امامان در کتاب خدا دو دسته اند: امامی که به خدا می خواند و امامی که به آتش دعوت می کند
[56٣]١-جابر از حضرت باقر علیه السّلام روایت کرده که فرمود: هنگامی که این آیه (روزی که هر گروهی را با پیشوایشان بخوانیم.) [اسراء (١٧) :٧١]نازل شد، مسلمانان گفتند: ای رسول خدا آیا تو امام همۀ مردم نیستی؟ رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله فرمود: من رسول خدا برای همۀ مردم هستم ولی پس از من و از خاندان من از سوی خداوند امامانی بر مردم خواهند بود که در میان مردم قیام می کند و تکذیب می شوند و پیشوایان کفر و گمراهی و پیروانشان به ایشان ستم می کنند. پس هر کس آنان را دوست داشته، پیروی شان کرده، تصدیقشان کند او از من و با من است و به زودی مرا دیدار می کند. هان! و هرکس به آنان ستم کرده، تکذیبشان کند از من و با من نیست و من از او بیزارم.
[564]٢-طلحه بن زید از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده که فرمود: امامان در کتاب خداوند گرامی دو دسته اند. خداوند پاک و والا فرمود: (و از آن ها پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می کردند.) [سجده (٣٢) :٢4]نه به فرمان مردم. امر خدا را بر امر مردم مقدّم می کردند و حکم خدا را بر حکمشان. و فرمود: (و آن ها را از پیشوایانی قرار دادیم که به آتش دعوت می کنند.) [قصص (٢٨) :
4١]که امر آنان را بر امر خداوند و حکمشان را بر حکم خداوند مقدّم کرده و به خلاف آنچه در کتاب خداوند عزّتمند است از هوس هاشان پیروی می کردند.
همانا قرآن به سوی امام هدایت می کند
[565]١-حسن محبوب گفت: از حضرت رضا علیه السّلام از این سخن خداوند شکوهمند پرسیدم: (و برای هرکس ارث برانی قرار دادیم که از به جا گذاشتۀ پدر و مادر و نزدیکان ارث ببرند و کسانی که با آن ها پیمان بسته اید.) [نساء (4) :٣٣]فرمودند: مقصود، ائمّه علیهم السّلام هستند که خداوند گرامی به واسطۀ آنان پیمان های شما را بست.
[566]٢-علاء بن سیابه از حضرت صادق علیه السّلام دربارۀ این سخن آن والا:
(همانا این قرآن به آنچه استوارتر است هدایت می کند.) [اسراء (١٧) :٩]روایت کرده که فرمودند: قرآن به سوی امام هدایت می کند.
نعمتی که خداوند شکوهمند در کتابش ذکر کرده، ائمّه علیهم السّلام هستند
[56٧]١-اصبغ نباته گفته است: امیر مؤمنان علیه السّلام فرمودند: چگونه خواهد بود حال گروه هایی که سنّت رسول خدا-درود خدا بر او و بر خاندانش-را دگرگون کرده، از وصیّت او سر برتافتند. آیا نمی ترسند که عذابی بر آنان فرود آید؟ سپس این آیه را خواندند: (آیا ندیدی کسانی را که نعمت خدا را به کفران تبدیل کرده، قوم خود را به سرای نابودی، دوزخ، کشاندند؟) [ابراهیم (١4) :٢٨]سپس فرمود: ماییم آن نعمتی که خداوند به بندگانش انعام کرد و به وسیلۀ ما است که در رستاخیز کامیاب می شوند.
[56٨]٢-از معلّی بن محمّد حدیثی که سندش را به امام رسانده دربارۀ این سخن خداوند عزّتمند: (پس کدامین نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید.) روایت شده که آیا پیامبر را تکذیب می کنید یا وصی اش را؟ این آیه در الرحمن [(55) :١٣]نازل شده است.
[56٩]٣-ابو یوسف بزّاز گفته است: حضرت صادق علیه السّلام این آیه را خواند (پس نعمت های خداوند را به یاد آرید.) [اعراف (٧) :٧4]و فرمود: آیا می دانی نعمت های خداوند کدام است؟ گفتم: نه. فرمودند: آن بزرگ ترین نعمت های خداوند بر آفریدگان است و آن ولایت ما است.
[5٧٠]4-عبد الرحمان کثیر گفت: از حضرت صادق علیه السّلام از این سخن خداوند گرامی: (آیا ندیدی کسانی را که نعمت خداوند را به کفران دگرگون کردند. . .) پرسیدم.
فرمودند: مقصود، همۀ قریش است. کسانی که با رسول خدا-درود خداوند بر او و بر خاندانش-دشمنی کرده، جنگ به پا کردند و وصیّت درباره وصی اش را انکار کردند.
