فوج

زيره سبز (کرابیه)     Cumin Seed

نام علمی        Cuminum cyminum

تركيبات شيميايي/خواص داروئي/طرز استفاده/مضرات

زیره سبز یک گیاه گلدار از خانواده چتریان و گیاه بومی شرق مدیترانه تا هند است. از دانه‌های آن در غذاهای بسیاری استفاده می‌کنند. زیره عضوی از خانواده جعفری است.

گیاه آن می‌تواند تا ۳۰-۵۰ سانتی متر رشد کند و گل‌هایی سفید و صورتی دارد و طول برگهایش به ۵-۱۰ سانتی متر می‌رسد.

تاریخچه:

زیره از زمان‌های قدیم مورد استفاده بوده و در کاوش‌های سوریه اثاری از هزاره دوم قبل از میلاد پیدا شده و همچنین در سایت‌های باستان شناسی مصر باستان نیز مواردی استفاده از ان نیز پیدا شده‌است.

برای نخستین بار در ایران و سرزمین‌های مدیترانه‌ای کشت شده‌است. در روم باستان و مراکش نیز به عنوان ادویه وخوراکی در غذاها استفاده می‌شده‌است.

در اروپا و در قرون وسطی در اسپانیا و مالت کشت می‌شده‌است و توسط استعمارگران اسپانیایی و پرتغالی به آمریکا معرفی شد.

زیره انواع مختلفی داره که معروف ترین انها زیره سبز و زیره سیاه است که هر دو در آشپزی ایرانی استفاده می‌شود.

امروزه بیشترین کشت به ترتیب در کشورهای هند، ایران٬ ازبکستان ٬تاجیکستان ٬ترکیه، مراکش، مصر٬ سوریه، مکزیک، شیلی و چین است.

كليات گياه شناسي:

زيره گياهي است يكساله كوچك و علفي كه ارتفاع آن 60 سانتيمتر است ريشه آن دراز و باريك برنگ سفيد ، ساقه آن راست و برگهايش به شكل نوار باريك و نخي شكل و برنگ سبز مي باشد .

گلهاي زيره سفيد يا صورتي بصورت چتري در انتهاي ساقه  ظاهر مي شود . اين گياه بطور وحشي در مناطق مديترانه مي رويد . زيره برنگهاي زرد تيره ، سبز و خاكستري وجود دارد . در گویش محلی طبس به آن کرابیه می گویند.

تركيبات شيميايي:

زيره داراي تانن ، روغن زرين و اسانس است .

اسانس زيره را از تقطير ميوه له شده تحت اثر بخار آب بدست مي آورند . اين اسانس مايعي است بيرنگ كه در اثر ماندن ابتدا برنگ زرد و سپس قهو ه اي رنگ مي شود .

بوي زيره مربوط به آلدئيدي بنام كومينول است  . مقدر كومينول در زيره بسته به محل كشت آن بين 30 تا 50 درصد است .

خواص داروئي:

1) قابض و خشك كننده است

2)ضد تشنج است

3)براي برطرف كردن بيماري صرع مفيد است

4)در دفع گاز معده موثر است

5)قاعده آور است

6)عرق آور است

7)براي رفع برونشيت از دم كرده زيره استفاده كنيد

8)براي برطرف كردن سوءهاضمه مفيد است

9)ترشحات زنانگي را برطرف مي كند

10)براي تحريك اشتها زيره سبزه را با سركه و آب مخلوط كرده و قبل از غذا بخوريد

11)براي برطرف كردن قطره قطره ادرار كردن زيره را تفت داده و سرخ كنيد سپس با آب بخوريد .

12)براي رفع نفخ روده و معده مي توانيد دم كرده زيره را تنقيه كنيد

13)براي التيام زخم چشم ، دانه هاي له شده زيره سبز را در آب برنج خام خيس كرده و سپس مايع بدست آمده را قطره قطره روي زخم چشم بريزيد.

14)هنگاميكه اطفال شير خوار دل درد دارند و نفخ در شكم شان پيچيده چند قطره اسانس زيره را با روغن بادام مخلوط كرده و با آن شكم آنها را ماساژ دهيد .

15)و بالاخره زيره را در غذاهايي كه نفاخ هستند مخصوصا حبوبات استفاده كنيد .

طرز استفاده:

دم كرده زيره : مقدار 5 گرم زيره را در يك ليتر آب جوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد .

مخلوط با عسل : گرد زيره را به مقدر يك گرم عسل مخلوط كرده و استفاده كنيد .

اسانس زيره : اين اسانس را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها  خريداري كنيد . مقدار مصرف آن 2 قطره در يك ليوان آب نيم گرم مي باشد.

مضرات :

مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

خواص ذرت : Corn