3001. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگز کسی بهتر از دست رنج خویش طعامی نخورده است. و پیامبر خداصلی الله علیه وآله حضرت داوود همواره از دست رنج خویش میخورد.
تشویق به کسب حلال
3002. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند کسی را که کسب حلال کند ؛ به اعتدال مصرف نماید ؛ و مازاد را برای روز تنگدستی و نیازش پیش فرستد.
فضیلت مشقت در بدست آوردن
3003. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : یک افتادن (و به زمین خوردن) در راه کسب حلال نزد خداوند از یک سال کامل شمشیر زدن ، بهتر است.
تنبلی
پرهیز از تنبلی
3004. پیامبر خدا9 : از دو خصلت برحذر باش : افسردگی و تنبلی ؛ اگر افسرده و دلتنگ شدی ، حق را تحمل نمیکنی و اگر تنبلی کردی ، حق را ادا نمیکنی.
سخن
سخن
3005. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پروردگارم به من فرمان داد که سخنم ، ذکر و نگاهم مایه عبرت باشد.
3006. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بعضی بیانها سحر ، بعضی شعرها حکمت ، بعضی سخنها مبهم و برخی دانشجوییها نادانی است.
تشویق به زیبا سخن گفتن
3007. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند بندهای را که سخن نیکو بگوید تا بهرهمند گردد یا از بدگویی ساکت باشد تا سالم بماند.
3008. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زیبا سخن بگوی و طعام و غذا عطا کن.
3009. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سخن نیکو ، صدقه است.
3010. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه حکم میکنید ، به عدالت رفتار کنید و هر گاه سخن میگویید ، نیکو بگویید ؛ زیرا خداوند نیکوست و نیکوکاران را دوست دارد.
تشویق به کم گویی
3011. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کمسخن باشید ، و شیطان گولتان نزند (تا سخن ناپسند بگویید).
مجموعه سخن ها
3012. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کلمات جامع و پر معنی به من بخشیده شد و همه سخن برای من به طور خلاصه بیان گردید.
3013. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مجموعه سخنها را به من عطا کردند.
نکوهش زیاده گویی
3014. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از زیادهگویی بپرهیز ، و سخن به قدر حاجت ، تو را کفایت مینماید.
3015. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت بیشترین گناهان مردم ، از ناحیه پُر حرفی درباره اموری است که به آنان مربوط نیست.
3016. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند کسی را که از زیادی در گفتار خودداری نماید و مازاد مالش را انفاق نماید.
3017. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه سخنان آدمیزاد بر ضرر خودش است مگر این که امر به معروف و نهی از منکر یا ذکر خدای تعالی باشد.
3018. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بسیار سخن بگوید ، بسیار خطا میکند و هر که بسیار خطا کند ، گناهانش بسیار گردد و هر که گناهانش بسیار شود ، جهنم سزاوار او باشد.
عوامل شیوایی بیان
3019. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (شیوایی) بیان به کثرت گفتار نیست بلکه پرداختن به چیزهایی است که خداوند و پیامبرش دوست دارند. و لکنت به زبان نیست بلکه از عدم شناخت کافی حق ناشی میگردد.
محبوب ترین سخن
3020. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین سخن نزد من ، راستترین آن است.
دو چیز عجیب
3021. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو چیز عجیب است : سخن حکیمانه از سفیه ، پس آن را بپذیرید و سخن زشت از حکیم ، پس آن را ببخشید.
نیکو سخن گفتن بهتر از سکوت است
3022. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تنهایی ، بهتر از همنشین بد است. و همنشین خوب ، بهتر از تنهایی است. و نیکو سخن گفتن ، بهتر از سکوت است. و سکوت ، بهتر از بد سخن گفتن است.
تشویق به سکوت از گفتار شر
3023. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خیر (و صلاح) را بگویید تا بهرهمند گردید و از کلام شر (و فساد) ساکت باشید تا سالم بمانید.
ارزش مجاز در گفتار
3024. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : به مجاز گویی در سخن ، مامور شدهام ؛ زیرا مجاز در گفتار ، نیکوست.
با مردم به اندازه خردشان سخن بگویید
3025. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با مردم به اندازه شناخت خودشان سخن بگویید. آیا میخواهید خدا و پیغمبرش را تکذیب کنند؟ (هرگز!).
3026. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تو نباید به قومی سخنی فراتر از عقولشان بگویی ؛ زیرا برای برخی از آنان مایه فتنه میگردد.
کمال
3027. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زیبایی ، مطابق حق سخن گفتن است. و کمال ، مطابق راستی رفتار کردن است.
زیرکی
3028. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زیرک کسی است که نفس خویش را کوچک شمارد و برای پس از مرگ کار کند ، عاجز و ناتوان کسی است که پیرو هوای نفس خود باشد ولی آرزوهایی از خدا داشته باشد.
پوشاک
پوشاک
3029. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : لباس ، غنا (و ثروتمندی) را آشکار میسازد ؛ روغن (خوشبو) فقر را از بین میبرد ؛ و نیکی به برده (باعث میشود که) خداوند به سبب آن دشمن را سرشکسته نماید.
لباس جدید بپوش
3030. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جامه نو بپوش و پسندیده زندگی کن.
لباس های ممنوع
3031. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردی از پیشینیان شما حلّهای پوشید و متکبرانه بیرون آمد. آن گاه خداوند به زمین فرمان داد تا او را گرفت در حالی تا روز قیامت در آن دست و پا میزند.
3032. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که لباس تفاخر بپوشد تا این که مردم بدو بنگرند ، خداوند بدو نمینگرد تا این که آن را بر کند.
لجاجت
پرهیز از لجاجت
3033. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از لجاجت بپرهیز ؛ زیرا آغاز آن ، نادانی و پایانش ، پشیمانی است.
محاسن
3034. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ریش خود را شانه کنید و ناخنهایتان را کوتاه نمایید ؛ زیرا شیطان میان گوشت و ناخن روان است.
زبان
زندانی کردن زبان
3035. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چیزی سزاوارتر از زبان به زندان شدن نیست.
خطر زبان
3036. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم را جز حاصل زبانشان با بینی بر زمین نمیکوبد.
سلامت انسان در نگهداری زبان است
3037. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه فرزند آدم صبح میکند همه اعضا به تعظیم زبان میپردازند و به آن میگویند : درباره ما از خدا بترس ؛ زیرا پایداری و انحراف ما وابسته به توست ؛ اگر (در راه خدا) استوار بودی و یا از آن به بیراهه رفتی ، ما نیز در آن استواریم و یا از آن به بیراهه خواهیم رفت.
3038. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خاموشی زبان نشانه سلامتی انسان است.
3039. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : باید ضرر و زیان خود را از مردم بازداری. و زبان خویش را جز از (سخن) نیک نگهدار ؛ زیرا بدین وسیله بر شیطان چیره میشوی.
صدقه زبان
3040. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صدقه زبان ، شفاعتی است که به وسیله آن ، اسیر را آزاد سازی ، از ریختن خون جلوگیری کنی ، به برادر دینیات نیکی و احسان برسانی و بدی را از او دور نمایی.
3041. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صدقه ، نگهداری زبان است.
3042. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صدقه ، صدقه زبان (و سخن نیکو) است.
تشویق به اصلاح زبان
3043. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند مردی را که زبانش را اصلاح نماید.
ترغیب به محافظت کردن از زبان
3044. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مراقب زبان و گفتارت باش.
3045. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مراقب میان دو فک (دهان) و میان دو پای (فرج) خود باش.
3046. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مالک زبان خویش باش (تا بر تو ضرر نرساند).
3047. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی مراقب زبان هر گویندهای است. بنابراین ، بنده خدا باید از او بترسد و در گفتار خویش اندیشه نماید.
3048. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند کسی را که زبانش را نگه دارد ؛ روزگارش را بشناسد ؛ و راه و رسمش ، استوار باشد.
3049. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خوشا! به حال آن که اختیار زبان خویش دارد و بر گناهش بگرید.
3050. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که دهان و عورت خویش را نگه دارد ، به بهشت میرود.
زبان ریشه گناهان است
3051. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بیشتر گناهان فرزند آدم از زبان اوست.
3052. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بزرگترین گناهان ، (از ناحیه) زبان دروغ پرداز است.
اعضای بدن از آزار زبان می نالند
3053. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ عضوی از بدن نیست مگر این که از آزار زبان مینالد.
لعنت
لعنت شدگان
3054. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، زنان مردنما را لعنت میکند.
3055. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، زنان مردنما و مردان زننما را لعنت کند.
3056. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : لعنت خداوند بر رشوهدهنده و رشوهگیرنده باد.
3057. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، شراب ، شراب خوار ، ساقی شراب ، فروشنده شراب ، تهیه کننده شراب ، حمل کننده شراب ، آن که شراب برای او حمل میشود و آن که پول را میخورد (همه) را لعنت کند.
3058. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، رشوهدهنده ، رشوهگیرنده و آن که میان آنان واسطهگری میکند را لعنت کند.
3059. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ربا ، رباخوار ، نویسنده ربا و شاهد ربا را در صورتی که آگاه به ربا هستند را لعنت کند.
3060. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، لعنت کند مردی را که لباس زن را بپوشد و زنی را که لباس مرد را بپوشد.
3061. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند لعنت کند محلِّل و کسی را که برای او محلِّل میشود (شوهری که سه بار زنش را طلاق داده است).
3062. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، مردان خنثینما و زنان مردنما را لعنت کند.
3063. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، زنان مماطلهگر را لعنت کند ؛ زنانی که هر گاه شوهرش او را به بستر بخواند بگوید : «کمی بعد» تا این که خواب بر چشمان شوهر غلبه کند (به خواب رود).
3064. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، رباخوار ، ربادهنده ، نویسنده معامله ربوی و مانع صدقه را لعنت کند.
3065. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، سه کس را لعنت کند : آن که توشهاش را تنها بخورد ؛ آن که به تنهایی بیابانگردی کند ؛ و آن که در خانهای به تنهایی بخوابد.
3066. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، لعنت کند کسی را که میان مادر و فرزند و میان دو برادر جدایی افکند.
3067. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، لعنت کند کسی را که پدر و مادرش را لعن نماید.
3068. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، لعنت کند کسی را که در چهرهاش نشانه گذارد.
3069. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بنده دینار و درهم ، ملعون.
3070. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ملعون است کسی که بار خویش را بر دوش مردم افکند.
3071. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ملعون است کسی که به مؤمنی زیان رساند یا با او حیله ورزد.
3072. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ملعون است کسی که به پدرش دشنام دهد. ملعون است کسی که به مادرش دشنام دهد.
3073. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو رو ملعون است ، دو زبان ملعون است.
رنگ
بهترین رنگ ها نزد خدا
3074. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی بهشت را سفید آفرید و محبوبترین چیز (رنگ) نزد خدا ، سفیدی است.
پرهیز از رنگ قرمز
3075. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شیطان ، سرخی را دوست دارد پس شما از سرخی و هر لباس شهوت آوری اجتناب کنید.
سرگرمی و بازی
بهترین سرگرمی
3076. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تیراندازی ، بهترین سرگرمیهای شماست.
محبوب ترین سرگرمی نزد خدا
3077. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین بازی و سرگرمی نزد خدا ، اسب دوانی و تیراندازی است.
انواع بازی
3078. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بازی و سرگرمی در سه چیز است : تربیت اسب ، تیراندازی با کمان و ملاعبه با همسر.
شرط بندی روی اسب
3079. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شرطبندی روی اسب (اسب سواری) ، مباح است.
سرگرمی مؤمن
3080. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تیراندازی و سوارکاری کنید ، البته من تیراندازی را بیشتر از سوارکاری دوست دارم. مرد با هر چیزی سرگرم شود بیهوده است ، جز تیراندازی با کمان ، تربیت اسب و عشق بازی با زن خود ؛ همه اینها جایز است. و هر کس تیراندازی را بعد از آموختن ، رها کند ، همانا حق معلم خود را انکار کرده است.
3081. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به سرگرمی و بازی بپردازید ؛ زیرا من نفرت دارم از این که در دین شما خشونت و سختگیری دیده شود (عملاّ دین باید با چهره آسان و جذاب معرفی گردد نه سخت و خشک).
3082. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین سرگرمی مرد مؤمن ، شناگری ، و بهترین سرگرمی زن ، نخریسی است.
3083. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به فرزندانتان ، شنا و تیراندازی بیاموزید. سرگرمی خوب برای زن مؤمن در خانه همان نخریسی است. هر گاه پدر و مادرت (یک جا) تو را خواندند (صدا زدند) ، مادرت را اجابت کن.
3084. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تیراندازی کنید ؛ زیرا تیراندازی از نیکوترین تلاشهای شماست.
3085. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرشتگان فقط بازی اسبدوانی و کشتی شما را تماشا میکنند.
آنچه شوخی بردار نیست
3086. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز است که جدّی و شوخی آنها ، جدّی است (شوخی بردار نیستند) : ازدواج ، طلاق و رجوع (از طلاق).
3087. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز شوخیبردار نیست : طلاق ، ازدواج و بنده آزاد کردن.
آب
3088. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آب پاک است و چیزی آن را نجس نمیکند.
3089. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آب را چیزی نجس نمیکند مگر نجسی که بو ، مزه و رنگ آن را تغییر دهد.
دارایی
فضیلت مال
3090. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دانش و دارایی ، هر گونه عیبی را میپوشانند ولی نادانی و نداری ، هرگونه عیبی را آشکار مینمایند.
مال از آن خداست
3091. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آدمیزاد بیش از سایه خانهای و خشک نانی و لباسی که عورت مرد را بپوشاند و آب ، حق دیگری ندارد.
3092. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دارایی تو جز برای این نیست که بخوری و تمام کنی ؛ یا بپوشی و کهنه کنی ؛ یا صدقه دهی و بگذری.
ثروت زیاد
3093. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (سرمایه) کم که بتوانی شکرش را به جا آوری بهتر از (سرمایه) بسیار است که طاقت آن را نداری.
3094. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه یکی از شما کسی را که از جهت مالی و جسمی بالاتر است را دید ، باید به کسی که از او پایینتر است بنگرد (در امور مادی همیشه خود را با پایینتر از خودت مقایسه کن).
آنچه دارایی شمرده شده
3095. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زیبایی مو دارایی است ؛ زیبایی چهره دارایی است ؛ زیبایی زبان دارایی است ؛ و همه مال هم دارایی است.
حق دارایی
3096. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دارایی غیر از زکات ، حق دیگری هست.
بهترین سرمایه
3097. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ارزشمندترین پولها ، پولی است که مرد برای خانواده خود خرج میکند.
3098. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مال شایسته برای مرد شایسته است.
3099. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین دارایی ، نخل در گِل محکم است.
حفظ کردن دین با دنیا
3100. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کدام از شما بتواند به وسیله داراییاش ، دین و آبرویش را حفظ نماید ، باید چنین کند.
3101. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به وسیله داراییهایتان از آبروهایتان حفاظت کنید.
مال امتحان است
3102. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : برای هر امتی امتحانی است و امتحان امت من در مال و دارایی میباشد.
کسی که مالی را از راه ناروا بدست آورد
3103. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که از راههای حرام به ثروت رسد ، خداوند در حوادث آن را نابود میسازد.