هشیارانی که خداوند والا در کتابش ذکر کرده، ائمه علیهم السّلام هستند و راه در میان آنان برپا است
[5٧١]١-اسباط فروشندۀ لباس هندی گفته است: من نزد حضرت صادق بودم که مردی از این سخن خداوند شکوهمند پرسید: (در آن، نشانه هایی برای هشیاران است. و آن بر سر راه برقرار است.) [حجر (١5) :٧5 و ٧6]راوی گوید، حضرت فرمودند: آن هشیاران ماییم و راه در میان ما برقرار است.
[5٧٢]٢-اسباط سالم گفته است: من نزد حضرت صادق علیه السّلام بودم که مردی از اهل هیت (سرزمینی بر ساحل فرات) وارد شد و به ایشان عرض کرد: اصلحک اللّه دربارۀ این سخن خداوند گرامی چه می گویی (در آن، نشانه هایی برای هشیاران است.) ؟ فرمودند: آن هشیاران ماییم و راه در میان ما برقرار است.
[5٧٣]٣-محمّد مسلم از حضرت باقر علیه السّلام دربارۀ این سخن خداوند عزّتمند: (همانا در آن نشانه هایی برای هشیاران است.) روایت کرده که فرمودند آنان، ائمّه علیهم السّلام هستند. رسول خدا-درود خداوند بر او و بر خاندانش-دربارۀ سخن خداوند والا: (همانا در آن نشانه هایی برای هشیاران است.) فرمود: از هشیاری مؤمن پروا کنید. که او با نور خداوند شکوهمند نظر می کند.
[5٧4]4-عبد اللّه سلیمان از حضرت صادق علیه السّلام دربارۀ سخن خداوند گرامی:
(همانا در آن نشانه هایی برای هشیاران است) روایت کرده که فرمود: آنان، ائمّه علیهم السّلام هستند. و دربارۀ(و آن بر سر راه برقرار است) فرمود: هیچگاه از میان ما بیرون نمی رود.
[5٧5]5-جابر از حضرت باقر علیه السّلام روایت کرده که امیر مؤمنان علیه السّلام دربارۀ این سخن آن والا: (همانا در آن نشانه هایی برای هشیاران است.) فرمود: هشیار رسول خدا-درود خدا بر او و بر خاندانش-است و پس از او من و ائمّه از فرزندان من، هشیارانیم.
و در نسخۀ دیگری از ابراهیم ایّوب که سندش را به امام رسانده، مانند همین روایت شده است.
عرضه شدن اعمال بر پیامبر و ائمّه علیهم السّلام
[5٧6]١-ابو بصیر از حضرت صادق علیه السّلام روایت کرده که فرمود: اعمال بر رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله عرضه می شود. عرضۀ اعمال بندگان-نیکوکاران و بدکارانشان- در هرصبح صورت می پذیرد، پس، از آن پروا کنید. و این معنی همان سخن خداوند والا است: (عمل کنید که خداوند و رسولش عملتان را می بینند.) [توبه (٩) :
١٠5]و سکوت کرد.
[5٧٧]٢-یعقوب شعیب گفته است: از حضرت صادق علیه السّلام از این سخن خداوند عزّتمند پرسیدم: (عمل کنید که خداوند و رسولش و مؤمنان عملتان را می بینند.) فرمودند: آنان، ائمّه علیهم السّلام هستند.
[5٧٨]٣-سماعه گفته است: از حضرت صادق علیه السّلام شنیدم که می فرماید:
بر شما چه پیش آمده که رسول خدا-درود خداوند بر او و بر خاندانش-را اندوهگین می کنید؟ مردی گفت: چگونه ایشان را اندوهگین می کنیم؟ فرمودند:
آیا نمی دانید که اعمالتان بر ایشان عرضه می شود. و هنگامی که در آن ها معصیتی دید، او را اندوهگین می کند؟ پس رسول خدا را اندوهگین نکنید و او را شاد کنید.
[5٧٩]4-عبد اللّه بن ابان روغن فروش که نزد حضرت رضا علیه السّلام صاحب منزلت و احترام بود، گفته است: به حضرت رضا علیه السّلام عرض کردم: برای من و خانواده ام به درگاه خداوند دعا بفرمایید! فرمودند: مگر نمی کنم. به خدا سوگند اعمالتان هماره در هرشب و روز بر من عرضه می شود. او گفته است: من این موضوع را بزرگ شمردم. پس به من فرمود: آیا کتاب خداوند عزّتمند را نمی خوانی. (و بگو عمل کنید که خداوند و رسولش و مؤمنان عملتان را می بینند.) [؟] به خدا سوگند او علی ابن ابی طالب علیه السّلام است.
[5٨٠]5-یحیی بن مساور از حضرت باقر علیه السّلام روایت کرده که ایشان این آیه را (که خداوند و رسولش و مؤمنان عملتان را می بینند.) ذکر کرد و فرمود: او به خدا سوگند علی ابن ابی طالب علیه السّلام است.
[5٨١]6-وشّاء گفته است: از حضرت رضا علیه السّلام شنیدم که می فرمود: همانا اعمال بر رسول خدا-درود خداوند بر او و بر خاندانش-عرضه می شود، هم از خوبان و هم از بدان.
اصول کافی ج1ص472....