بیماری آفت دهان canker sores
آفت دهان canker sores
اطلاعات اوليه توضيح كلي: آفْت (به انگلیسی: Aphthous stomatitis) یک بیماری شایع در دهان است که ضایعات دردناک نِکروتیک در مخاط دهان، زبان و لثه به بار می‌آورَد. علت آن ناشناخته است ولی ممکن است خودایمنی باشد.
شیوع آفْت در جوامع مختلف از ۵٪ تا ۶۶٪ گزارش شده و متوسط شیوع آن ۲۰٪ است. در زن‌ها برتری نسبی دارد. آفْت، یک عفونت ویروسی نیست و قابلیت سرایت هم ندارد، اما عامل ژنتیک در بروز آن بسیار مؤثر است. دورهٔ آن حدود یک ماه است و اغلب پس از آن بدون درمان هم بهبود می‌یابد. درمان آن اغلب علامتی است و برای رفع آن بیشتر از دهان‌شویه یا قطره استفاده می‌شود.
آفْت دهان در قسمت زیرین زبان: اِتیولوژیِ آفْتِ عودکنندهٔ دهانی دقیقاً مشخص نیست، اما مواردی به‌عنوان علل زمینه‌ساز برای آن معرفی شده‌اند؛ مانند زمینهٔ ارثی، استرس، اختلالات آسیب‌شناختی (ایمونولوژیک)، عوامل هورمونی، کمبودهای تغذیه‌ای و نقایص خونی، سیگار و حساسیت‌های غذایی.
در کل آفت دهان عبارت است از زخم‌هاي دردناكي كه در مخاط دهان به وچود مي‌آيند. آفت دهان سرطاني نيست. آفت دهان ممكن است با عفونت هرپسي (ناشي از ويروس تب‌خال) اشتباه گرفته شود. اين نوع زخم مي‌تواند در هر دو جنس رخ دهد، اما در زنان شايع‌تر است.
علايم شايع: زخم در دهان با خصوصيات زير: كوچك، بسيار دردناك، و كم عمق هستند و توسط يك غشاي خاكستري پوشيده شده‌اند. حاشيه آنها توسط يك هاله قرمز پررنگ احاطه شده است. اين زخم‌ها مي‌توانند روي لب‌ها، لثه‌ها، داخل گونه‌ها، زبان، كام و گلو ظاهر شوند. به هنگام حمله آفت معمولاً 3-2 زخم به وجود مي‌آيند، اما ظهور يك باره 15-10 زخم با هم ديگر خيلي بعيد نيست. زخم‌ها ممكن است در 3-2 روز اول بسيار دردناك باشند به نحوي كه فرد موقع خوردن يا صحبت كردن دچار ناراحتي مي‌شوند. گاهي قبل از بروز زخم، براي 24 ساعت احساس مورمور يا سوزش وجود دارد.
علل: علت دقيق آن ناشناخته است اما علل زير محتمل‌تر به نظر مي‌رسند: استرس عاطفي يا جسماني، اضطراب، يا ناراحتي و عصبي بودن پيش از عادت ماهانه آسيب به مخاط دهان در اثر خشن بودن دندان‌هاي مصنوعي، غذاي داغ، مسواك زدن، يا كار دندانپزشكي آزردگي و تحريك ناشي از غذاهايي مثل شكلات، غذاهاي ترش و اسيدي (سركه، غذاهاي دودي)، آجيل‌ها يا چيس‌هاي نمك زده شده عفونت‌هاي ويروسي عوامل افزايش دهنده خطر: كار دندانپزشكي اخير.
پيشگيري: دندان‌هاي خود را روزانه حداقل دوبار مسواك بزنيد و مرتباً از نخ دندان استفاده كنيد تا تميزي و سلامتي دهان و دندان‌ها حفظ شود.