آثار دوستی مال
3104. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : این درهم و دینار ، پیشینیان شما را هلاک ساخت و شما را نیز هلاک خواهد کرد.
افتخار دنیا پرستان
3105. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانا مایه افتخار دنیاپرستان که به سوی آن میشتابند همین مال دنیا است.
تشویق به انفاق
3106. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بدان! که هر یک از شما مال وارث خویش را بیشتر از مال خویش دوست دارد ؛ مال تو آن است که از پیش (برای آخرت) میفرستی و مال وارث تو آن است که (در دنیا) به جا میگذاری.
3107. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وای! بر کسی که به نیکی عیالش را ترک کند و به بدی نزد پروردگارش رود.
3108. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوست ندارم که کوه احد برایم طلا گردد و دیناری از آن بیش از سه روز نزد من باقی بماند مگر دیناری برای قرض دادن ذخیره نمایم.
3109. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر به اندازه کوه احد طلا داشتم ، خوشحال میشدم که بیش از سه روز چیزی از آن پیش من نباشد مگر این که برای قرض چیزی ذخیره کرده باشم.
هر صاحب مال به مال خودش حق دارد
3110. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صاحب مال ، بر حمل آن سزاوارتر است مگر این که ناتوان بوده و از حمل آن عاجز باشد که در این صورت ، برادر مسلمانش او را یاری میرساند.
3111. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر صاحب مالی حق دارد که با مال خودش هر کاری خواست انجام دهد.
همنشینی
با که همنشینی کنیم؟
3112. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بانیکان همنشینی کن ؛ زیرا هر گاه کار خوبی انجام دادی ، تو را ستایش میکنند. و اگر خطا کردی با تو سخت نمیگیرند.
3113. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با بزرگان بنشینید ؛ از دانشمندان بپرسید ؛ و با حکیمان اختلاط کنید.
3114. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همنشینی با فقیران ، نشانه فروتنی است.
یاران ناشایسته
3115. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در همراهی کسی که تو را همسنگ خود نمیداند ، برای تو خیری نیست.
3116. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در همراهی کسی که حقی برای تو همانند حقی که تو برای او قایلی ، نباشد ، خیری نیست.
3117. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که از دین و دنیایش سود نبری ، در همنشینی او برای تو خیری نیست. و هر که احترام تو را رعایت نکرد ، تو هم احترام او را رعایت نکن.
حکایت همنشین
3118. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت همنشین خوب ، مانند عطار است که اگر عطر به تو ندهد حداقل بوی عطرش را به تو میرساند. و حکایت همنشین بد ، مانند آهنگر است که اگر شعله آتش او تو را نسوزاند حداقل بوی (بد) آن را به تو میرساند.
نتیجه بد همنشینی
3119. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بد همنشینی ، بخل ، ناسزاگویی و بداخلاقی به دنبال دارد.
مجلس
مجلس
3120. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ مجلسی برای دو دوست تنگ نیست.
آداب نشستن
3121. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانند بندگان غذا میخورم و مانند آنان (بر زمین) مینشینم.
بدترین مجلسها
3122. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مجلسها ، (در میان) بازارها و راههاست.
بهترین مجلسها
3123. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مجالس ، وسیعترین آنهاست.
تشویق به حضور در مجالس یاد خدا
3124. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه قومی در مجلسی خدای تعالی را یاد کردند آن گاه برمیخیزند به آنان خطاب شود که بپاخیزید که خداوند گناهانتان را آمرزید و بدیهایتان را به نیکی تبدیل فرمود.
مجالس امانت است
3125. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ گروهی بدون اعتماد بر یکدیگر نمیتوانند (بر سر میز مذاکره) بنشینند.
نکاتی که باید در مجالس رعایت شود
3126. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدون اجازه بین دو مرد ننشینید.
3127. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نباید مرد در مجلس میان پسرش و مرد دیگر بنشیند.
مجالسی که در آن برکت نیست
3128. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مجلسی که در آن گروهی همنشین هستند ولی سخن همدیگر را گوش نمیدهند ، برکت ندارد.
محبت
فضیلت دوستی
3129. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوراندیشی ، نصف زندگانی ؛ مهر و دوستی ، نصف عقل ؛ غم و اندوه ، نصف پیری ؛ و کمی عیال بخشی از آسایش است.
نشانه دوستی
3130. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آنچه برای خود میپسندی ، برای دیگران بپسند تا مؤمن (حقیقی) باشی و در همسایگی نیکو مرام باش تا مسلمان (حقیقی) باشی.
3131. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آنچه برای خود میپسندی ، برای دیگران بپسند.
3132. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نشانه دوستی خدای تعالی ، دوستی یاد خداوند است و نشانه دشمنی خدا ، دشمنی یاد خداوند عزّوجلّ است.
3133. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که چیزی را دوست بدارد ، بیشتر از آن یاد میکند.
دوستی موروثی است
3134. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوستی و دشمنی موروثی هستند (به نسل بعدی منتقل میشوند).
3135. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوستی ودشمنی ، موروثی است.
آنچه دوستی آفریند
3136. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر آشکارا سلام کنید تا رشته دوستی شما استوار گردد.
3137. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرض امّتهای پیشین در شما نفوذ کرده است ؛ حسد و دشمنی که بنیانکَن است و ریشه دین را میزند نه ریشه مو را. قسم به آن که جان محمدصلی الله علیه وآله به دست اوست! به بهشت نمیروید تا این که ایمان بیاورید و مؤمن نمیگردید تا این که به همدیگر محبت کنید. آیا شما را آگاه سازم به چیزی که اگر بدان عمل کنید ، همدیگر را دوست خواهید داشت؟ آشکارا به یکدیگر سلام کنید.
آنچه محبت را پایدار می کند
3138. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبت خود را نسبت به کسی که تو را دوست دارد ، ابراز کن ؛ زیرا این گونه دوستی پایدار است.
3139. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه برادر (دینی) خود را دوست داشتید ، آن را برایش آشکار سازید ؛ زیرا این کار باعث بقای مهربانی و پایداری در دوستی میگردد.
آثار محبت
3140. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبت (و دلبستگی) تو نسبت به چیزی ، چشم تو را کور و کر مینماید (تا حقیقت را درنیابی).
آنچه که در دوستی سزاوار نیست
3141. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه کسی را دوست داشتی ، با او مجادله و رقابت مکن و به او شر مرسان و درباره او از کسی چیزی مپرس ؛ زیرا شاید به دشمن او برخورد کنی و او درباره آن کس خبر نادرست به تو بدهد و میان شما جدایی افکند.
آنچه که خداوند دوست دارد
3142. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی ملایمت و مدارا در هر کاری را دوست دارد.
3143. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی آسانگیر آزاده را دوست دارد.
3144. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی تداوم دوستی دیرینه را دوست دارد پس شما نیز در دوستی مداومت کنید.
3145. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی یاری رساندن به شخص غمخوار و اندوهگین را دوست دارد.
3146. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند هرگاه به بندهای انعام فرمود ، دوست دارد اثر آن آشکار گردد ، و از فقر و اظهار آن بیزار است.
3147. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند چشمی را که هنگام هجوم فساد و شهوت ، انتقادگر و تیزبین و هنگام تهاجم شبهات (علمی و فرهنگی) کامل و دارای بصیرت باشد ، دوست دارد. (خداوند) بخشش را اگرچه یک دانه خرما و شجاعت را اگرچه نسبت به کشتن ماری باشد ، دوست دارد.
3148. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند دوست دارد خواستهاش عملی شود همچنان که دوست دارد نافرمانیاش ترک گردد.
3149. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند کارهای عالی و شریف را دوست دارد و از کارهای پست بیزار است.
نتیجه دوست داشتن برای خدا
3150. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردی برای دیدن برادرش به دهکدهای رفت. خداوند فرشتهای را در گذرگاه او گماشت که به او گفت : کجا میروی؟ جواب داد : برادری در این دهکده دارم. فرشته گفت : آیا فایدهای از تو به او میرسد که میخواهی آن را زیارت کنی؟ جواب داد : نه ، جز این که من او را بخاطر خدا دوست دارم. فرشته گفت : من فرستاده خدا به سوی تو هستم (تا بگویم) همان طوری که تو او را دوست داری ، خدا نیز تو را دوست دارد.
3151. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که محبّت خداوند را بر محبّت مردم ترجیح دهد ، خداوند زحمت مردم را از او کفایت میکند (بازمیدارد).
3152. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوستان خدایی در سایه عرش جای دارند.
3153. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر بندهای به خاطر خداوند بنده دیگر را دوست بدارد پروردگارش او را گرامی میدارد.
آنچه دوستی خداوند را دنبال دارد
3154. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه دوستی خدا را خواستی ، با دنیا دشمنی کن و هر گاه دوستی مردم را خواستی ، مازاد دنیای خویش را پیش آنها بریز.
3155. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر میخواهید که خداوند و رسولش ، دوستدار شما باشند ؛ امانت را به صاحبش بازگردانید ؛ سخن راست گویید ؛ با همسایه به نیکی رفتار کنید.
3156. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند را در پیش بندگانش محبوب سازید تا خداوند شما را دوست داشته باشد.
ملاک منزلت داشتن نزد خدا
3157. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خواستید درباره منزلت بندهای نزد خدا باخبر شوید ، بنگرید که در پشت سر چگونه او را توصیف میکنند.
3158. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که دیدار خداوند را دوست بدارد ، خداوند نیز دیدار با او را دوست میدارد. و هر که دیدار خدا را ناخوش دارد ، خداوند نیز دیدار با او را ناخوش دارد.
3159. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که خواهد بداند پیش خدا چه دارد؟ ، باید بنگرد که خدا پیش او چه دارد؟
کسانی که خداوند آنها را دوست ندارد
3160. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی ناسزا و ناسزاگویی و نیز فریاد زنان در بازارها را دوست ندارد.
3161. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی مردان و زنانی را که در ازدواج و طلاق هوسباز هستند دوست ندارد.
کسانی که خداوند آنها را دوست دارد
3162. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خدای تعالی بر بندهای انعام فرمود ، دوست دارد اثر نعمتش روی او نمایان گردد و تنگدستی و تظاهر به آن را دوست ندارد. و گدای پررو را دشمن و شخص باحیا و عفیف را دوست دارد.
3163. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی جوان توبه کار را دوست دارد.
3164. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی بنده مؤمن پیشهور را دوست دارد.
3165. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی بندگان غیرتمندش را دوست دارد.
3166. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی بنده مؤمنش را که فقیر ، عفیف و عیالمند است ، دوست دارد.
3167. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی بنده پرهیزکار ثروتمند مهربان را دوست دارد.
3168. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند نیکوکاران پنهان پرهیزکار را دوست دارد.
3169. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند جوانی را که در اطاعت خدا ، جوانی خود را سپری میکند ، دوست دارد.
3170. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، اصرار کنندگان در دعا را دوست دارد.
3171. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند عزّوجلّ سه کس را دوست دارد : مردی که شب برای تلاوت قرآن برخیزد ؛ مردی که آن چنان صدقه دهد که وقتی با دست راست صدقه داد ، دست چپش آگاه نشود ؛ و مردی که در جنگی تمام یارانش بگریزند ولی او بر دشمن بتازد.
3172. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند سه کس را دوست و سه کس را دشمن دارد. اما سه نفری که خداوند عزّوجلّ آنان را دوست دارد : مردی که پیش گروهی آید و به نام خدا از آنها چیزی درخواست کند نه به جهت خویشاوندی ، ولی آنان امتنان ورزند آن گاه مردی مخفیانه به او چیزی عطا کند به طوری که جز خدا از آن باخبر نشود ؛ گروهی شبانه راه سپارند تا این که وقتی خواب دوست داشتنیتر شد ، همه سرهایشان را گذاشتند و خوابیدند. آن گاه یکی برخیزد و به من تقرّب جوید و قرآن تلاوت کند ؛ و مردی که با گروهی به جنگ رود وقتی با دشمن مواجه شدند ، یارانش فرار کنند ولی او در مقابل دشمن سینه سپر کرده و بجنگد تا کشته شود یا این که پیروز گردد. و اما سه نفری که خداوند آنها را دشمن دارد : پیر زناکار ؛ فقیر متکبر ؛ و ثروتمند ستمکار است.
3173. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند سه کس را دوست و سه کس را دشمن دارد. (اما سه نفر اول) : مردی به همراه گروهی با دشمن مواجه میشود و سینهاش را سپر آنان نماید تا این که کشته شود یا پیروزی نصیب یارانش کند ؛ گروهی مسافرت میکنند تا این که در اثر طولانی شدن سفر به خواب میروند ولی یکی از آنان بیدار میماند و مشغول نماز میشود تا به هنگام حرکت ، یارانش را بیدار نماید ؛ و مردی که همسایهاش به او آزار میرساند ولی او شکیبایی میورزد تا این که مرگ یا سفر بین آنان جدایی افکند. و اما سه نفری خداوند آنان را دشمن دارد : تاجر قسم خوار ؛ فقیر متکبر ؛ و بخیل منتگذار است.
هر گاه خداوند بندهای را دوست داشته باشد
3174. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند بندهای را دوست بدارد محبتش را در دل فرشتگان جای میدهد و هرگاه بندهای رادشمن بدارد ابتدا کینهاش را در دل فرشتگان و سپس در دل آدمیان میاندازد.
3175. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هرگاه خدای تعالی بندهای را دوست بدارد ، جبرئیل را خواسته و میفرماید : من فلانی را دوست دارم پس تو او را دوست بدار. جبرئیل نیز او را دوست داشته و در آسمان ندا سر میدهد : خداوند فلانی را دوست دارد پس شما او را دوست بدارید. اهل آسمان نیز او را دوست میدارند و همچنین در میان اهل زمین فرد مقبول و معتبری میگردد. و (بر عکس) هر گاه خداوند بندهای را دشمن بدارد ، جبرئیل را خواسته و میفرماید : من فلانی را دشمن دارم پس تو او را دشمن بدار. جبرئیل نیز او را دشمن داشته و به اهل آسمان ندا سر میدهد : خدای تعالی فلانی را دشمن دارد پس شما او را دشمن بدارید. آنان نیز او را دشمن میدارند و همچنین در میان اهل زمین فردی مبغوض و منفور میگردد.
3176. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خدای تعالی بندهای را دوست بدارد ، روزی به قدر کفایت در اختیارش قرار میدهد.
محبوب ترین مردم نزد خدا
3177. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : همانا روز قیامت محبوبترین مردم نزد خدای تعالی و نزدیکترین آنها به خدا ، پیشوای عادل است. و مبغوضترین مردم نزد خدای تعالی و دورترین آنها از خدا ، پیشوای ستمگر است.
3178. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانا محبوبترین بندگان نزد خدا ، خیرخواهترین آنها بر بندگان خداست.
3179. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همانا محبوبترین بندگان نزد خدا کسی است که نیکی و انجام کار نیک را محبوب او ساخته است.
انسان با کسی است که دوستش دارد
3180. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر بندهای با کسی که دوست دارد همراه است.
3181. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که قومی را دوست بدارد ، خداوند او را با آنان محشور نماید.
