فوج

فندق          Hazelnut

نام علمی  Corylus avellana     

تركيبات شيميايي

خواص داروئي/طرز استفاده/مضرات

كليات گياه شناسي:

فندق درختچه اي است به ارتفاع تقريبا دو متر كه در نواحي مساعد تا ارتفاع 6متر نيز مي رسد .

درخت فندق بومي اروپا و آسياي صغير است

برگهاي درخت فندق پهن و نوگ تيز با دو ريدف دندانه ، برنگ سبز و يا دمبرگي بطول تقريبا يك سانتيمتر مي باشد فندق داراي دو نوع گل نر و ماده است كه بصورت سنبله آويخته در پائيز ظاهر مي شود .

فندق میوه‌ای فندقی از درخت فندق است. ظاهر کروی یا بیضی دارد و طولش ۱۵–۲۵ میلیمتر و قطرش ۱۰–۱۵ میلیمتر است و دارای پوسته فیبری بیرونی می‌باشد.

گونه‌هایی از فندق از فندق معمولی بزرگ‌ترند و در بیشترین رشد دو برابر اندازه معمولی می‌شوند. میوه فندق زمانی که برسد از پوسته بیرون می‌افتد. هسته بذر فندق خوراکی است و می‌توان آن را به صورت خام یا پخته مصرف نمود. بذر میوه پوستی بسیار نارک و به رنگ قهوه‌ای تیره دارد که پیش از مصرف یا پخت‌وپز آن را جدا می‌کنند.

فندق در سطح تجاری بیشتر در ترکیه، ایتالیا، یونان، گرجستان، در جنوب ایالت اسپانیایی کاتالونیا، در شهرستان کنت انگلستان و همچنین در ایالت واشینگتن و اورگن ایالات متحده و در ایران در مناطق الموت قزوین و اشکورات رودسر گیلان (کُجید، شَوَک و...) تولید می‌شود. ترکیه با تولید تقریباً ۷۵٪ از فندق جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده این میوه در بین کشورهای جهان می‌باشد.

از فندق در صنعت شیرینی‌سازی برای ساخت پرالین مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین با ترکیب آن با شکلات می‌توان شکلات ترافل و همچنین محصولاتی همچون نوتلا و فرانجلیکو تولید نمود. روغن فندق نیز که از فندق بدست می‌آید، بسیار خوش‌طعم است و در پخت‌وپز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فندق از نظر میزان پروتئین و چربی غیراشباع بسیار غنی است، علاوه بر آن حاوی مقادر قابل توجهی از ویتامین ب۱ و ویتامین ب۶ و میزان کمتری از دیگر ویتامین‌های ب است.

کشت تاریخی:

در سال ۱۹۹۵ شواهدی دال بر وجود یک مرکز فرآوری فندق در مقیاس بزرگ در یک گودال واقع در جزیره کولونسای اسکاتلند بدست آمد.

این چاله متعلق به دوران میان سنگی بود و حدود ۹۰۰۰ سال قدمت داشت. شواهد نشان از یک چاله عمیق و بزرگ که مملو از صدها هزار پوسته سوخته فندق بود می‌داد.

فندق در دیگر مراکز متعلق به دوران میان سنگی نیز یافت شده بود ولی بندرت در چنین مقیاسی و بشکل متمرکز در یک چاله. تکنیک رادیوکربن قدمت این فندق‌ها را بالغ بر ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد تشخیص داده است.

این اکتشاف به ما بینشی خاص در زمینه فعالیتهای گروهی و برنامه‌ریزی در این دوران می‌دهد. این فندق‌ها همه در یک سال برداشت شده بودند و آنالیز گرده‌ای نشان داد تمامی درختان بطور همزمان قطع شده بودند. مقیاس این فعالیت، بی نظیر در سرتاسر اسکاتلند و عدم وجود حیوانات قابل شکار در این جزیره، این احتمال را قوت می‌دهد که کولونسای دارای جامعه‌ای با رژیم غذایی عمدتاً گیاهی بوده است.

فندق معمولاً نیاز به برشته کردن ندارد و حتی امروزه فندق کنتی (Kentish Cobnuts) به صورت سنتی تازه به فروش می‌رسد، گمان می‌رود برشته کردن فندق برای آسان تر کردن هضم آن توسط کودکان صورت گرفته باشد. گفته می‌شود که برشته کردن عمر نگهداری فندق را افزایش می‌دهد و همین آنرا غذایی مناسب برای دریانوردان در سالهای گذشته کرده بود.

درخت فندق در طول تاریخ برای چوب، مواد ساختمانی و پرچین مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در دوران رومی‌ها کشت می‌شده از جمله در بریتانیا، هر چند مدرکی وجود ندارد که آنها کشت گونه خاصی را گسترش داده باشند.

انواع مختلفی از قرن ۱۶ به بعد کشت شده، قرن ۱۹ شاهد یک افزایش بزرگ در انواع این گونه می‌باشد. به طور خاص فندق کنتی اولین گونه تحت کشت گسترده در سال ۱۸۳۰ معرفی گردید.

