فوج

انبه   Mango

نام علمی  Mangifera indica

تركيبات شيميايي/خواص داروئي/طرز استفاده/مضرات

كليات گياه شناسي:

انبه (نام علمی:Mangifera) میوه‌ای گرمسیری و گیاه آن از سردههای تیرهٔ پسته‌ایان است. خاستگاه انبه شبه جزیرهٔ هند، پاکستان، بنگلادش و آسیای جنوب‌شرقی است.

این درخت امروزه در بسیاری از کشورهای گرمسیری پرورش داده شده و در سراسر دنیا صادر می‌شود. میوهٔ انبه علاوه بر مصرف خوراکی، آشپزی و آب‌میوه‌گیری، به عنوان طعم‌دهنده، رنگ‌دهنده و عطر کاربرد دارد. برگ‌های درخت انبه نیز مورد استفاده‌های زینتی قرار می‌گیرد.

درخت انبه قد بلندی دارد و ممکن است به ۳۵ تا ۴۰ متر برسد. قطر قسمت شاخ و برگ‌دار آن نیز می‌تواند به ۱۰ متر برسد. عمر این درخت طولانی است و برخی از درخت‌های انبه با وجود ۳۰۰ سال سن هنوز میوه می‌دهند.

رنگ برگ‌های درخت انبه در ابتدا و پس از جوانه زدن نارنجی مایل به صورتی است، که با گذشت زمان به رنگ قرمز تیره، و سپس سبز تیره در می‌آید.

شکوفه‌های انبه کوچک و سفیدرنگ به صورت خوشه‌های ۱۰ تا ۴۰ سانتی‌متری هستند. هر شکوفه ۵ گلبرگ، ۵ کاسبرگ و ۵ پرچم دارد، و رایحه‌ای همچون موگهٔ بهار دارد.

ضماد برگ درخت انبه، پوست سر و مو را تقویت می کند و خاصیت رنگی (سیاه) نیز دارد. 

رسیدن میوه‌ها حدود ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد. وزن انبه‌ها می‌تواند بین ۵۰۰ گرم تا ۲٫۵ کیلوگرم باشد. رنگ و اندازهٔ انبه‌های رسیده با توجه به محیط و نور متغیر است.

میوهٔ رسیده می‌تواند زرد، نارنجی، قرمز یا سبز باشد. به هنگام رسیدن میوه‌ها بوی شیرهٔ ملایمی می‌دهند و با فشار ملایمی فرو می‌روند. در وسط میوه هستهٔ درشتی است که با توجه به نوع درخت می‌تواند صاف یا دارای رشته و فیبرهایی در گوشت میوه باشد.

گوشت میوه به رنگ زرد تیره و شیرین است. طعم انبه‌ها با توجه به گونه‌شان بسیار متفاوت است. به علاوه، با توجه به نوع میوه یا این که بیش از حد رسیده باشد، گوشت آن می‌تواند صاف یا رشته‌رشته‌ای باشد.

پرورش:

درخت انبه از هزاران سال پیش در شبه‌جزیرهٔ هند پرورش داده می‌شد و بین قرن پنجم و چهارم پیش از میلاد به آسیای شرقی رسید. از سدهٔ دهم میلادی، انبه توسط اعراب به شرق آفریقا، و سپس به برزیل، کارائیب و مکزیک برده شد.

امروزه یک‌دوم کل محصولات انبه به کشور هند تعلق دارد. علاوه بر این کشور، انبه در آمریکای شمالی، مرکزی، جنوبی، کارائیب، جنوب و مرکز آفریقا، استرالیا، چین، پاکستان و آسیای جنوب‌شرقی پرورش داده می‌شود. این گیاه به آسانی پرورش داده می‌شود.

با وجود این که هند بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ انبه در جهان است، کمتر از یک‌درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص می‌دهد. در سال ۲۰۰۴، تولید جهانی انبه ۲۶٫۳ میلیون تن بود، و به این ترتیب رتبهٔ ششم را در تولیدات جهانی میوه به خود اختصاص داد (پس از موز، انگور، پرتقال، سیب و موز سبز). ۸۹ کشور تولیدکنندهٔ انبه هستند.

مصارف خوراکی:

انبه در سراسر جهان مورد استفادهٔ خوراکی قرار می‌گیرد. برای مصرف میوه پوست آن جدا می‌گردد، چرا که حاوی موادی تحریک‌کننده برای معده است.