3182. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (رفتار) هر کس بر دین (و روش) دوستش است.
3183. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرد ، با محبوب خویش (همپیاله) است و نتیجه عملش را درمییابد.
محبوب ترین مردم نزد رسول خدا
3184. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین شما نزد من ، خوش اخلاقترین شما است.
مدارا کردن
3185. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من برای مدارا با مردم مبعوث شدم.
3186. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مدارا کردن با مردم نصف ایمان و ملایمت با آنان نصف زندگانی خوش است.
3187. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مدارا کردن با مردم ، صدقه است.
3188. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند مرا به مدارای با مردم فرمان داده چنانچه مرا به برپایی واجبات مامور ساخته است.
ستایش
ستایش
3189. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدا را به جلال وعظمت بستایید تا شما را بیامرزد.
3190. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هان! پروردگار تو ستایش را دوست دارد.
نکوهش ستایش
3191. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از تمجید و ستایش (غیر خدا) بپرهیزید ؛ زیرا آن مانند سر بریدن و خفه کردن است.
3192. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به ثنا و ستایش مردم دلخوش بودن ، چشم را نابینا و گوش را ناشنوا میکند.
3193. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سر بریدن مرد به این است که در حضورش از او تمجید و ستایش نمایی.
ستایش نابجا از کسی
3194. پیامبر خدا9 : هر که به سبب معصیتهای الهی ستایشهای مردم را بجوید ، همان ستایشگر ، مذمتگر او میگردد.
بی بند و باری
3195. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : غیرتمندی ، از ایمان و بیبندوباری از نفاق است.
زن
زن
3196. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با زنان درباره دخترانشان مشورت کنید.
3197. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با بلای قحطی مواجه شدید (و خوب امتحان داده و) شکیبایی نمودید ولی من از آزمایش ناز و نعمت (زینت دنیا و خوشگذرانی) که از ناحیه زنان ترتیب داده میشود ، نسبت به شما بیم دارم ، آن گاه که آنان النگوی طلا و لباسهای فاخر شام و یمن بر تن کنند و (به خاطر تامین امیال خود) توانگران را به زحمت اندازند و فقیران را به چیزی که ندارند تکلیف کنند.
3198. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، زنان مردنما را لعنت کند.
3199. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، زنان مردنما و مردان زننما را لعنت کند.
3200. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آنها ؛ یعنی زنان چیرهترند.
میمنت زن
3201. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خواستگاری آسان و مهریه سبک ، نشانه میمنت زن است.
پاداش زنان
3202. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا یکی از شما (زنان) خشنود نمیگردد زمانی که از شوهرش آبستن شده و شوهر از او راضی باشد ، به این که برای او مانند پاداش و ثواب کسی است که در راه خدا روزهداری و شب زنده داری کند ، هر گاه وضع حمل نمود ، به ازای هر جرعه شیرش و هر پستان مکیدنش یک حسنه و ثوابی برای او منظور میگردد ، هر گاه (برای بچهداری) شبی را بیدار بماند ، مانند آزاد ساختن هفتاد اسیر در راه خدا ثواب دارد؟.
بهترین زنان
3203. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان ، کسی است که اگر مرد بدو بنگرد ، شادمانش سازد ؛ اگر بدو فرمان دهد ، اطاعتش نماید و با جان و مالش برخلاف رضای شوهر رفتار نکند.
3204. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان ، کسی است که فرزند ، بسیار آورد و مهربان باشد.
3205. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان ، کسی است که هرگاه دیدی ، شادمانت سازد ؛ هر گاه فرمان دادی ، پیرویات نماید. و از جان و مالش در غیاب تو مراقبت کند.
3206. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان امّت من ، آنهایی هستند که چهره زیباتر و مهر کمتر دارند.
3207. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان شما ، زن عفیف و خدمتگزار است ؛ یعنی در ناموس خود پاکدامن و نسبت به شوهرش خدمتگزار است.
3208. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان شما ، آنهایی هستند که فرزند بسیار آورد ، مهربان باشد و شریک و مطیع شوهر باشد اگر از خدا بترسند. و بدترین زنان شما ، آنهایی هستند که آرایش و زینتهایشان را آشکار کنند و متکبّر و منافق هستند و از آنها جز به اندازه کلاغی که خط سفید به گردن دارد به بهشت نمیروند.
3209. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان ، آنهایی هستند که مهرشان کمتر باشد.
3210. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین زنان ، چهره زیباتر و مهریه کمتر دارند.
3211. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مبارکترین زنان ، کم هزینهترین آنهاست.
3212. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر زنی ، بمیرد در حالی که شوهرش از او راضی است ، وارد بهشت میگردد.
3213. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا تو را از بهترین گنجینه مرد باخبر سازم؟ آن زن شایستهای است که هرگاه نگاهش کند ، شادمان میشود و هرگاه فرمانش دهد ، اطاعت میکند و در غیاب مرد ، امانت او را محفوظ دارد.
3214. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا شما را از آن دسته زنانتان که اهل بهشتند آگاه سازم؟ او ، زن بسیار محبوبی است که فرزند زیاد آورد و زود آشتی کند ، زنی که هر گاه بدی کند ، میگوید : این دست من در دست توست ، چشم بر هم نمیگذارم تا از من خشنود گردی.
3215. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند زنی را که بسیار فرزند آورد ، بیشتر از زنی که زیباست ولی فرزند نمیآورد دوست دارد. همانا من در روز قیامت به فزونی شما افتخار میکنم.
3216. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی غیرت و تکبر (در مقابل نامحرمان) را بر زنان و جهاد (در راه خدا) را بر مردان مقرر فرموده است ؛ هر یک از آنان از روی ایمان و امتحان (در این راه) شکیبایی ورزد ، ثواب شهید دارد.
3217. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مؤمن پس از تقوای الهی چیزی نمییابد که بهتر از زن پارسایی باشد که اگر فرمانش دهد ، اطاعت نماید ؛ اگر نگاهش کند ، شاد گردد ؛ اگر بر او قسم خورد ، رعایتش نماید ؛ و اگر از او غایب شود ، عفّت خویش و مال او را حفظ کند.
نکوهش زنان
3218. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در بهشت نگریستم ، آن گاه بیشتر اهل آن را از فقیران دیدم و در جهنم نگریستم ، آن گاه بیشتر اهل آن را از زنان دیدم.
3219. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زن از دندهای آفریده شده که به هیچ روشی راست نمیگردد پس اگر با همین وضع از او استمتاع جُستی ، کام یافتی ولی اگر خواستی راستش کنی ، آن را میشکنی و شکستن او ، طلاق دادن است.
3220. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زن از دندهای آفریده شده که اگر بخواهی راستش کنی ، آن را میشکنی. بنابراین ، با او مدارا کن تا با او زندگی کنی.
حکایت زن
3221. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت زن ، مانند دنده کجی است که اگر بخواهی راستش کنی ، میشکند و اگر بخواهی از او لذّت ببری ، با همان کجیاش میتوانی.
حکایت زن پارسا در میان زنان
3222. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت زن پارسا در میان زنان ، همانند کلاغ نشاندار است که یک پای آن سفید است.
3223. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زنان را با بیلباسی ، حجله نشین سازید.
در مراقبت زنان از بی لباسی یاری بجویید
3224. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در مراقبت زنان از بیلباسی یاری بجویید ؛ زیرا هر گاه زنی لباس فراوان (و رنگارنگ) و زینت زیبا داشت ، او را به بیرون رفتن (و گردش) ترغیب میگرداند.
درباره زنان همدیگر را به خوشرفتاری سفارش کنید
3225. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درباره زنان همدیگر را به خوشرفتاری سفارش کنید ؛ زیرا زن از دنده کج آفریده شده و بیشترین کجی دنده در قسمت بالای آن است ؛ اگر راستش کنی میشکند و اگر رهایش کنی همیشه کج میماند. بنابراین ، درباره زنان (مراقب باشید و) همدیگر را به خوشرفتاری با آنان سفارش نمایید.
تشویق به رعایت حقوق زن
3226. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درباره زنان از خدا بترسید (و حقوق آن ها را رعایت کنید) زیرا آن ها در نزد شما اسیرند.
3227. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من (ضایع نمودن) حقوق دو ضعیف را بر شما حرام میکنم : یتیم و زن.
نکوهش خلوت کردن با زنان نامحرم
3228. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هشیار باشید! که هیچ مردی با زنی خلوت نمیکند مگر این که شیطان ، نفر سوم آنهاست.
3229. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردی با زنی خلوت ننماید ؛ زیرا سومی آن دو شیطان است.
نکوهش زن دوستی
3230. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از بدان زنان به خدا پناه برید و از نیکانشان بر حذر باشید.
3231. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اما بعد ، همانا دنیا سرسبز و شیرین است و خداوند شما را در آن جانشین ساخته و بر چگونگی کردارتان مینگرد. پس مراقب (دامهای) دنیا و زنان باشید ؛ زیرا اولین گمراهی بنیاسراییل (یهودیان) درباره زنان بود.
3232. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زن در صورت و شکل شیطان آمد و رفت میکند. هرگاه یکی از شما زنی را دید و او را به شگفت واداشت ، همسرش را دریابد ؛ زیرا این کار ، وسوسه نفس را دور میکند.
3233. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زنان مطمئنترین سلاح شیطانند.
3234. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از گفتگو با زنان بپرهیزید ؛ زیرا هیچ مردی با زن نامحرمی خلوت نکند جز این که قصد او نماید.
3235. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جوانی ، شعبهای از دیوانگی و زنان ، دام شیطانند.
3236. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر زن نبود ، هر آینه مرد به بهشت میرفت.
3237. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر زنان نبودند ، بندگی خداوند به شایستگی انجام میگرفت.
3238. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پس از من بر مردان فتنهای زیانبارتر از فتنه زنان نیست.
3239. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زنان ، دامهای شیطانند.
نکوهش اطاعت از زن
3240. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیک خویی مایه برکت ؛ بداخلاقی مایه بدبختی ؛ اطاعت (از) زن مایه پشیمانی ؛ و صدقه سرنوشت بد را دفع مینماید.
3241. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هنگامی که مردان از زنان اطاعت کنند ، نابود میشوند.
ستایش زن دوستی
3242. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی شما را درباره زنان که همان مادرانتان ، دخترانتان و خالههایتان میباشند ، به نیکی سفارش نموده است.
ارزش اشتغال زن در خانه اش
3243. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اشتغال هر یک از شما (زنان) در خانهاش (ثواب) جهاد مجاهدان را در پی دارد «ان شاءاللَّه».
برای زنان دو پوشش است
3244. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : برای زن دو پوشش است : قبر و ازدواج.
آنچه برای زن سزاوار نیست
3245. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه زنی خود را خوشبو کند و از بین مردم عبور نماید تا رایحه او را دریابند ، آن زن ، زنا کار است.
3246. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه زنی شب را دور از بستر شوهرش بخوابد ، فرشتگان تا صبح او را لعنت میکنند.
3247. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه زنی خود را برای غیر شوهرش خوشبو سازد ، کار او مایه آتش و عار است.
3248. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خشم و غضب الهی بسیار شدید است بر زنی که (از راه نامشروع) فرزندی را برای قومی به دنیا آورد که محارم آنان را ببیند و در اموالشان شریک شود (هم فرزند ، ولد حرام است و هم اطلاع او بر محارم و شرکت در اموال آنان حرام است).
3249. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : من دشمن دارم زنی را که از خانهاش دامنکشان برای شکایت از شوهرش بیرون رود.
3250. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر زنی ، خود را معطر نموده و بیرون رود و از میان گروهی عبور کند تا بوی خوش او را دریابند ، آن زن ، زناکار است و (بلکه) هر دیده (ناروایی) زناکار است.
3251. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر زنی ، بدون اجازه شوهر از خانهاش بیرون رود ، مورد خشم خدای تعالی است تا زمانی که به خانه بازگردد و یا شوهرش از او راضی شود.
3252. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر زنی ، بدون دلیل از شوهرش درخواست طلاق نماید ، بوی بهشت بر او حرام است.
3253. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر زنی ، لباسش را در غیر خانه خود در آورد ، خداوند عزّوجلّ پوشش خود را از او برمیدارد.
3254. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر زنی ، لباسش را در غیر خانه شوهرش بگذارد ، هر آینه پرده ما بین خود و خداوند عزّوجلّ را دریده است.
3255. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر زنان باردار ، فرزنددار و شیرده که با فرزندان خویش مهربانند با شوهرانشان بدرفتاری نمیکردند ، نمازگزاران آنها به بهشت میرفتند.
3256. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، زنان مماطلهگر را لعنت کند ؛ زنانی که هر گاه شوهرش او را به بستر بخواند بگوید : «کمی بعد» تا این که خواب بر چشمان شوهر غلبه کند (به خواب رود).
3257. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زن حق ندارد چیزی از دارایی خویش را بدون اجازه شوهرش ببخشد (یا دور بریزد).
حکایت زنی که خود را برای دیگران زینت مینماید
3258. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت زنی که خود را برای دیگران زینت کند ، مانند ظلمتی است که روز قیامت نور ندارد.
وای بر زنان از دو چیز رنگین
3259. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وای! بر زنان از دو چیز رنگین : طلا و جامه زیبا.
مجادله
پرهیز از مجادله کردن
3260. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند شما را از بگو مگو (و مشاجره لفظی) نهی کرده است.
مراقبت
تشویق به مراقبت
3261. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جانب خدا را نگهدار تا او را در پیش روی خود یابی.
3262. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دلهایتان را به مراقبه عادت دهید و بسیار تفکر و اندیشه نمایید.
بیماری
بیماری
3263. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چهار چیز ، اندکش هم زیاد است : نداری ، درد ، دشمنی و آتش جهنم.
فلسفه بیماری
3264. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بیماری ، تازیانه خداوند در زمین است که بندگانش را بدان ادب مینماید.
3265. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مصیبتها ، مرضها و اندوهها ، کیفرهای دنیوی هستند.
ثمره تب
3266. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تب ، گناهان را میریزد چنانچه درخت ، برگهایش را میریزد.
3267. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تب ، سهم هر مؤمنی از آتش جهنم است و تب یک شب ، گناهان یک سال را محو میکند.
3268. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تب ، پیشاهنگ مرگ و زندان خداوند در زمین است.
ثواب بیماری
3269. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بیماری مؤمن ، کفاره گناهان است.
معده خانه مرض است
3270. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : معده خانه مرض است و پرهیز ، سرآمد همه دواهاست.
هر دردی را دارویی است
3271. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، هیچ درد بیدرمانی نازل نفرموده است.
درمان کردن با صدقه
3272. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : با زکات ، اموالتان را حفظ کنید ؛ با صدقه ، بیمارانتان را درمان نمایید ؛ و دعا را در مقابل گرفتاری سپر سازید.
عیادت از بیمار
3273. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عیادت کننده مریض ، (گویا) در راه بهشت قدم میزند تا وقتی که (از عیادت) بازگردد.