شیوه سنتی افزایش باردهی فندق brutting نام دارد که باعث می‌شود انرژی درخت بیشتر به سمت تولید شکوفه برود. در این شیوه در پایان فصل رشد سرشاخه‌های ۶–۷ برگه متصل به تنه یا شاخه‌های اصلی (بدون قطع کامل) دوشاخه می‌شوند.

تركيبات شيميايي:

مغز فندق در حدود 60 درصد روغن دارد كه برنگ زرد روشن بوده و داراي طعمي ملايم و بوي مطبوعي مي باشد . اين روغن بمصرف تغذيه ،‌عطر سازي و نقاشي مي رسد . مغز فندق داراي مقدار زيادي فسفر مي باشد

در صد گرم مغز فندق موادزير موجود است :

فندق

فندق با پوسته (چپ) بدون پوسته (راست)
مواد مغذی در هر سرو
اندازه مصرف	۱۰۰g
انرژی	۲٬۶۲۹ کیلوژول (۶۲۸ کیلوکالری)
کربوهیدرات‌ها	۱۶٫۷
نشاسته	۰٫۴۸
قندها	۴٫۳۴
فیبر	۱۱
چربی	۶۰٫۷۵
چربی اشباع	۴٫۴۶۴
چربی تک‌اشباع‌نشده	۴۵٫۶۵۲
چربی چنداشباع‌نشده	۷٫۹۲
پروتئین	۱۴٫۹۵
آب	۵٫۳۱
ویتامین آی معادل	۱ میکروگرم (۰٪)
ویتامین آ	۲۰ IU
- بتاکاروتن	۱۱ میکروگرم (۰٪)
- لوتئین و زآکسانتین	۹۲ μg
تیامین (ویتامین ب۱)	۰٫۶۴۳ میلی‌گرم (۴۹٪)
ریبوفلاوین (ویتامین ب۲)	۰٫۱۱۳ میلی‌گرم (۸٪)
نیاسین (ویتامین ب۳)	۱٫۸ میلی‌گرم (۱۲٪)
پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵)	۰٫۹۱۸ میلی‌گرم (۱۸٪)
ویتامین ب۶	۰٫۵۶۳ میلی‌گرم (۴۳٪)
اسید فولیک (ویتامین ب۹)	۱۱۳ میکروگرم (۲۸٪)
ویتامین C	۶٫۳ میلی‌گرم (۱۱٪)
ویتامین E	۱۵٫۰۳ میلی‌گرم (۱۰۰٪)
ویتامین K	۱۴٫۲ میکروگرم (۱۴٪)
کلسیم	۱۱۴ میلی‌گرم (۱۱٪)
آهن	۴٫۷ میلی‌گرم (۳۸٪)
منیزیم	۱۶۳ میلی‌گرم (۴۴٪)
منگنز	۶٫۱۷۵ میلی‌گرم (۳۰۹٪)
فسفر	۲۹۰ میلی‌گرم (۴۱٪)
پتاسیم	۶۸۰ میلی‌گرم (۱۴٪)
سدیم	۰ میلی‌گرم (۰٪)
روی	۲٫۴۵ میلی‌گرم (۲۵٪)
درصدها نسبی‌اند

خواص داروئي:

فندق از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است . برگ و شكوفه ،‌گل و پوست آن (مخصوصا پوست ريشه آن )قابض است

1)فندق بدليل اينكه داراي مقدار كمي مواد نشاسته اي است ضمنا داراي مواد معدني زيادي مانند كلسيم ،‌پتاسيم ، فسفر ،‌منيزيوم ،‌سديم و آهن مي باشد غذاي بسيار خوبي باي مبتلايان به بيماري قند است

2)فندق غذاي مناسبي براي تقويت بدن و مخصوصا دوره نقاهت است .

3)فندق مقوي روده ها و معده است .

4)فندق سموم را از بدن خارج مي سازد.

5)فندق فشار خون را بالا مي برد.

6)خانم هائيكه در بين دو عادت ماهانه خونريزي دارند براي درمان آن بايد جوشانده پوست فندق بخورند .

7)روغن فندق براي از بين بردن سرفه و درد سينه مفيد است .

8)روغن فندق براي كبد نافع است

9)براي جلوگيري از ريزش مو پوست فندق رابسوزانيد و خاكستر آنرا با پيه خوك مخلوط كرده و قسمت هايي را كه مو ريخته با آن ماساژ دهيد .

10)فندق بو داده مخلوط انيسون براي سوزش مجراي ادرار و تقويت نيروي جنسي مفيد است

11)آنهائيكه كارهاي فكري مي كنند بايد فندق بخورند زيرا بدليل داشتن فسفر زياد مغز را تقويت مي كند.

طرز استفاده:

به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد

مضرات :

فندق اگر به مقدار كم خورده شود بهيچوجه مضر نيست ولي افراط در خوردن آن ايجاد نفخ و گاز شكم كرده و استفراغ توليد مي كند براي جلوگيري  آنهائيكه سرد مزاج هستند بايد فندق را با آب و عسل خورده و گرم مزاجان با سكنجبين بخورند .

خواص دارویی گريپ فروت : Grapefruitrapefruit