انبه در انواع سالادها، نوشیدنیها، آب میوهها، شربتها ،ترشیهاو بستنیها استفاده می‌شود. از آن برای درست کردن مربا، انواع شیرینی، تارت، کیک و پورهٔ میوه نیز استفاده می‌شود.

در برخی از کشورها از انبه برای پخت غذاهای اصلی نیز استفاده می‌شود. در جزایر موریس و رئونیون از انبه سسی تهیه می‌گردد که در کنار غذاهای گوشتی مصرف می‌شود. در بسیاری از غذاهای محلی و چاشنیهای هندی از انبهٔ رسیده استفاده می‌شود. در مکزیک نیز از انبه برای تهیهٔ بعضی از انواع سس چیلی استفاده می‌گردد.

تركيبات شيميايي:

انبه داراي موادي مانند اسيد بنزوئيك Benzoic Acid اسيد سيتريك Citric Acid و پيوري يلو دري Puri yellow Dye كه ماده زرد رنگي است مي باشد . انبه در حدود15% تانن دارد .

هسته انبه داراي چربي زياد  و نشاسته و اسيد گاليك Gallic Acid است .

در صد گرم انبه مواد زير موجود است :

خواص داروئي:

خواص ميوه انبه

انبه رسيده از نظر طب قديم ايران گرم و خشك و نارس آن سرد و خشك است . انبه نارس توليد كننده بلغم و سودا  در بدن مي باشد .

1)انبه بسيار مقوي بوده و تقويت كننده بدن است .

2)انبه تقويت كننده قواي جنسي است .

3)رنگ صورت را درخشان مي كند .

4)دهان را خوشبو مي كند .

5)ادرار آور است .

6)يبوست را برطرف مي كند .

7)انبه داراي مقدار زيادي اسيد گاليك است . بنابراين سيستم هضم را ضد عفوني و تميز مي كند .

8)انبه تميز كننده خون مي باشد .

9)خوردن انبه بوي بد بدن را از بين مي برد .

10)انبه حرارت بدن را كاهش مي دهد و تب را پائين مي آرود .

11)براي رفع اسهال مفيد است .

12)خوردن انبه ، سردرد ، تنگي نفس و سرفه را از بين مي برد .

13)براي درمان بواسير مفيد است .

14)عطش را برطرف مي كند.

15)انبه چون گرم است براي گرم مزاجان مناسب نيست و اين اشخاص بايد آنرا با سكنجبين بخورند .

خواص مغز هسته انبه:

انبه داراي هسته بزرگي است كه در وسط آن مغز آن قرار دارد كه بجاي مغز بادام مي توان از آن در شيريني جات استفاده كرد .

مغز هسته انبه از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است .

1-خوردن مغز هسته اسهال را برطرف مي كند .

2-براي معالجه سرماخوردگي مصرف مي شود .

3-سرفه هاي سخت را درمان مي كند .

4-درمان كننده بواسير خوني است .

5-خانم هائيكه دچار خونريزي از رحم مي باشند و يا بين دو عادت ماهيانه خونريزي دارند براي رفع آن بايد از مغز انبه استفاده كنند .

6-مغز هسته انبه كرم كش و ضد اسهال است .

7-براي تسكين آسم و تنگي نفس مفيد است .

8-ضد استفراغ است .

ديگر خواص درخت انبه:

1.گل انبه سرد و خشك است و اسهال را رفع مي كند .

2.اگر شكوفه درخت انبه را خشك كرده و هر روز حدود 3 گرم آنرا با 10 گرم شكر بخورند سرعت انزال را معالجه مي كند .

3.صمغ درخت انبه را با روغن و آبليمو مخلوط كنيد براي ناراحتي هاي پوست مفيد است .

4.براي برطرف كردن ريزش مو ، آب برگهاي درخت انبه را روي سر بماليد .

5.براي تقويت دندان و لثه دم كرده برگ درخت انبه را مضمضه كنيد .

طرز استفاده:

به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد

مضرات :

هضم انبه براي بعضي از افراد سخت است و ممكن است ايجاد خارش و دمل نمائيد .

اگر خون انبه ايجاد نفخ بكند بايد آنرا با زنجبيل خورد .

بانک جامع اطلاعات دارویی

خواص گياه علف هفت بند : Polygonum