آداب عیادت
3274. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عیادت کننده مریض ، در رحمت شناور است ؛ هر گاه نزد مریض مینشیند ، رحمت او را فرو میبرد. و کمال عیادت مریض این است که یکی از شما دستش را بر صورت یا دست او بگذارد و حالش را بپرسد. و کمال تحیّت و سلام شما با همدیگر دست دادن است.
نتیجه کسی که غذای دلخواه مریضی را بدهد
3275. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که غذای دلخواه مریضی را بدهد ، خداوند از میوههای بهشتی بدو اطعام کند.
پرهیز از بیمار جذامی
3276. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از بیمار جذامی بپرهیزید هم چنان که از شیر درنده میگریزید ؛ هر گاه او در سرزمینی جای گرفت ، شما مکان دیگری را برای زندگی برگزینید.
مردانگی
مردانگی
3277. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (اندازه) بزرگواری مرد به دین (داری) ، جوان مردی او به عقل و شخصیت او به اخلاقش (مربوط) است.
آنچه از مردانگی به شمار می آید
3278. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از جوانمردی است که برادر به گفتار برادر خویش گوش فرا دهد. و از جمله نیکرفتاری است که برادر برای برادرش که بند کفشش بریده ، توقف کند.
کسی که مردانگی ندارد
3279. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سودجویی از برادران ، از جوانمردی نیست.
بخشش از لغزات افراد با مروت
3280. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از هر وسیلهای برای بخشایش جوانمردان بهره جویید.
شوخی
شوخ طبع راستگو مؤاخذه نمی شود
3281. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند شوخ طبعی را که در شوخی خود راستگو باشد ، مؤاخذه نمیکند.
نتیجه شوخی کردن
3282. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شوخی نکن که ارزشت زایل میشود و دروغ نگو که نورت خاموش میگردد.
مسؤولیت
مسؤولیت همگانی
3283. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه شما رعایتگر و مراقب هستید و همه شما مسئول رعیت خویش میباشید.
مستضعف
فضیلت مستضعف
3284. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا تو را از پادشاهان بهشت باخبر سازم؟ او مرد ضعیف و ناتوان ژندهپوشی است که کسی به او اعتنا نمیکند. ولی اگر (بر وقوع چیزی) به خدا قسم خورد ، خداوند (با محقق ساختن آن چیز) قسم او را تصدیق میکند.
نقش مستضعفان در جامعه
3285. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چگونه خداوند امتی را که حق ضعیفانشان را از قدرتمندانشان نمیگیرند ، تقدیس نماید.
مسجد
مسجد
3286. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مسجد خانه هر پرهیزکاری است.
بهترین مکانها نزد خدا
3287. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین مکان شهرها نزد خدا ، مسجدها و منفورترین آن بازارها است.
ثواب ساختن مسجد
3288. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که مسجدی بسازد هر چند به اندازه لانه شترمرغ باشد ، خداوند برای او خانهای در بهشت میسازد.
نکوهش زینت کردن مساجد
3289. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگز! کار قومی بد نمیشود مگر این که مساجدشان را زینت کنند.
آباد کنندگان مسجدها
3290. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خدای تعالی آفت و مرضی را از آسمان بر زمینیان فرود آورد ، آن را از آباد کنندگان مسجدها برمیگرداند.
مسجد زن خانه اوست
3291. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مساجد زنان ، کنج خانهشان است.
3292. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه نماز خواندن زن در اتاقش از نماز خواندن او در ایوان خویش بهتر است ؛ هر آینه نماز خواندن زن در ایوانش از نماز خواندن او در صحن خانهاش بهتر است ؛ و نیز نماز خواندن زن در صحن خانهاش از نماز خواندن او در مسجد بهتر است.
3293. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نمازی که زن در تاریکترین اطاقش میخواند در پیشگاه خداوند محبوبترین نماز اوست.
مسکن
بهترین مکان برای مسلمان
3294. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین صومعه (عبادتگاه) مسلمان ، خانهاش است.
محبوب ترین خانه ها
3295. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین خانهها نزد خدا ، خانهای است که در آن ، یتیم نوازش میگردد.
بهترین خانه ها
3296. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین خانههای مسلمانان ، خانهای است که در آن یتیم ، نوازش میشود و بدترین خانههای مسلمانان ، خانهای است که با یتیم بدرفتاری میشود. من و کفیل یتیم در بهشت (مانند دو انگشت) همراه یکدیگر هستیم.
3297. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین خانههای شما ، خانهای است که در آن یتیم محترم باشد.
خانه حرم است
3298. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خانه حرم است ، هر که (برای ضرر رساندن) بر تو به حرم تو وارد شد ، او را بکش.
فضیلت خانهای که در آن قرآن خوانده شود
3299. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خانهای که در آن ، قرآن خوانده میشود ، برای اهل آسمان نمایان و درخشنده است چنانچه ستارگان برای اهل زمین میدرخشند.
آثار کسی که صحرا نشین است
3300. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که صحرانشین باشد ، خشن گردد.
فروش خانه
3301. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بدون ضرورت ، خانهای را بفروشد ، خداوند بر قیمت آن آفتی زند که او را از بین ببرد.
مسلمان
حق مسلمان بر مسلمان
3302. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حق مسلمان بر مسلمان شش چیز است : هر گاه ملاقات کردی ، بر او سلام کن ؛ هر گاه دعوت کرد ، بپذیر ؛ هر گاه مشورت (و نصیحت) خواست ، برایش خیرخواهی کن ؛ هر گاه عطسه زد و حمد خدا گفت ، برایش عافیت بخواه ؛ هر گاه بیمار شد ، عیادت کن ؛ هر گاه مُرد ، تشییع کن.
3303. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مسلمان بر (عهده) مسلمان دیگر پنج حق دارد : هر گاه او را ببیند ، بر او سلام نماید ؛ هر گاه او را دعوت کند ، بپذیرد ؛ هر گاه مریض شد ، از او عیادت کند ؛ هر گاه مُرد ، جنازهاش را تشییع نماید ؛ و آنچه برای خود میپسندد برای او نیز بپسندد.
خوشا بحال آن که اسلام آورد
3304. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خوشا! به حال آن که اسلام آورد و دارای زندگی در حد کفاف (بخور و نمیر) است.
مصیبت
مصیبت
3305. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر مؤمن در سوراخ موشی باشد ، خداوند کسی را برایش مهیا نماید که آزارش دهد.
معنای مصیبت
3306. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چیزی که مؤمن را محزون سازد ، مصیبت است.
فلسفه مصیبت
3307. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مصیبتها ، مرضها و اندوهها ، کیفرهای دنیوی هستند.
آنچه از مصیبت های دنیا محسوب میشود
3308. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پنج چیز از مصیبتهای دنیاست : مرگ دوست ؛ تلف شدن مال ؛ سرزنش دشمنان ؛ ترک دانش ؛ و زن بد.
هر چه مصیبت به مسلمان برسد کفاره محسوب میشود
3309. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (در راه خدا) معتدل و استوار باشید ؛ زیرا هر چه (سختی) به مسلمان برسد کفاره (گناهان) است حتی مصیبتی که میبیند و خاری که در پایش فرو میرود.
3310. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : رنج ، سختی ، مرض ، آزار و غمی به مؤمن نمیرسد مگر این که خداوند به سبب آن ، گناهانش را محو کند.
پاداش مصیبت
3311. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه مؤمن به بیماری دچار شد ، او را از گناهان پاک میسازد چنانچه کوره ، ضایعات آهن را برطرف میکند.
مصیبت فرزند
3312. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه مسلمانی ، سه فرزندش پیش از آن که به رشد عقلی برسند بمیرند ، بر هشت درِ بهشت با او دیدار میکنند تا اینکه از هر کدام خواست وارد گردد.
تا این که 3313. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که سه فرزندش را به خاک سپارد ، خداوند آتش جهنم را بر او حرام گرداند.
نتیجه شکیبایی در مصیبت
3314. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : هر گاه به یکی از بندگانم مصیبتی در بدن یا فرزند یا داراییاش متوجه میسازم و به زیبایی در برابر آن شکیبایی میورزد ، روز قیامت شرم دارم که برای او میزانی برپا کنم یا دفتری بگشایم (بدون حساب و کتاب او را به بهشت میفرستم).
3315. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر بندهای دو چشم خویش را از دست بدهد و شکیبایی ورزد و به رضای خدا خوشنود باشد ، به بهشت میرود.
3316. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بر مصیبت صبر کند ، خداوند او را عوض دهد. و هر که خشمش را بنشاند ، خداوند او را پاداش دهد.
پنهان کردن مصیبت
3317. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به مصیبتی در مال و تنش گرفتار آید و آن را پنهان دارد و شکایتش را پیش مردم نبرد ، بر خداوند است که او را بیامرزد.
آثار ستایش خدا و استرجاع درهنگام مصیبت
3318. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه فرزند بندهای بمیرد ، خدای تعالی به فرشتگان خطاب میفرماید : آیا جان فرزند بندهام را گرفتید؟ عرض میکنند : آری. میفرماید : بندهام چه گفت؟ عرض میکنند : تو را حمد و استرجاع گفت. آن گاه خداوند فرمان میدهد : خانهای در بهشت برای بندهام بنا کنید و نام آن «خانه حمد» بگذارید.
کم فروش
نتیجه کسی که کم فروشی می کند
3319. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پنج چیز از آثار پنج چیز است : هر قومی پیمان شکنی کند ، دشمنشان بر آنان مسلط گردد ؛ آنان که بر خلاف قانون خدا قضاوت نمایند ، میانشان فقر رواج یابد ؛ کسانی که فحشا (زنا) در بینشان آشکار شود ، مرگ میانشان شایع گردد ؛ کسانی که کمفروشی پیشه کنند ، به قحط سالی گرفتار آیند ؛ و آنان که زکات ندهند ، به خشکسالی مبتلا شوند.
معاد
معاد
3320. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من ؛ بیم دهندهام و مرگ ، یغماگر و رستاخیز ، وعدهگاه است.
نشانه های فرا رسیدن قیامت
3321. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قیامت ، جز بر اشرار مردم برپا نشود.
3322. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قیامت برپا نشود تا این که مردان ، اندک و زنان ، بسیار شوند.
3323. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قیامت برپا نشود تا این که فرزند ، مایه خشم گردد و پلیدان ، فراوان شوند و کریمان ، کمیاب گردند و کوچک بر بزرگ و پلید بر کریم جسارت نماید.
3324. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قیامت برپا نشود تا این که پارسایی و پرهیزکاری ، ساختگی شود.
3325. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قیامت برپا نشود تا این که سعادتمندترین مردم در دنیا فرومایه پسر فرومایه گردد.
3326. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قیامت برپا نشود تا این که مرد بر سر قبر دیگری بگوید : ای کاش! جای او بودم.
محشور شدن مردم در روز قیامت
3327. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت مردم بر اساس نیتهایشان محشور میشوند.
کسانی که عذابشان روز قیامت شدیدتر است
3328. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : روز قیامت عذاب پیشوای ستمگر از همه مردم سختتر است.
3329. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت در پیشگاه خداوند عذاب کسی که در دنیا مردم را بیشتر آزار رسانده ، سختتر است.
3330. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت سختترین عذاب از آن کسی است که در بین مردم به نیکوکاری تظاهر مینماید در حالی که هیچ خیری در او نیست.
کسانی که در روز قیامت خدا به آنها نظر نمیکند
3331. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت خداوند با سه کس سخن نمیگوید و به آنها نمینگرد : مردی که به دروغ قسم بخورد که جنس خود را بیشتر از قیمت واقعی خریده است ؛ مردی که به دروغ قسم بخورد تا این که مال مسلمانی را تصرف نماید ؛ و مردی که مازاد آب خود را از دیگران دریغ نماید. بدین جهت ، خداوند میفرماید : من هم امروز فضل و کرم خویش را از تو دریغ میکنم چنانچه تو دریغ کردی از چیزی که دست تو در آن کارساز نبود.
3332. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت خداوند با سه کس سخن نمیگوید و برایشان عذاب دردناکی است : پیر زناکار ، پادشاه دروغگو و فقیر متکبر.
3333. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فردای قیامت خداوند به سه کس (با نظر لطف) نمینگرد : پیر زناکار ؛ مردی که ایمان را ابزار سرمایهاش قرار داده که در حق و باطل قسم میخورد ؛ و فقیر گردن کشی که کبر میورزد.
3334. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت خداوند به سه کس (با نظر لطف) نمینگرد : عاق پدر و مادر ؛ زنی که خود را شبیه مردان کرده باشد ؛ و دیوث.
3335. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت خداوند به سه کس نمینگرد و پاکشان نمیکند و برایشان عذاب دردناکی است : آرایشگر زناکار ؛ فقیر متکبر ؛ و مردی که خداوند را سرمایه خود قرار داده که هر چیز میخرد یا میفروشد به خدا قسم میخورد.
کسانی که خدا آنها را زیر سایه خود قرار میدهد
3336. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، آن روزی که هیچ سایهای جز سایه او نیست ، هفت کس را زیر سایه عرش خود جای میدهد : مردی که (عاشق و) دلبند مسجدهاست ؛ مردی که زن صاحب مقامی ، او را (به کامگیری) دعوت کند ولی او پاسخ دهد : من از خدا میترسم ؛ دو مردی که همدیگر را به خاطر خدا دوست دارند ؛ مردی که چشمش را از محرمات الهی بپوشاند ؛ چشمی که در راه خدا نگهبانی دهد ؛ و چشمی که از ترس خدا بگرید.
3337. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند آن روز که هیچ سایهای جز سایه او نیست ، هفت کس را زیر سایه خود جای میدهد : پیشوای عدالتگر ؛ جوانی که در راه عبادت خدا رشد کند ؛ مردی که هر گاه از مسجد بیرون میرود ، دلش در بند مسجد است تا به آن بازگردد ؛ دو مردی که به خاطر خدا با یکدیگر دوستی میکنند ، لذا در راه خدا به هم میپیوندند و در راه خدا از هم جدا میشوند ؛ مردی که در خلوت خدا را یاد کند و چشمانش اشکریز گردد ؛ مردی که زن صاحب مقام و زیبایی او را (به کامگیری) دعوت نماید ولی او پاسخ دهد : من از خدایی که پروردگار عالمیان است میترسم ؛ و مردی که صدقه پنهانی دهد به طوری که دست چپش نداند که دست راستش چه انفاق میکند.
کسانی که در سایه عرش خواهند بود
3338. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : روز قیامت ؛ روزی که هیچ سایهای جز سایه خدا وجود ندارد ؛ سه کس در سایه عرش خواهند بود : آنکه صله رحم میکند که خداوند ، روزی او را زیاد و عمرش را طولانی میکند ؛ زنی که شوهرش بمیرد و یتیمان صغیری را باقی گذارد و زن بگوید : دیگر ، شوهر نمیکنم تا این که یتیمان بمیرند یا خداوند آنان را بینیاز سازد ؛ و آن که غذایی آماده کند و از مهمان پذیرایی نماید و به خوبی نفقه دهد سپس یتیم و فقیر را بر آن غذا دعوت نماید و برای رضای خداوند عزّوجلّ به آنها غذا دهد.
3339. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت سه نفر با خدا همسخن میشوند : مردی که هرگز میان دو نفر سخنچینی نکند ؛ مردی که هرگز به فکر زنا نیفتد ؛ و مردی که هرگز کسب خود را با ربا آلوده نکند.
