فوج

نماز آیات

آنچه در زیر می خوانید طریقه قرائت نماز آیات و مسائل مربوط به ان است:

نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد ، که به دو روش خوانده می شود .

صورت اول: بعد از نیت و تکبیرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.

صورت دوم: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است) از سوره‏اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‏اى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه‏اى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سوره‏اى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.

اکنون به عنوان نمونه، نماز آیات را به شکل کوتاه آن با تقسیم سوره "قدر" بیان می کنیم:

پس از نیت ، با گفتن "الله اکبر" نماز را شروع می کنیم.

سوره حمد را بخوانید و حالا پس از بسم الله الرحمن الرحیم ، آیه اول سوره قدر را بخوانید

به رکوع بروید

برخیزید و آیه دوم سوره قدر را بخوانید (بسم الله الرحمن الرحیم نمی خواهد فقط آیه بعدی سوره قدر) به رکوع بروید

برخیزید و آیه سوم سوره قدر را بخوانید ؛ به رکوع بروید

برخیزید و آیه چهارم سوره قدر را بخوانید ؛ به رکوع بروید

برخیزید و آیه پنجم سوره قدر را بخوانید ؛ به رکوع بروید

به سجده بروید( دو بار سجده مثل نماز عادی )

رکعت دوم را مانند رکعت اول بخوانید ، فقط در رکعت دوم می توانید قنوت را هم بخوانید

سپس رکوع پنجم را بعد از قنوت بجا آورده، سر از رکوع برداشته و به سجده می روید .

با تشهد و سلام ، نماز را به اتمام می رسانید .

ضمناً این نماز را می توان به جماعت خواند ، چرا که جز نمازهای واجب می باشد .

احکام نماز آیات

١- از وقتى که خورشید یا ماه شروع به گرفتن میکند انسان باید نماز آیات را بخواند و بنابر احتیاط واجب باید به قدرى تاخیر نیندازد که شروع به باز شدن کند.

٢- اگر خواندن نماز آیات را به قدرى تاخیر بیندازد ، که آفتاب یا ماه شروع به باز شدن کند ، باید نیت ادا و قضا نکند ولى اگر بعد از باز شدن تمام آن،نماز بخواند ، باید نیت قضا نماید.

٣- اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه بیشتر از خواندن یک رکعت‏باشد ولى انسان نماز را نخواند، تا به اندازه خواندن یک رکعت ‏به آخر وقت آن مانده باشد باید نیت ادا کند بلکه اگر مدت گرفتن آنها به اندازه خواندن یک رکعت هم باشد بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند و ادا است.

4- موقعى که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق مى افتد، انسان باید فورا نماز آیات را بخواند و اگر نخواند معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت‏بخواند ادا است.

س 364

اشاره

- گاهی از رادیو و تلوزیون اعلام می‌کنند در یکی از کشورهای عربی خسوف و کسوف رخ داده آیا برای ما که در ایران هستیم نماز آیات واجب است؟

ج

- واجب نیست. و اللّه العالم.

س 365

اشاره

- اگر شخصی در حال مسافرت با هواپیما گرفتگی ماه یا خورشید را مشاهده نماید آیا نماز آیات به این شخص واجب می‌شود یا خیر؟

ج

- واجب است.

س 366

اشاره

- اگر به شخصی که با هواپیما مسافرت می‌کند اطلاع بدهند که در محاذی حرکت شما زلزله بوقوع پیوسته، اگر از این مخابره برای شخص یقین حاصل شود نماز آیات در فرض سؤال واجب می‌شود یا خیر؟

ج

- واجب نمی‌شود.

س 367

اشاره

- اگر زنی حائض باشد و ماه یا خورشید بگیرد آیا باید بعد از پاک شدن نماز آیات بخواند یا نه؟

ج

- بر زنی که در حال کسوف و خسوف و یا زلزله حائض یا نفساء است نماز
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 104
آیات واجب نیست بلی مستحب است بعد از پاک شدن آن را بخواند ولی بنابر احتیاط در گرفتن ماه و خورشید نیّت اداء و قضا نکند و در زلزله نیت ادا کند.

س 368

اشاره

- در نماز آیات، همه رکوعها قیام قبل از رکوع و قیام بعد از رکوع دارد یا فقط در مورد رکوع آخر هر رکعت واجب است؟

ج

- قیام متصل برکوع برای تمام رکوعها واجب است.

