحتی‌هایی در دراز مدت برای افرادی که دچار گرفتگی راه تنفسی هستند، گردد. از آن جمله می‌توان به خشکی دهان و مشکلات بویایی اشاره کرد. از طرف دیگر افرادی که دچار گرفتگی راه تنفسی هستند پس از مدتی به دلیل مشکلات تنفسی ممکن است که از نظر روانی دچار ناراحتی‌هایی شوند.

در برخی موارد انحراف بینی می‌تواند بر روی دهانه سینوس‌های فرد تاثیر بگذارد و باعث شود که فرد مستعد سرماخوردگی و سینوزیت‌های مزمن گردد.

سردردها هم در پاره‌ای از موارد مربوط به انحراف بینی می‌باشند به گونه‌ای که در موارد متعددی بعد از برطرف کردن مشکل انحراف بینی فرد، مشاهده شده که مشکل سردرد او هم کاملا مرتفع گردیده است.

● پیشگیری :

از وارد آمدن ضربه به بینی پیشگیری كنید. برای ورزشهای پربرخورد و دوچرخه سواری از كلاههای محافظ استفاده كنید. هنگام سوار شدن در اتومبیل كمربند ایمنی خود را ببندید.

● عواقب مورد انتظار :

معمولاً با جراحی قابل علاج است . اگر علایم برای بیمار مشكل زا نباشد، معمولاً جراحی ضرورتی ندارد.

● عوارض احتمالی:

▪ خونریزی مكرر بینی

▪ عفونت مكرر بینی یا سینوسها

● راههای تشخیص انحراف بینی :

تشخیص انحراف بینی معمولا با یک معاینه بسیار ساده بینی صورت می‌پذیرد، این معاینه می‌تواند با آندوسکوپ انجام شود زیرا این امکان را به پزشک می‌دهد که تمامی قسمت‌های تیغه بینی را به دقت مشاهده کرده و مورد معاینه قرار دهد.

اگر فرد فقط دچار انحراف بینی باشد برای تشخیص آن احتیاج به کار خاص دیگری نمی‌باشد ولی در مواردی با انجام سی تی اسکن هم می‌توان به خوبی مشکلات را مشاهده کرد و اگر شخص به عوارضی همچون سینوزیت گرفتار باشد آن را تشخیص داد.

● درمان:

از لحاظ درمانی اگر کسی دچار عوارض انحراف بینی شده باشد نیاز به جراحی دارد. جراحی به این صورت انجام می‌گیرد که کاملا از ناحیه داخل بینی لایه‌های مخاطی محافظ را کنار زده و قسمتی را که دچار مشکل می‌باشد برداشته و یا ترمیم می‌کنند.

در بسیاری از موارد در حین برطرف کردن انحراف تیغه بینی لازم است که پزشک توربین‌های بینی را هم مرتب و درست کند. برای مثال وقتی که انحراف بینی به سمت راست وجود دارد توربین‌های حفره سمت چپ به صورت جبرانی بزرگتر شده و می‌توانند در این طرف بینی هم انسداد ایجاد کنند.

در روش‌های قدیمی جراحی هنگامی که لایه مخاطی برداشته می‌شد کل محتویات زیر آن یعنی غضروف و استخوان را تخلیه می‌کردند که باعث بروز مشکلاتی از جمله افتادگی نوک و فرورفتگی پشت بینی می‌شد که این روش‌ها امروزه منسوخ شده است.

الف) اصولی كلی

▪ این وضعیت با مشاهده داخل بینی با استفاد از یك چراغ، واسپكولوم بینی تشخیص داده می شود.

▪ جراحی برای اصلاح انحراف تیغه بینی (گاهی )

روشهای جراحی عبارتند از:

۱) برداشت زیرمخاطی كه انسداد را كاهش می دهد.

۲) رینوپلاستی كه بدشكلی كالبدشناختی بینی را اصلاح می كند.

۳) سپتوپلاستی كه انسداد بینی را كاهش داده و نمای آن را بهبود می بخشد.

ب) داروها:

بعد از عمل ممکن است که داخل بینی توسط پدهای خاصی پانسمان بشود که این پدها فقط جلوی خونریزی را می‌گیرند و برای تنفس بیمارمشکلی ایجاد نخواهند کرد.

بیمار معمولا بعد از عمل احتیاج به یک تا دو روز استراحت دارد و معمولا اگر چیزی درون بینی او قرار گرفته باشد بعد از دو روز خارج خواهد شد و او قادر خواهد بود که به زندگی عادی خود برگردد.

▪ برای ناراحتی خفیف ، استفاده از داروهای بدون نسخه نظیر ضداحتقانها برای كاهش ترشحات بینی ممكن است كافی باشد.

▪ آنتی بیوتیكها برای مقابله با عفونت در صورت لزوم تجویز می شود.

● هشدار:

از مصرف اسپریهای بینی غیرنسخه ای خودداری كنید.

● فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری:

پس از جراحی به تدریج فعالیتهای طبیعی خود را از سر گیرید.

● رژیم غذایی:

رژیم خاصی نیاز نیست .

● درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه كرد؟

اگر شما یا یكی از اعضای خانواده تان دارای علایم انحراف تیغه بینی به خصوص خونریزی بینی یا عفونتهای بینی و سینوس بوده و تمایل به اصلاح آن را با جراحی داشته باشید.

بانک جامع اطلاعات پزشکی 

اتواسکلروز : Otosclerosis شرح بیماری علایم‌ شایع‌ علل‌ عوامل تشدید کننده بیماری پیشگیری‌...