3340. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه نفرند که در آرامش خاطر در سایه عرش الهی گفتگو میکنند در حالی که مردم مشغول حساب پس دادن هستند : مردی که در راه خدا از سرزنش ملامتگر باکی ندارد ؛ مردی که دست خود را به سوی مال حرام دراز نکند ؛ و مردی که به آنچه خداوند حرام نموده ننگرد.
شناخت
شناخت
3341. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر به آنچه من میدانم آگاه بودید ، هر آینه خنده کمتر ولی گریه بسیار میکردید.
3342. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر به آنچه بعد از مرگ میبینید آگاه بودید ، هرگز! بااشتها نمیخوردید و نمیآشامیدید. و نیز به خانهای که در سایه آن آرام گیرید داخل نمیشدید. (بلکه) هر آینه به بلندیها رفته و سینه خود میخراشیدید و به حالتان گریه میکردید.
امر به معروف و نهی از منکر
تشویق به امر کردن به نیکی ها
3343. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : امر به معروف کنید هر چند خودتان بدان عمل نمیکنید. و نهی از منکر کنید هر چند خودتان از همه آن دوری نمیکنید.
3344. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کسی که به نیکی فرمان میدهد ، گویا اینکه آن را انجام میدهد.
3345. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کار نیک را به جا آور و از کار بد بپرهیز و ببین دوست داری دیگران در غیاب تو ، دربارهات چه بگویند ، همان طور رفتار کن و از آن چه نمیخواهی در غیاب تو ، درباره تو بگویند ، بپرهیز.
کمترین مرتبه نهی از منکر
3346. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کدام از شما منکری دید ، باید به دست خویش آن را تغییر دهد ؛ اگر نتوانست ، به زبانش و اگر نتوانست ، به قلبش که حداقل ایمان همین است.
3347. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه مردی کار ناروایی را دید ولی قادر به تغییر آن نبود ، برای او کافی است که خدای تعالی بداند که او از آن کار بیزار است.
آداب امر به معروف و نهی از منکر
3348. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو نوع مستی ، شما را احاطه میکند : مستی عیش دوستی و جهل دوستی. در این هنگام امر به معروف و نهی از منکر ننمایید.
3349. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به کار نیکی امر کند ، باید همان امر کردنش نیز به نیکی باشد.
3350. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از جمله کسانی که بر مردم سخت و بر خود آسان گیرند مباش.
خطر ترک امر به معروف و نهی از منکر
3351. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه (یا) باید امر به معروف و نهی از منکر کنید یا (وگرنه) خداوند بدترینهایتان را بر شما مسلط میگرداند آن گاه ، بهترینهایتان دعا میکنند ولی مورد اجابت قرار نمیگیرند.
3352. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در میان هر قومی گناهکارانی باشند در حالی که آن قوم از آنان قویتر و بیشتر باشند آن گاه با این وجود آنان را تغییر ندهند ، خدای تعالی کیفر و عقاب خویش بر همه آنان عام میگرداند.
خوبی کردن
خوبی کردن
3353. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خوبی ، (شاید) در میان مردم فراموش شود ولیکن میان خداوند و آن که خوبی کرده (هرگز) فراموش نمیگردد.
تشویق به کار نیک نمودن
3354. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کار نیک را برای اهل و غیر اهل آن انجام بده ؛ یا به اهل آن میرسد یا نمیرسد ، در هر صورت تو نیکوکاری.
3355. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کار نیک انجام دهید ؛ زیرا از (شکستها و) سقوطهای بد بازمیدارد. و در پنهانی ، صدقه دهید ؛ زیرا خشم خداوند عزّوجلّ را خاموش مینماید.
3356. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : غذایتان را طعام پرهیزکاران و نیکیهایتان را برای مؤمنان قرار دهید.
دوستاران و دشمنان نیکوکاری
3357. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی از بین خلق خود افرادی را برای نیکوکاری مقرر فرموده که نیکی را محبوب آنان ساخته و میل به انجام آن را در دلشان انداخته و طالبان نیکی را به سویشان گسیل داشته و عطای نیکی بر آنان آسان نموده چنانچه باران را به آسانی بر زمین خشکیده جاری کرده تا زمین و اهل آن را احیا نماید و خدای تعالی از میان خلق خویش کسانی را نیز دشمن نیکوکاری قرار داده که نیکی را مبغوض آنان ساخته و آنان را از عطای آن محروم نموده چنانچه باران را از زمین خشکیده منع کرده تا زمین و اهل آن را هلاک گرداند.
پیامدهای خوبی کردن
3358. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صدقه پنهانی ، خشم پروردگار را فرو مینشاند ، صله رحم ، عمر را افزایش میدهد و کارهای نیک ، از مرگهای بد جلوگیری میکند.
نتیجه خوبی کردن
3359. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کار نیک ، دری از درهای بهشت است که مرگهای بد را دفع مینماید.
دستگردانی احسان و کمک
3360. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی دست به دست صد مرد میچرخد که پاداش آخریشان مانند اولی است.
3361. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کار نیک انجام دهید ؛ زیرا از (شکستها و) سقوطهای بد بازمیدارد. و در پنهانی ، صدقه دهید ؛ زیرا خشم خداوند عزّوجلّ را خاموش مینماید.
3362. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صدقه پنهانی ، خشم پروردگار را فرو مینشاند ، صله رحم ، عمر را افزایش میدهد و کارهای نیک ، از مرگهای بد جلوگیری میکند.
فضیلت نیکوکاران
3363. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکوکاران و بدکاران آخرت همان نیکوکاران و بدکاران دنیا هستند و (بدان که) نیکوکاران نخستین کسانیاند که وارد بهشت میگردند.
3364. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اساس خرد ، مدارا کردن است و نیکوکاران دنیا ، نیکوکاران آخرتند.
3365. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کارهای نیک ، از سقوطهای بد جلوگیری میکند ؛ صدقه پنهانی ، خشم پروردگار را خاموش مینماید ؛ صله رحم ، عمر را زیاد میکند ؛ هر کار خوبی ، صدقه است ؛ نیکوکاران ، صدقهاند ؛ نیکوکاران دنیا ، همان نیکوکاران آخرتند ؛ بدکاران دنیا ، همان بدکاران آخرتند ؛ و نخستین کسانی که به بهشت میروند ، نیکوکارانند.
نشانه خوبی کنندگان
3366. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه در پی کسب معروف بودید آن را نزد خوب رویان بجویید.
3367. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کار خوب ، جز پیش (انسان) شریف و دیندار ، فایده ندارد.
تشویق به جبران کردن خوبی
3368. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به شما نیکی کرد ، جبرانش کنید و اگر چیزی نیافتید ، برایش دعا کنید.
آمرزش
آمرزش
3369. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بیامرزد ، خداوند او را میآمرزد و هر که عفو کند ، خداوند او را عفو میکند.
خداوند آمرزنده است
3370. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : هر که مرا بر آمرزش گناهان صاحب قدرت بداند ، او را میآمرزم و اعتنا نمیکنم (که چه گناهی باشد) مادامی که چیزی را با من شریک نسازد.
زمان آمرزش
3371. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درهای آسمان در روزهای دوشنبه و پنج شنبه گشوده میشود و هر بندهای که به خدا شرک نورزد ، آمرزیده میشود مگر کسی که بین او و برادرش ، دشمنی باشد.
موجبات آمرزش
3372. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شادمان کردن برادر مؤمن از عوامل آمرزش است.
3373. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اهدای سلام و زیبایی کلام از عوامل آمرزش است.
3374. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که را گناهش ناراحت کند ، آمرزیده میشود هر چند استغفار نکند.
3375. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : یکی از عوامل مغفرت ، اطعام مسلمان گرسنه است.
3376. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که گناهی مرتکب شود با اعتقاد به این که پروردگاری دارد که اگر خواهد میآمرزد و اگر خواهد عذاب میکند ، بر خداوند است که او را بیامرزد.
3377. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که گناهی مرتکب شود با اعتقاد به این که خداوند بر او آگاه است ، خدا او را میآمرزد هر چند استغفار نکند.
مقربان
وسایل نزدیک شدن به خدا
3378. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بنده با چیزی بهتر از سجده پنهانی به خداوند تقرب نمیجوید.
نامه نگاری
نامه
3379. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اعتبار نامه به مهر آن است.
جواب نامه واجب است
3380. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جواب نامه مانند جواب سلام لازم است.
3381. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ردّ جواب نامه مانند ردّ جواب سلام ، لازم است.
فرشتگان
3382. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شیطان و فرشته هر دو به آدمیزاد نزدیکند ؛ امّا (اثر) نزدیکی شیطان ، وعده بدی و تکذیب حق است ولی (اثر) نزدیکی فرشته ، وعده نیکی و تصدیق حق است. بنابراین ، هرکس این (نیکی و حق) را دریافت ، باید بداند که آن از ناحیه خدای تعالی است پس خدا را سپاسگزارد. و هر کس نزدیکی شیطان نصیبش شد ، باید از (شرّ) شیطان به خدا پناهنده شود.
3383. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، در زمین فرشتگانی دارد که به زبان آدمیزاد از نیک و بد اشخاص سخن میگویند.
3384. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، فرشتهای دارد که هنگام هر نمازی فریاد میزند : ای فرزندان آدم! برخیزید و به وسیله نماز آتشهایی را که برای خودتان شعلهور ساختهاید ، خاموش نمایید.
قدر و منزلت
3386. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بلند پایهترین مردم در دنیا کسی است که دنیا نزد او بیقدر باشد.
3387. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عالیقدرترین مردم کسی است که در آنچه به او مربوط نیست مداخله نکند.
3388. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ارزشمندترین مردم ، دانشمندترین آنهاست.
برابری
3389. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در بین خودتان مواسات و برابری را رعایت نمایید و از اختلاف فاصله طبقاتی بپرهیزید وگرنه ، دلهایتان نیز مختلف میشود.
3390. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با یکدیگر برابر شوید تا دلهایتان نیز برابر (و صاف) گردد و با یکدیگر آمیزش و اختلاط نمایید تا با هم مهربان شوید.
3391. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من در امور غیر وحیانی ، همانند یکی از شما هستم.
مرگ
مرگ
3392. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزند آدم از دو چیز بیزار است ؛ یکی مرگ ، در حالی که مرگ برای او بهتر از فتنه است. دیگری کمی مال ، در حالی که هر چه مال کمتر باشد حساب آسانتر است.
3393. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه کسی از میان شما مرد ، او را بگذارید و دربارهاش بدگویی نکنید.
3394. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه بندهای بمیرد ، مردم گویند : چه به جا گذاشت؟ ولی فرشتگان گویند : چه پیش فرستاد؟.
3395. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من ؛ بیم دهندهام و مرگ ، یغماگر و رستاخیز ، وعدهگاه است.
3396. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گویا! حق در این دنیا بر غیر از ما واجب گشته و گویا! مرگ در این دنیا بر غیر از ما نوشته شده و گویا! مردگانی که تشییع میشوند سفر کوتاهی نموده دوباره به سوی ما بازمیگردند در حالی که اجسادشان را دفن میکنیم و میراثشان را میخوریم گویا! ما بعد از آنان جاودانیم به طوری که هر موعظهای را فراموش نموده و از هر حادثهای خود را ایمن ساختهایم.
3397. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چه بسا کسی که به روزی برسد ولی آن را به پایان نبرد و چه بسا کسی که منتظر فردایی است ولی بدان نمیرسد.
3398. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آدمیزاد هرگز در بین مخلوقات الهی چیزی سختتر از مرگ ندیده است. سپس (بدان که) مرگ از مابعد خودش ، آسانتر است.
3399. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر حیوانات هم مانند آدمیزاد از مرگ آگاه بودند ، شما گوشت چاقی از آنها نمیخوردید.
3400. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : اگر به آنچه بعد از مرگ میبینید آگاه بودید ، هرگز! بااشتها نمیخوردید و نمیآشامیدید. و نیز به خانهای که در سایه آن آرام گیرید داخل نمیشدید. (بلکه) هر آینه به بلندیها رفته و سینه خود میخراشیدید و به حالتان گریه میکردید.
3401. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ کس بدون حسن ظن (و خوش گمانی) به خداوند نمیمیرد.
3402. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به هر حالی بمیرد ، خداوند او را به همان حال برانگیزاند.
3403. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند اراده کند که بندهای را در سرزمین خاصی بمیراند ، حاجتی در آنجا برایش قرار میدهد (تا به آن سرزمین برود).
3404. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ نسبت به مابعدش مانند یک شاخ زدن بز است.
یقین به مرگ
3405. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : زمین هر روز هفتاد مرتبه فریاد برمیآورد : ای آدمیزادگان! هر چه میخواهید و اشتها دارید بخورید ، سوگند به خدا! هر آینه گوشت و پوست شما را خواهم خورد.
مرگ در تعقیب انسان است
3406. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شایستگان گروه گروه یکی پس از دیگری میروند و از آنها جز پوستی مانند پوست خرما و جو باقی نمیماند به طوری که خداوند بدانها اعتنا نمیکند.
مرگ ارمغان مؤمن است
3407. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ ، ارمغان مؤمن است.
3408. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ برای هر مرد مسلمان و زن مسلمان ، کفاره (گناهان) است.
آماده شدن برای مرگ
3409. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پیش از فرا رسیدن مرگ ، مهیای آن باش.
3410. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دنیا همانند کسی که گمان میبرد هیچگاه نمیمیرد ، تلاش کن و همانند کسی که میترسد فردا بمیرد ، بترس.
3411. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همسایه را پیش از (خرید) خانه (باید شناخت) ؛ رفیق را پیش از راه (افتادن باید جست) ؛ و توشه را پیش از سفر (باید تهیه کرد).
3412. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که فردا را از عمر خویش بشمارد ، هر آینه مرگ را خوب نشناخته است.
آرزوی مرگ
3413. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ را آرزو ننمایید.
3414. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ یک از شما آرزوی مرگ نکند ؛ اگر نیکوکار بود ، شاید به نیکیاش بیفزاید و اگر بدکار بود ، شاید متنبه گردد.
3415. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ یک از شما نباید به خاطر زیانی که بدو رسیده ، آرزوی مرگ نماید.
مرگ مؤمن
3416. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بیرون شدن مؤمن را از دنیا به بیرون شدن نوزاد از شکم مادرش تشبیه مینمایم که از مکان محنت و تاریکی به دنیای راحت میآید.
کمترین فشارهای مرگ
3417. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ضعیفترین کششها و فشارهای مرگ همانند صد ضربت شمشیر ، قدرت دارد.
عوامل مرگ
3418. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نصف قبرهایی که برای امّت من حفر میگردد از ناحیه چشم بد و معده است.
آثار یاد مرگ
3419. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ را بسیار یاد کن ؛ زیرا یاد آن (دل) تو را از رنجهای دیگر آرام میکند.
3420. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ را بسیار یاد کنید ؛ زیرا گناهان را پاک و میل به دنیا را کم میکند. بنابراین ، یاد مرگ هنگام توانگری ، دلبستگی شما را به ثروت زایل میکند و هنگام نیازمندی ، شما را به زندگی خشنود میسازد.