حتي‌المقدور سعي كنيد استرس نداشته باشيد. از تماس نزديك با افراد دچار عفونت خودداري كنيد. دقت كنيد كه آفت، بيشتر بعد از خوردن چه نوع غذايي رخ مي‌دهد. از خوردن غذاهايي كه به نظر باعث آغاز حمله مي‌شوند خودداري كنيد.
عواقب مورد انتظار: اكثر زخم‌هاي آفتي بدون برجاي گذاشتن جوشگاه در عرض 2 هفته خوب مي‌شوند. حملات مكرر آفت شايع هستند. آفت ممكن است به صورت يك زخم حداكثر 3-2 بار در سال تا بروز بدون وقفه چندين زخم در سال رخ دهد.
عوارض احتمالي: در موارد شديد كه خوردن و آشاميدن سخت مي‌شود امكان دارد بدن كم آب شود.
درمان آفْت با طب سنتی: در سال ۲۰۱۴ در مجلهٔ پژوهشی پزشکی یکپارچه مربوط به مرکز جهانی طب مکمل به چاپ رسید، مشخص شد گیاه گلنار فارسی نیز دارای تأثیر مثبت در درمان آفْت دهان می‌باشد. گوانجی در این تحقیق، اثر عصارهٔ الکلی و آبیِ گیاه گلنار فارسی را برروی آفْت‌های مینور مورد بررسی قرار داد که نتایج مطلوبی دریافت کرد. استفاده از جوش شیرین مستقیم روی محل آفت.
درمان اصول كلي: امكان دارد توصيه به كشت زخم شود تا بتوان آفت را از زخم هرپسي افتراق داد، يا احياناً اگر عفونت باكتريايي ثانويه وجود داشته باشد آن را تشخيص داد.
دهان را روزانه 3 بار يا بيشتر با محلول نمك (نصف قاشق چايخوري نمك در حدود يك ليوان آب حل شود) شستشو دهيد، البته به شرط اين كه خيلي دردناك نباشد.
زخم‌ها را مرتباً با كمك گوش پاك كن يا چيزي شبيه آن كه آغشته به پراكسيدهيدروژن 2% باشد پاك كنيد. اگر آفت در اثر خشن بودن دندان، بريس يا دندان مصنوعي ايجاد شده باشد، به دندانپزشك مراجعه كنيد. تا زماني كه اين نوع مشكلات برطرف نشود آفت دهان خوب نمي‌شود.
داروها: بي‌حس‌كننده‌هاي موضعي براي تخفيف درد خمير حاوي يك مشتق استروييد به همراه تريامسينولون استونايد. اگر به محض شروع زخم ماليده شود، مي‌تواند از بروز درد جلوگيري كند. دارويي كه براي حمله قبلي آفت تجويز شده است را نگاه داريد. در صورت بروز مجدد آفت، بلافاصله آن را مصرف كنيد. درمان هر چقدر زودتر آغاز شود، آفت خفيف‌تر خواهد بود.
فعاليت: محدوديتي براي آن وجود ندارد.
رژيم غذايي: محدوديتي براي آن وجود ندارد، مگر پرهيز از غذاهايي كه آفت را بدتر مي‌كنند. به هنگام بهبود آفت، هر چقدر مي‌توانيد مايعات زيادتر بنوشيد و يك رژيم غذايي متعادل داشته باشيد. براي كم كردن درد، مايعات را با ني بنوشيد. مواد غذايي كه كمتر باعث درد مي‌شوند عبارتند از: شير، ژلاتين مايع، ماست و بستني. در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد اگر درجه حرارت بدن به 9/38 درجه سانتيگراد يا بالاتر برسد. - اگر علي‌رغم درمان، آفت در عرض 3 روز رو به بهبود نگذارد. - اگر درد غير قابل تحمل باشد و با درمان تخفيف نيابد. - اگر كودكي كه دهانش آفت مي‌زند وزن كم كند. |
| بیماری آبله مرغان : chickenpox |
.jpg){kind=small}