نماز مستحبی

س 369

اشاره

- رفتن زنان برای نماز عید چه صورت دارد برای تشییع جنازه چه صورت دارد؟

ج

- اولی بلکه احوط آنست که زنها در نماز عید شرکت نکنند مگر پیرزنها و تشییع جنازه برای زنها کراهت دارد. و الله العالم

س 370

اشاره

- در نماز غفیله بعد از حمد که به جای سوره «و ذا النون إذ ذهب» یا در رکعت دوّم که به جای سوره «و عنده مفاتح الغیب» خوانده می‌شود آیا قبل از این دو آیه کلمه طیّبه «بسم اللّه الرحمن الرحیم» باید گفت یا نه؟

ج

- لازم نیست. و اللّه العالم.

س 371

اشاره

- وقت نماز غفیله را با ساعت بفرمائید چه موقع است و اگر دیر شد می‌شود خواند یا نه؟

ج

- وقت آن بحسب فصول سال کم و زیاد می‌شود بطور کلی باید بین نماز مغرب و عشاء خوانده شود و جایز است آن را بعنوان نافله نماز مغرب بخواند و در این صورت وقت آن بمقدار وقت نماز مغرب امتداد دارد و بهتر است که بقصد رجاء بخواند

س 372

اشاره

- آیا دعا در نمازهای نافله و نماز وتر و غفیله بزبان فارسی جایز است یا خیر؟

ج

- جایز است ولی خواندن دعاهائی که از اهل بیت علیهم السلام رسیده از جهات متعدد راجح است و فضیلت دارد و سزاوار نیست شخص خود را از فیض 
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 105
خواندن آن دعاهای عالیة المضامین محروم سازد.

س 373

اشاره

- نماز اوّل ماه را می‌شود قبل از آفتاب خواند یا نه؟

ج

- خواندن نماز اوّل ماه از اوّل طلوع آفتاب تا مغرب قطعاً بلااشکال است و بعید نیست قبل از طلوع آفتاب هم صحیح باشد و در این صورت بهتر است بقصد رجاء بخواند. و الله العالم

س 374

اشاره

- هنگام زیارت حضرت معصومه علیها السلام دو رکعت نماز زیارت را به چه عنوان بخواند؟ (چون می‌گویند برای ائمه وارد شده است).

ج

- نماز را بعنوان یک دستور از طرف شرع که در این مورد وارد شده باشد نخواند بلکه نیّت کند دو رکعت نماز میخوانم قربة الی اللّه و ثواب آن را هدیه به حضرت معصومه (ع) نماید.

س 375

اشاره

- زیارت را که بقصد خود و نیابت دیگران می‌خواند آیا نمازش را نیز می‌تواند بهمین قصد بخواند؟ و نیز نماز طواف مستحبی را که بقصد خود و نیابت دیگران می‌خواند.

ج

- اگر برای خود می‌خواند نمازش را هم بهمین قصد بخواند و اگر به نیابت دیگران است نمازش را هم بهمان قصد بخواند و قصد خود و نیابت از دیگران در یک عمل چه در زیارت و چه در نماز محل اشکال است بلی اگر قصد نیابت نکند و نیتش این باشد که ثواب این زیارت یا نماز برای خود و دیگران باشد اشکال ندارد.

س 376

اشاره

- آیا در نافله بعد از حمد اگر بخواهد سوره‌ای بخواند باید یک سوره کامل بخواند یا بعض آن را هم می‌شود خواند؟

ج

- می‌تواند اکتفا به بعض سوره بنماید ولی در نمازهای مستحبی که در آداب آن سوره خاصی وارد شده باید آن سوره را تا آخر بخواند. و اللّه العالم.

س 377

اشاره

- آیا در سفر همه نوافل غیر از نماز شب ساقط است و یا اینکه نماز غفیله و وتیره را می‌توان خواند؟

ج

- در سفر نوافل ظهر و عصر ساقط است و بقیه نوافل ساقط نیست و فقط احتیاط این است که نافله عشاء و وتیره بقصد رجاء بجا آورده شود بنابراین نافله 
جامع الاحکام، ج‌1، ص: 106
مغرب و صبح و شب و غفیله ساقط نیستند. و اللّه العالم.