3421. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نابود کننده لذتها (مرگ) را بسیار یاد کنید ؛ زیرا یاد مرگ (لذت) بسیار را کم و کم را کافی جلوه میدهد.
3422. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ ، برای موعظه و یقین ، برای بینیازی کافی است.
3423. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرگ ، برای زهد در دنیا و رغبت به آخرت ، کافی است.
مردگان را به نیکی یاد کنید
3424. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکیهای مردگانتان را یاد کنید و از بدی هایشان چشم بپوشید.
3425. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : کسی که نسبت به مردگان بدگویی مینماید مانند کسی است که خود را در معرض هلاکت قرار داده است.
تشویق به تشییع کردن
3426. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از بیمار عیادت کنید و جنازهها را تشییع نمایید که آخرت را یادآورتان میشود.
آنچه پس از مرگ دنبال انسان می آید
3427. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه مرگ انسان فرا رسد ، جز در سه مورد دستش از کار نیک کوتاه میگردد : صدقه پایدار ، دانش سودمند و فرزند شایستهای که برایش دعا کند.
3428. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از جمله اعمال و نیکیهایی که بعد از مرگ به انسان ملحق میگردند ؛ دانش منتشر شده ، فرزند نیکوکار ، قرآن ، مسجد ، خانه برای درماندگان ، رودخانه آب و صدقه در دوران سلامتی و حیات ، که همه اینها پس از مرگ به او میرسد.
3429. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین چیزهایی که انسان بعد از خود به جای میگذارد ، سه چیز است : فرزند صالحی که همواره برای او دعا کند ؛ صدقه جاریهای که پاداش آن همواره برای او میرسد ؛ و دانشی که همواره بعد از او از آن بهرهمند شوند.
3430. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پاداش هفت چیز برای بنده بعد از مرگش در قبر نیز جاری است : هر که دانشی بیاموزد ؛ نهری جاری کند ؛ چاهی بکند ؛ (درخت) نخلی بکارد ؛ مسجدی بسازد ؛ مصحفی به ارث گذارد ؛ فرزند (صالحی) باقی گذارد که پس از مرگش برای او آمرزش بخواهد.
3431. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز دنبال میت میرود ، دو تا برمیگردد و یکی میماند : خاندان ، مال و عملش دنبال او میروند ، خاندان و مال بازمیگردند ولی عملش میماند.
شفاعت کردن مؤمن پس از مرگش
3432. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نخستین پاداشی که به مؤمن بعد از مرگش داده میشود ، آمرزش همه تشییع کنندگان اوست.
هر که بمیرد پشیمان می شود
3433. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بمیرد ، پشیمان میشود ؛ اگر نیکوکار باشد : از زیاد نیکی نکردن پشیمان است و اگر بدکار باشد از دوری نکردن پشیمان است.
آنچه مرده را معذب می گرداند
3434. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : میّت در قبر از شیون و زاری که بر او میشود ، معذّب میگردد.
آنچه مردگان می دانند
3435. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه مرده ، کسی را که او را حمل میکند ، غسل میدهد و در قبر مینهد ، میشناسد.
3436. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه مرده به خاک سپرده شد ، صدای کفش کسانی را که از او دور میشوند ، میشنود.
فرشته مرگ
3437. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (قبض روح و) جان گرفتن توسط فرشته مرگ ، از هزار ضربه شمشیر سختتر است.
دوستی
3438. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دوستی و دشمنی ، معتدل باش (نه افراط و نه تفریط) ، چه بسا روزی دوست ، دشمن و دشمن ، دوست گردد.
3439. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : میانه روی در خرج کردن ، نصف معیشت ، (زندگی داری) دوستی با مردم ، نصف عقل و زیبایی پرسش ، نصف علم است.
اندرز
پند و اندرز
3440. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا تو را صفاتی بیاموزم که (اگر آنها را دارا شدی) خداوند به وسیله آنها تو را بهرهمند سازد؟ دانش بیاموز که دانش ، دوست مؤمن ، بردباری دستیار او ، عقل رهبر او ، عمل قیّم او ، مدارا پدر او ، ملایمت برادر او و شکیبایی فرمانده لشکر اوست.
3441. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر چه (و هر طور که) میخواهی زندگی کن (اما بدان که) سرانجام میمیری. و هر چه را که میخواهی دوست بدار (اما بدان که) سرانجام از او جدا میشوی. و هر کار که میخواهی انجام بده (اما بدان که) به تناسب همان پاداش میگیری (هر چه کشتی ، خوردی).
3442. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گویا! حق در این دنیا بر غیر از ما واجب گشته و گویا! مرگ در این دنیا بر غیر از ما نوشته شده و گویا! مردگانی که تشییع میشوند سفر کوتاهی نموده دوباره به سوی ما بازمیگردند در حالی که اجسادشان را دفن میکنیم و میراثشان را میخوریم گویا! ما بعد از آنان جاودانیم به طوری که هر موعظهای را فراموش نموده و از هر حادثهای خود را ایمن ساختهایم.
رساترین پندها
3443. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : قبرها را زیارت کنید تا به یاد آخرت باشید. مردگان را غسل بده ؛ زیرا زیر و رو کردن جسد بیحرکت موعظه کاملی است. بر مردگان ، نمازگزار ، شاید تو را محزون سازد ؛ زیرا روز قیامت ، محزون در سایه خدا به هر خیری دست مییابد (در معرض همه نیکیهاست).
آنچه سزاوار پند گرفتن است
3444. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (خود) روزگار ، برای موعظه و مرگ ، برای جدایی کافی است.
3445. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (خود) مرگ ، برای موعظه و یقین ، برای توانگری کافی است.
ترازو
نخستین چیزی که در ترازوی بنده نهاده می شود
3446. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نخستین چیزی که در ترازوی (قیامت) سنجیده می شود ، اخلاق نیکو است.
3447. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نخستین چیزی که در ترازوی بنده نهاده می شود ، خرجی او بر خاندان خویش است.
آتش
آتش
3448. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چهار چیز ، اندکش هم زیاد است : نداری ، درد ، دشمنی و آتش جهنم.
کسی که آتش جهنم بر او حرام میشود
3449. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا شما را از کسی که فردای قیامت آتش جهنم بر او حرام میشود آگاه سازم؟ او ، هر شخص ملایم ، نرم ، زودجوش و آسان گیر است.
مردم
مردم
3450. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : مردم فرزندان آدماند و آدم از خاک است.
3451. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم به روزگار خویش شبیهترند.
مردم خانواده خداوند هستند
3452. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه مردم خانواده خداوند هستند و محبوبترین آنان نزد خداوند ، سودمندترین آنان نسبت به خانواده خداست.
طبقات مردم
3453. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هشیار باشید! چه بسیارند کسانی که در این جهان ، سیر و خوشند ولی روز قیامت ، گرسنه و برهنه. و چه بسیارند کسانی که در این جهان ، گرسنه و برهنهاند ولی روز قیامت ، سیر و خوش.
3454. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بعضی از مردم کلید خیر و قفل شرّند و برخی کلید شرّ و قفل خیرند. پس خوشا به حال آنان که خداوند کلید خیر را به دستشان قرار داده و بدا به حال آنان که خداوند کلید شر را به دستشان نهاده است.
3455. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند عزّوجلّ جنّ را سه قسم آفرید : قسم اول ؛ مارها ، عقربها و حشراتند. قسم دوم ؛ مانند باد در هوا روانند. قسم سوم ؛ حساب و عقاب دارند ، و خداوند انسان را نیز سه قسم آفرید : قسم اول ؛ مانند حیواناتند. قسم دوم ؛ دارای جسم آدمی ولی روح شیطانیاند. قسم سوم ؛ در سایه خداوند هستند آن روزی که سایهای جز سایه او نیست.
انواع مردم
3456. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر (درستی) سه چیز قسم میخورم : دارایی هیچ بندهای با صدقه دادن کاهش نمییابد. هر بندهای در برابر ستمی که بر او رفته ، شکیبایی ورزد ، خداوند عزّوجلّ عزّت او را افزایش میدهد و هر بندهای در گدایی را به روی خود بگشاید ، خداوند در فقر را به روی او میگشاید. سخنی را به شما میگویم که آن را به خاطر بسپارید ؛ مردم دنیا چهار گونهاند : بندهای که خداوند (نعمت) دارایی و دانش نصیبش کرده و او نیز با تقوای الهی از آن استفاده کند و صله رحم مینماید و میداند که برای خدا در این (نعمت) حقی هست. پس ، این بالاترین مقام و منزلت (در پیشگاه خداوند) است. بندهای که خداوند (نعمت) دانش به او عطا کرده ولی دارایی نصیبش ننموده در حالی که نیّت راست دارد و میگوید : اگر مالی داشتم ، مانند فلانی رفتار میکردم. پس ، او در سایه نیّتش با او پاداش مساوی دارد. بندهای که خداوند (نعمت) دارایی را به او عطا کرده ولی دانش نصیبش ننموده و بدون دانش در سرمایهاش تصرف مینماید ؛ تقوای الهی در آن رعایت نمیکند و صله رحم نمینماید و در آن (نعمت) حقی برای خدا قایل نیست. پس ، این پستترین مقام و منزلت (در پیشگاه خداوند) است. و بندهای که خداوند نه دارایی به او داده و نه دانش ، که او میگوید : اگر مالی داشتم ، مانند فلانی رفتار میکردم. پس ، او در سایه نیّتش با او کیفر مساوی دارد.
3457. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردان چهار قسمند : سخاوتمند ، بزرگوار ، بخیل و فرومایه ؛ سخاوتمند ، کسی است که هم خود میخورد و هم به دیگران عطا میکند ؛ بزرگوار ، کسی است که خود نمیخورد ولی به دیگران عطا میکند ؛ بخیل ، کسی است که خود میخورد ولی به دیگران نمیدهد ؛ و فرومایه کسی است که نه خود میخورد و نه به دیگران میدهد (نه خود خورد نه کس دهدبگندد و به سگ دهد).
3458. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درباره کارهای مردم و اخلاقشان با شما سخن میگویم : مردی که زود به خشم آید و زود آرام گیرد ، نه خوب است نه بد ، (بلکه) دو کفّه برابرند ؛ مردی که دیر به خشم آید ولی زود آرام گیرد ، این خوب است نه بد ؛ مردی که حق خود را بگیرد و حق دیگری را بپردازد ، این خوب است نه بد ؛ و مردی که حق خود را بگیرد و ولی در پرداخت حق دیگری تعلّل ورزد ، این بد است نه خوب.
3459. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم دو قسمند : دانشمند و دانشآموز و در بقیّه خیری نیست.
بزرگوارترین مردم
3460. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بزرگوارترین مردم ، پرهیزکارترین آنهاست.
بهترین مردم
3461. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردم ، کسی است که (در کار خیر) تمام توان خود را به کار بندد.
3462. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردم کسی است که در حال بلندپایگی ، فروتنی و در حال ثروتمندی ، پارسایی و در حال نیرومندی ، انصاف و در حال قدرت ، بردباری کند.
3463. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هشیار باشید! که بهترین مردان کسی است که دیر به خشم آید و زود خشنود گردد و بدترین مردان کسی است که زود به خشم آید و دیر خشنود گردد. حال ، اگر مردی دیر به خشم آید و دیر هم بازگردد و یا زود به خشم آید و زود هم بازگردد ، این هم یک قسمی از انسان ها ست.
3464. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درباره هر مسلمانی ، چهار نفر به نیکی شهادت دهند ، خدای تعالی او را وارد بهشت میگرداند.
3465. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردمان ، خوش اخلاقترین آنهاست.
3466. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردمان ، کسی است که قرآن بهتر بخواند ؛ در کار دین داناتر باشد ؛ از خدا بیشتر بترسد ؛ بیشتر از دیگران امر به معروف و نهی از منکر کند ؛ و نیز بیشتر از دیگران صله رحم نماید.
3467. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردمان ، سودمندترین آنها به مردم است.
3468. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردمان ، مؤمن فقیری است که به قدر توانایی تلاش مینماید.
3469. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردمان ، کسی است که مردم از او بهرهمند میشوند.
3470. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین مردمان ، کسی است که عمرش طولانی و عملش نیکو باشد. و بدترین مردمان ، کسی است که عمرش طولانی ولی عملش بد باشد.
3471. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که نسبت به دنیا بیاعتناتر ولی نسبت به آخرت راغبتر باشد.
3472. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که از خاندانش دفاع نماید ، مادامی که به گناه نیفتد.
3473. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که قرآن را بیاموزد و آن را به دیگری یاد دهد.
3474. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که آخرتش را به خاطر دنیایش ، و دنیایش را به خاطر آخرتش رها نکند ، و نیز سربار مردم نباشد.
3475. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما ، کسی است که به خیرش امید و از شرّش امان باشد. و بدترین شما ، کسی است که نه به خیرش امید و نه از شرّش امان باشد.
بدترین مردم
3476. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هشیار باشید! که بهترین مردان کسی است که دیر به خشم آید و زود خشنود گردد و بدترین مردان کسی است که زود به خشم آید و دیر خشنود گردد. حال ، اگر مردی دیر به خشم آید و دیر هم بازگردد و یا زود به خشم آید و زود هم بازگردد ، این هم یک قسمی از انسان ها ست.
3477. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر بدی مرد همین بس ، که درباره دین و دنیایش با انگشت به او اشاره نمایند مگر کسی که خداوند او را محفوظ دارد.
3478. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که مردم را دشمن دارد و مردم نیز او را دشمن دارند.
3479. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که مردم از ترس شرّش به او اقدام نمایند.
3480. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که خدا را در قضایش متّهم سازد (قضای الهی را ناصواب پندارد).
3481. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که آخرتش را به خاطر دنیایش بفروشد. و بدتر از او ، کسی است که آخرتش را به خاطر دنیای دیگری بفروشد.
3482. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که به تنهایی بخورد ؛ از بخشش خودداری کند ؛ و بندهاش را بزند. و بدتر از او ، کسی است که از خطا نگذرد ؛ و عذری را نپذیرد. و بدتر از او ، کسی است که امیدی به خیرش نباشد و از شرّش ایمن نباشد.
3483. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردمان ، دانشمندان بدند.
3484. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین شما ، مجردهایند و پستترین مردگانتان نیز ، مجردهایند.
3485. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که به نام خدا از او چیزی بخواهند ولی او عطا نکند.
3486. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم ، کسی است که بر خاندان خویش سخت گیرد.
3487. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت پستترین مقام ، متعلق به مردمی است که از زبان و شرّشان میهراسند.
محبوب ترین مردم نزد خدا
3488. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین بندگان نزد خدا ، خوش اخلاقترین آنهاست.
3489. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین بندگان نزد خدا ، سودمندترین آنها به بندگان خداست.
3490. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : همه مردم ، عیال خداوند هستند. بنابراین ، محبوبترین مردم نزد خداوند ، سودمندترین آنها برای عیالش است.
حکایت مردم
3491. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم مانند معدنها (متفاوتند) و نژاد (در شخصیت افراد) مؤثر است. و ادب بد مانند نژاد بد است.
3492. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم مانند دندانههای شانه ، برابرند.
3493. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم مانند معدنهای طلا و نقره (متفاوتند).
3494. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم مانند شترانند که صد شتر را میبینی ولی در میانشان یک باربر نمیبینی.
آنچه مردم به آن امتحان می شوند
3495. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اسلام مردی ، شما را شگفتزده نکند تا این که به کنه (و حقیقت) عقل او آگاه گردید.
نبوت
بعد از رسول خدا پیامبری نخواهد بود
3496. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پیامبری پایان یافت و پس از من پیامبری نخواهد بود جز بشارت دهندگان ؛ خوابهای نیکویی که مرد بیند یا برای او ببینند.
خلاصی یافتن
عوامل نجات
3497. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز مایه نجات است : زبانت را حفظ کن ؛ بر گناهت ناله کن ؛ و خانهات جایگاه تو باشد.
3498. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز مایه هلاکت و سه چیز مایه نجات است. هلاک کنندگان : بخلی که اطاعت گردد ؛ هوسی که پیروی شود ؛ و خودپسندی. نجات دهندگان : ترس از خداوند در نهان و آشکار ؛ میانهروی در توانگری و فقر ؛ و دادگری هنگام خشم و خشنودی.
3499. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صلاح متقدمان این امّت با زهد و یقین است امّا متاخران آنان به وسیله بخل و آرزوی دراز نابود خواهند شد.
3500. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : متقدمان این امّت به وسیله یقین و زهد نجات یابند و متاخران این امّت به وسیله بخل و آرزو هلاک گردند.
نجوا
نجوا
3501. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه دو نفر با هم نجوی میکنند ، میانشان داخل مشو.
3502. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه سه نفر با هم بودید ، دو نفرتان بدون سوّمی تا زمانی که به مردم نپیوستید با یکدیگر نجوی نکند ؛ زیرا این کار باعث ناراحتی وی میگردد.
3503. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه سه نفر با هم بودند ، دو نفرشان بدون سومی با یکدیگر نجوی نکند.
پشیمانی
پشیمان ترین مردم در روز قیامت
3504. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : روز قیامت پشیمانترین مردم ، کسی است که آخرت خویش را به دنیای دیگری فروخته باشد.
نصیحت
3505. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه یکی از شما در خاطراتش نسبت به برادر دینیاش خیر و صلاحی بیابد ، آن را برای او بیان کند.
3506. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم را رها کنید ؛ زیرا بعضی از آنها توسط بعضی دیگر بهرهمند میگردد. هرگاه یکی از شما از برادرش خیرخواهی و مشورت خواست ، باید برای او خیرخواهی نماید (و به او مشورت رساند).
پاکیزگی
پاکیزگی
3507. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی زیباست و زیبایی را دوست دارد ، بخشنده است و بخشندگی را دوست دارد ، پاکیزه است و پاکیزگی را دوست دارد.
3508. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی خوشبو است و بوی خوش را دوست دارد ، پاکیزه است و پاکیزگی را دوست دارد ، بزرگوار است و بزرگواری را دوست دارد ، بخشنده است و بخشندگی را دوست دارد. بنابراین ، آستانه خانههایتان را پاکیزه نگهدارید تا به یهودیان شباهت نداشته باشید.
3509. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی کثافت و ژولیدگی را دشمن دارد.
3510. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پاکیزگی از ایمان است.
ترغیب به پاکیزگی
3511. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (همواره) لباسهایتان را شستشو ، موهایتان را کوتاه ، دندانها را مسواک ، خود را آراسته و پاکیزه کنید ؛ زیرا بنیاسرائیل (یهودیان) چنین نکردند در نتیجه ، زنانشان زناکار شدند.
3512. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دندانهارا خلال نمایید ؛ زیرا مایه پاکیزگی است. و پاکیزگی ، (انسان را) به سوی ایمان هدایت میکند. و جایگاه ایمان به همراه صاحبش ، در بهشت است.
3513. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نسبت به هر چه میتوانید پاکیزگی پیشه کنید ؛ زیرا خدای تعالی اسلام را بر نظافت استوار ساخته و هرگز ، جز پاکیزگان به بهشت وارد نمیشوند.
نتیجه پاکیزگی
3514. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شستن ظرفها و پاکیزگی حیاط ، بینیازی میآورد.
3515. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اسلام پاکیزه است ، پس شما نیز پاکیزه باشید ؛ زیرا جز پاکیزه به بهشت داخل نمیگردد.
نگاه کردن
تشویق به نگاه و عبرت گرفتن
3516. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پروردگارم به من فرمان داد که سخنم ، ذکر و نگاهم مایه عبرت باشد.
تشویق به باز داشتن چشم
3517. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر مسلمانی بعد از نگاه اوّل به زنی ، چشم خود را از او بازدارد ، خدای تعالی برای او عبادتی ایجاد میکند که لذّت آن را در دل احساس مینماید.
چشم ها دام های شیطانند
3518. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نگاه (بد) تیر مسمومی از تیرهای شیطان است.
نگاهی که بخشیده می شود
3519. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نگاه کردن به زنی که خداوند مهر او را برای خواستگاری به دلش اندازد اشکالی ندارد.
نکوهش نگاهی که مسلمانی از آن بترسد
3520. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هرکه با نگاهش مسلمانی را به ناحق بترساند ، روز قیامت خداوند او را میترساند.
کسی که با نگاه محبتآمیز به برادرش بنگرد
3521. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که با نگاه محبتآمیز و بدون کینه در دل به برادرش نظر کند ، هنوز دیده برنداشته خداوند گناهان گذشتهاش را میآمرزد.
نگاه کردن هر یک از زن و مرد به دیگری
3522. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه زن و شوهر (به نیکی) به یکدیگر نگاه کنند ، خداوند با نظر رحمت به هر دو مینگرد.
آنچه به بینایی می افزاید
3523. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نگاه به سبزه ، بینایی را افزایش میدهد.
3524. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نگاه به زن زیبا و سبزه ، بینایی را افزایش میدهد.
3525. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز چشم را جلا میبخشد : نگاه به سبزی ؛ نگاه به آب جاری ؛ و نگاه به چهره زیبا.
نعمت
نعمت
3526. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (در مسایل مادی) به پایینتر از خودتان بنگرید نه بالاتر ؛ زیرا این کار روش خوبی است مبنی بر این که نعمتهای الهی را کوچک نشمارید.
3527. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چنان که خداوند بر تو انعام فرموده ، نفس خویش را بهرهمند ساز.
بازگو کردن نعمت های خدا
3528. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند مالی به تو عطا فرمود لاجرم اثر نیک نعمت و کرم او باید در کردار تو جلوهگر شود.
3529. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند به بندهای انعام فرماید ، دوست دارد آن را آشکار بینند.
تشویق به محافظت از نعمت ها
3530. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که را چیزی نصیب شده ، باید حفظش کند.
تشویق به شکر نعمت نمودن
3531. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به هر که نعمتی رسید ، باید شکر آن را به جا آورد.
عوامل پایندگی نعمت ها
3532. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از نمعتهای الهی نیکو استفاده نمایید و آن را از خود مرانید ؛ زیرا به ندرت اتفاق میافتد که نعمت از دست رفته ، باز گردد.
3533. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، نعمتهای خود را به گروههای خاصی عطا فرموده تا منافع بندگان را تامین نمایند. مادامی که بذل و بخشش کنند ، آن نعمتها را نزد آنان باقی میگذارد ولی اگر از بخشش امتناع ورزند ، نعمتها را از آنان گرفته و تحویل دیگران میدهد.
3534. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، نعمتهایی را نزد برخی از گروهها مادامی که در جهت تامین نیازهای مردم مصرف میکنند ، قرار داده است و هر گاه از این کار باز ماندند ، آن نعمتها را به اشخاص دیگر منتقل میسازد.
3535. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عظمت نعمت الهی بر بنده جز برای این نیست که زحمت مردم بر او بیشتر شود ؛ هر کس این زحمت را برای مردم تقبّل نکند ، آن نعمت نیز در معرض زوال قرار میگیرد.
آنچه موجب زوال نعمت ها می شود
3536. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من درباره شما نسبت به نعمتها بیشتر از گناهان بیم دارم. هان! نعمتهایی که شکرگزاری نگردند عوامل هلاکت قطعی هستند.
غفلت از نعمت ها
3537. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : درباره دو نعمت بسیاری از مردم مغبونند : صحت و فراغت.
سپاس گزاری نعمت از خود نعمت بهتر است
3538. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند به بندهای نعمتی عطا فرمود و او خداوند را سپاس گزارد ، این سپاس از آن نعمت هر چند بزرگ باشد ، بهتر است.
نفاق
نفاق
3539. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ترسناکترین چیزی که بر امّتم از آن بیمناکم ، هر منافقی است که بر احوال امّتم آگاهتر باشد (زیرا او بیشتر زیان میرساند).
نکوهش نفاق
3540. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (وحدت و) جماعت ، مایه رحمت ، و تفرقه ، موجب عذاب است.
3541. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند ، لعنت کند کسی را که میان مادر و فرزند و میان دو برادر جدایی افکند.
نشانه های منافق
3542. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نشانه منافق سه چیز است : سخن به دروغ میگوید ، از وعده تخلّف میکند و در امانت خیانت مینماید.
3543. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بدترین مردم کسی است که دورو دارد : گروهی را با یک رو و گروه دیگر را با رویی دیگر ملاقات میکند.
3544. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که دارای سه ویژگی باشد ، منافق است هر چند که روزه بگیرد ، نماز بخواند ، حج و عمره به جا آورد و بگوید که «من مسلمانم» : آن که سخنش دروغ باشد ؛ از وعده تخلف نماید ؛ و در امانت ، خیانت کند.
3545. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حیا و لکنت زبانی ، دو شعبهای از ایمان و بدزبانی و بیان (شیرین زبانی) ، دو شعبهای از نفاق و دورویی میباشند.
3546. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شخص دو رو ، وجاهت (و آبرو) ندارد.
3547. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : منافق سه نشانه دارد : سخن ، به دروغ گوید ؛ در وعده ، خلاف کند ؛ در امانت ، خیانت نماید.
3548. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : منافق ، بر چشمانش مسلط است ؛ هر گاه بخواهد ، گریه میکند.
نکوهش منافق
3549. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شخص دو رو در پیشگاه خداوند ، امین نیست.
3550. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو رو ملعون است ، دو زبان ملعون است.
حکایت منافق
3551. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حکایت منافق ، مانند گوسفند سرگردان بین دو گله است.
خصلت هایی که در منافق جمع نمیشود
3552. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو ویژگی در منافق جمع نمیشود : نیک نامی و دانایی در امور دین.
چگونگی برانگیخته شدن منافقان و فرجام آن
3553. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هرکه در دنیا دورویی کند ، روز قیامت با دو چهره از آتش ، محشور میگردد.
3554. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که در دنیا دو زبانی باشد ، روز قیامت برای او دو زبان از آتش جهنم قرار داده میشود.
3555. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که در دنیا دو رو باشد ، روز قیامت دو زبان از آتش خواهد داشت.
سخن چینی
معنای سخن چینی
3556. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا میدانید سخنچینی چیست؟ آن عبارت از سخن گردانی بین مردم برای افساد در روابط آنهاست.
پرهیز از سخن چینی
3557. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از پلیدی سخنچینی بین مردم بپرهیزید.
نتیجه سخن چینی
3558. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دروغ ، مایه روسیاهی و سخنچینی ، باعث عذاب قبر است.
نوحه گری
نکوهش نوحه گری
3559. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نوحهگری از عمل جاهلیت است.
نیت
نیت
3560. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی به صورتها و داراییهای شما نمینگرد و لیکن به دلها و کردارتان نگاه میکند.
3561. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم بر اساس نیّتهایشان محشور میگردند.
نیت نیکو
3562. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بدون قصد ستم بر کسی صبح را آغاز کند ، گناهش آمرزیده شود.
3563. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیّت نیکو ، صاحبش را به بهشت میبرد.
نقش نیت در پاداش
3564. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی فرمود : هر گاه بندهای به انجام کار نیکی همّت گمارد ولی آن را انجام ندهد ، برای او یک نیکی مینویسم و اگر آن را انجام دهد ، برای او ده تا هفتصد برابر نیکی مینویسم. و هر گاه بر انجام کار بدی تصمیم بگیرد ، ولی آن را مرتکب نشود ، بر او بدی نمینویسم و اگر آن را مرتکب گشت ، یک بدی بر او مینویسم.
نقش نیت در عمل
3565. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (پاداش) کارها به ازای نیّت است.
3566. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : ارزش کارها به نیّت و سرانجام آنها وابسته است.
3567. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه مردی کار ناروایی را دید ولی قادر به تغییر آن نبود ، برای او کافی است که خدای تعالی بداند که او از آن کار بیزار است.
3568. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که کار قومی را بپسندد ؛ کار خوب باشد یا بد ، مانند کسی است که آن را انجام داده است.
نیت مؤمن بهتر از عمل اوست
3569. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیّت مومن از عملش بهتر است و عمل منافق از نیّتش بهتر است. و هرکدام براساس نیّتش عمل میکند. هرگاه مؤمن عملی انجام دهد در دلش نوری روشن میگردد.
3570. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیّت مؤمن ، رساتر از عملش است.
پدر و مادر
تشویق به اطاعت کردن از پدر و مادر
3571. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اطاعت از خدا ، همان اطاعت از پدر است و نافرمانی از خدا ، همان نافرمانی از پدر است.
تشویق به دوست داشتن پدر و مادر
3572. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در دوستی پدر پایدار باش و رشته آن را قطع نکن وگرنه ، خداوند نور تو را خاموش میکند.
نتیجه کسی که با دیده رحمت به پدر و مادر بنگرد
3573. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر مردی به چهره پدر و مادرش با دیده رحمت (و محبت) بنگرد ، خداوند در قبال آن برایش یک حج مقبول و نیکو مقرر فرماید.
فضیلت کسی که بین دو چشم مادرش را ببوسد
3574. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که میان چشمان مادرش را ببوسد ، این کار برای او پوششی از آتش جهنم خواهد بود.
تشویق به نیکی به پدر و مادر
3575. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (پیش از همه) مادرت را ، مادرت را ، سپس مادرت را دریاب! بعد از او پدرت را ، سپس نزدیکان را به ترتیب.
3576. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی درباره مادرانتان ، سه بار و درباره پدرانتان ، دو بار و به همین ترتیب درباره خویشانتان ، به شما سفارش نموده است.
3577. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خاک بر سر ، خاک بر سر ، خاک بر سر کسی که پیری پدر و مادرش (یکی یا هر دو) را دریابد ولی به بهشت نرود.
3578. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پاکدامن باشید تا زنانتان پاکدامن باشند ؛ به پدرانتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند ؛ و هر کس از چیزی که از ناحیه او به برادر مسلمانش رسیده ، عذر به درگاه او آورد ولی برادر مسلمان عذر او را نپذیرد ، (روز قیامت) بر حوض من وارد نمیشود.
3579. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که صبح را با اطاعت الهی درباره پدر و مادرش آغاز کند ، دو در بهشت برای او گشوده میشود و اگر یکی (از پدر و مادرش) باشد ، یک در بهشت برای او گشوده میشود.
3580. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که پدر و مادرش را خشنود سازد ، خداوند او را خشنود ساخته است. و هر که پدر و مادرش را خشمگین سازد ، خداوند را خشمگین ساخته است.
آثار نیکی به پدر و مادر
3581. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی به پدر و مادر از جهاد کفایت میکند.
3582. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : نیکی به پدر و مادر ، عمر را زیاد ، دروغ ، روزی را کم و دعا ، قضا را دفع میکند.
3583. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به پدرانتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی نمایند ، و عفیف باشید تا زنان شما عفیف باشند.
3584. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صدقه بجا ، نیکوکاری ، نیکی به پدر و مادر و صله رحم ، بدبختی را به خوشبختی تبدیل میکنند ؛ عمر را زیاد مینمایند ؛ و از سقوطهای بد نگه میدارند.
آزردن پدر و مادر
3585. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به پدرش نگاه خشمآلود کند ، نیکی نبیند.
عاق پدر و مادر
3586. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی چهار کس را وارد بهشت نمیکند و از نعمتهای آن نمیچشاند : شراب خوار ، ربا خوار ، آن که به نا حق مال یتیم خورد و آن که پدر و مادرش از او ناخشنود باشند.
قائم مقام پدر
3587. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : برادر بزرگتر به منزله پدر است.
تنهایی
نکوهش تنهایی
3588. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر مردم درباره تنهایی به اندازه من آگاه بودند ، هیچ سواری ، هنگام شب به تنهایی راه نمیرفت.
پارسایی
پارسایی
3589. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : ترس از خدا ، سرچشمه هر حکمتی است و پارسایی ، سرور اعمال است.
3590. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پرهیزکاری ، سرور اعمال است.
حقیقت پارسایی
3591. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پرهیزکاری ، توقف به هنگام شبهه است.
3592. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عقلی مانند تدبیر ، تقوایی مانند خویشتنداری و شرفی مانند خوشاخلاقی نیست.
تشویق به پارسایی
3593. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه ویژگی است که هر کس یکی از آنها را نداشته باشد ، سگ از او بهتر است : پرهیزگاری که او را از محرّمات الهی بازدارد ؛ بردباری که به وسیله آن نادانی جاهل را دفع نماید ؛ اخلاق خوشی که به وسیله آن با مردم زندگی میکند.
نتیجه پارسایی
3594. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فردای قیامت همنشینان خداوند ، صاحبان ورع و زهد در دنیا هستند.
نقش پارسایی در عبادت
3595. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دو رکعت نماز ، مرد پارسا از هزار رکعت نماز فرد لاابالی و فرومایه ، بهتر است.
نقش پارسایی در عمل
3596. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که تقوایی نداشته باشد که هنگام خلوت او را از معصیت الهی بازدارد ، خداوند به هیچ یک از اعمال وی اعتنا نمیکند.
وصیت
وصیت
3597. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هنگام وصیّت ، فقط ثلث دارایی خود را برای دیگران قرار بده که ثلث هم سهم بسیاری است ؛ زیرا تو اگر وارثان خویش را بینیاز سازی بهتر است از این که محتاج دیگران رها کنی. و تو هر چه در راه خدا خرج کنی ، پاداش آن درمییابی حتی آنچه برای همسرت انفاق میکنی.
ترک کردن وصیت
3598. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وصیّت نکردن ، مایه ننگ در دنیا و مایه آتش و رسوایی در آخرت است.
نهی از ظلم و ضرر زدن در وصیت
3599. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرد یا زنی ، شصت سال خداوند را اطاعت میکنند ولی وقتی مرگشان فرا میرسد ، در وصیّت ، (عدالت را رعایت نکرده و) ضرر میرسانند در نتیجه ، (آخر عمر) جهنم بر آنان واجب میگردد.
وضو
وضو
3600. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دعا ، کلید رحمت ؛ وضو کلید نماز ؛ و نماز کلید بهشت است.
3601. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وضو ، نصف ایمان و مسواک کردن ، نصف وضو است.
آداب وضو گرفتن
3602. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : (هنگام وضو) میان انگشتان خود فاصله دهید و (بشویید) تا خداوند به وسیله آتش جهنم میان آنها فاصله ندهد.
3603. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پنج کار (گناه) روزه و وضو را باطل میکند : دروغ ، غیبت ، سخنچینی ، نگاه شهوت آلود و قسم دروغ.
3604. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند کسانی از امّت من را که هنگام وضو ، (لای انگشتان را) و بعد از غذا (لای دندانها را) خلال مینمایند.
آثار وضو
3605. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وضو پیش از غذا ، فقر را دور میکند و پس از غذا ، وسواس را زایل و چشم را صحت میبخشد.
میهن
3606. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سرزمینها ، سرزمینهای خدا و بندگان ، بندگان خدا. پس هر جا برای تو نیکو بود ، آنجا اقامت گیر.
وعده
وعده ، وام است
3607. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وعده مؤمن ، (آن چنان استوار است که) همانند به دست گرفتن (مورد وعده) است.
3608. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وعده مؤمن ، (بر عهده او) دَین است. و نیز ، وعده مؤمن ، همانند دریافت نمودن است.
3609. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وعده دادن (یک نوع) دَین است. وای! بر کسی که وعده دهد سپس تخلف نماید. وای! بر کسی که وعده دهد سپس تخلف نماید. وای! بر کسی که وعده دهد سپس تخلف نماید.
3610. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : وعده مؤمن حقی (است که ادای آن) واجب است.
وعده هایی که شایسته نیست داده شود
3611. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ کار نیکی را تحقیر نکن و چنان بر برادر خویش وعده نده که خلاف آن عمل کنی.
آنچه که خلف وعده نیست
3612. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : این که مرد وعدهای دهد و قصدش وفای به آن باشد (در صورت محقق نشدن وعده) خلف وعده محسوب نمیشود ولیکن خلف وعده آن است که مرد وعده دهد ولی قصدش وفا نکردن باشد.
ولایت
اهمیت کار ولایت
3613. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که فرمانروای ده نفر شد ، روز قیامت او را دست بسته میآورند تا این که عدالت ، او را آزاد کند یا ستم ، او را نابود سازد.
ارزش وزیر درست کار
3614. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پاداش هیچ یک از مسلمانان از پاداش وزیر درستکاری که پیشوایش را اطاعت میکند و او را به سوی خداوند ارشاد مینماید ، بزرگتر نیست.
آنچه باید حکمران رعایت کند
3615. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کس ، مردی را به ریاست ده نفر بگمارد در حالی که میداند در بین آن ده نفر ، فردی برتر از او وجود دارد ، هر آینه خدا ، رسول و قاطبه مسلمانان را فریفته است.
آنچه موجب روی کار آمدن زمامداران نابکاراست
3616. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : چنانچه هستید بر شما حکومت میشود.
زمامداران ستمگر
3617. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کسی ، زمامدار مسلمانان گردد و آن چنان که از خود محافظت میکند از آنان حفاظت ننماید ، بوی بهشت بدو نخواهد رسید.
3618. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر سرپرستی ، زیردستان خود را بفریبد ، جایگاهش جهنم است.
3619. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر سرپرستی ، به زیردستانش رحم نکند ، خداوند بهشت را بر او حرام میگرداند.
3620. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کس ، سرپرستی گروهی را به عهده بگیرد ولی با آنان به امانت و خیرخواهی رفتار ننماید ، دَر رحمت خدای تعالی که همه چیز را احاطه کرده ، به روی او بسته میشود.
3621. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کس ، سرپرستی کاری از امّت مرا به دست گیرد ولی برای آنان همچون خودش خیرخواهی و تلاش ننماید ، روز قیامت خداوند او را در آتش واژگون سازد.
3622. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر فرمانروایی ، بعد از من کار سرپرستی امّتم را به عهده بگیرد ، روز قیامت او را بر پل صراط نگه میدارند و فرشتگان نامه اعمالش را میگشایند ؛ اگر عادل بود ، خداوند به خاطر عدالتش او را نجات میدهد. ولی اگر ستمگر بود ، صراط ، چنان او را میلرزاند که بندهای استخوانش از هم جدا به طوری که میان دو عضو بدنش به اندازه صد سال راه فاصله میافتد و آن گاه صراط پاره میشود.
3623. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بندهای که خداوند او را سرپرست رعیتی قرار دهد سپس روزی که میمیرد نسبت به رعیتش حیلهگر باشد ، خداوند بهشت را بر او حرام میگرداند.
3624. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه خداوند ، سرپرستی رعیتی را به کسی داد و او با خیرخواهی از وی محافظت ننمود ، بهشت را بر او حرام میگرداند.
زمامداران دادگر
3625. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که برای مردم زمامداری کند و به آن ستم ننماید ؛ برای مردم سخن بگوید و دروغ نگوید ؛ به مردم وعده بدهد و تخلف ننماید ، او از جمله کسانی است که مروّتش کامل ، عدالتش آشکار ، برادری با او واجب و غیبتش حرام است.
3626. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کس ، به فرمانروایی رسید و با مردم به ملایمت و مدارا رفتار نمود ، روز قیامت خداوند با او مدارا خواهد فرمود.
فرزند
فضیلت فرزند
3627. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر درختی ، میوهای دارد و میوه دل ، فرزند است.
3628. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزند ، از ریحان بهشت است.
فرزند برکت است
3629. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خانهای که بچه در آن نباشد ، برکت ندارد.
فرزند مایه فتنه است
3630. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزند ، مایه بخل (از انفاق مال) ، ترس (از جهاد) ، نادانی و اندوه است.
3631. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزند ، میوه دل و مایه ترس ، بخل و اندوه است.
سرکشی طفل نشانه زیادی عقلش در بزرگیست
3632. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سرکشی طفل در دوران کودکی ، نشانه زیادی عقل او در بزرگی است.
حق فرزند بر پدرش
3633. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از جمله حقوق فرزند بر پدر است ؛ تعلیم نوشتن ، نام نیکو نهادن و تزویج هنگام بلوغ.
3634. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حق فرزند (پسر) بر پدر این است که : نام نیک بر او نهد ؛ جایگاهش را نیکو سازد ؛ و نیکو ادب نماید.
3635. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حق فرزند (پسر) بر پدر این است که : نوشتن ، شنا کردن و تیراندازی به او بیاموزد ؛ روزی حلال و پاکیزه به او بدهد ؛ و هر گاه بالغ شد ، برایش زن بگیرد.
3636. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : حق فرزند (پسر) بر پدر این است که : نام نیک بر او نهد ؛ وقتی بالغ شد ، برایش زن بگیرد ؛ و نوشتن را بر او بیاموزد.
تربیت فرزندان
3637. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزندان خود را در نیکوکاری یاری کنید ؛ زیرا هر کس بخواهد میتواند نافرمانی (عاق والدین شدن) را از فرزند خود دور کند.
3638. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزندانتان را گرامی داشته و نیکو تربیتشان نمایید.
3639. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به فرزندانتان ، شنا و تیراندازی ؛ و به زنانتان نخریسی بیاموزید.
3640. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به فرزندانتان ، تیراندازی بیاموزید که مایه سرشکستگی دشمن است.
3641. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه اگر مرد فرزندش را ادب نماید ، برای او از یک صاع (پیمانه) صدقه دادن ، بهتر است.
3642. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پدر ، سرمایهای بهتر از ادب نیکو به فرزندش نمیدهد.
3643. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که طفلی را تربیت نماید تا «لاالهالا الله» بگوید ، خداوند از او حساب نمیکشد.
دوستی فرزند
3644. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بر کودکان خود درود بفرستید ؛ زیرا آنان پیشاهنگان شمایند.
ترغیب به رعایت عدالت میان فرزندان
3645. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در برپایی عدالت میان فرزندان ، تقوای الهی را رعایت کنید. همچنان که دوست دارید آنان بر شما نیکی نمایند.
3646. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بین فرزندانتان عادلانه بخشش کنید همان طوری که دوست دارید آنها در نیکی و احترام با شما به عدالت رفتار کنند.
3647. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی دوست دارد بین فرزندانتان حتی در بوسیدن نیز به عدالت رفتار نمایید.
3648. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در بخشش میان فرزندانتان به عدالت رفتار کنید. اگر قرار باشد ، که من کسی را برتری دهم ، زنان را مقدم میدارم.
نهی از دوست نداشتن دختران
3649. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از دختران بدتان نیاید ؛ زیرا آنها مایه انسند.
3650. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر مسلمانی که دارای دو دختر رشیده باشد و با آنان به نیکی رفتار نماید ، همان دو دختر او را به بهشت میبرند.
ثمره نیکی به دختران خود
3651. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به امتحان دخترداری دچار شود و به آنان نیکی نماید ، آنان برای او پوششی از آتش جهنم گردند.
ثمره کسی که سه دختر را سرپرستی کند
3652. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که سه دختر را سرپرستی کند ؛ ادبشان نماید ، شوهرشان دهد و با آنان به نیکی رفتار نماید ، بهشت پاداش اوست.
رحمت خداوند بر پدری که فرزندش را یاری می کند
3653. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خداوند رحمت کند پدری را که فرزندش را بر نیکی یاری نماید.
فرزند و اموالش مال پدر است
3654. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : فرزند مرد از جمله کسب اوست ؛ از پاکترین کسب اوست. بنابراین ، از اموال فرزندانتان بخورید.
3655. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : تو و داراییات متعلق به پدر توست.
حق برادر بزرگ تر بر برادر کوچک
3656. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : حق برادر بزرگتر بر برادر کوچکتر همچون حق پدر بر فرزند است.
قهر کردن
نهی از قهر بودن با برادر بیش از سه روز
3657. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جنگ با مسلمان ، (به منزله) کفر و دشنام او ، گناه است. و روا نیست که مسلمانی بیش از سه روز با برادر (دینی) خود قهر باشد.
3658. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بیش از سه روز با برادرش قهر باشد و بمیرد ، به جهنم میرود.
3659. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که یک سال از برادرش قهر نماید ، این کار مانند ریختن خون اوست.
هجرت
هجرت
3660. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا نمیدانی که اسلام ، پیش از خود را محو میسازد ؛ هجرت ، پیش از خود را محو میسازد ؛ حج ، پیش از خود را محو میسازد (این هر سه ، آثار مترتب بر عقیده و رفتار گذشته را از بین میبرند).
3661. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پس از فتح (مکه) ، هجرتی نیست (هجرت از مکه به مدینه در زمان رسول خداصلی الله علیه وآله پس از فتح مکه ، مانند هجرت پیش از فتح آن ارزشمند نیست).
مهاجر کیست؟
3662. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مهاجر کسی است که از آنچه خداوند نهی کرده دوری کند.
نتیجه هجرت
3663. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر هدیه بدهید تا محبت مابین شما افزایش یابد. و (در راه خدا) مهاجرت کنید تا برای فرزندانتان عزت و افتخار برجای گذارید و لغزش بزرگواران را ببخشایید.
هدایت
هدایت یافتگان
3664. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که مبتلا شود و شکیبایی ورزد ؛ عطا گیرد و سپاس گوید ؛ ستم بیند و ببخشاید ؛ و ستم نماید و استغفار کند ، برای اینان جایگاه امنی است و هدایت یافتگانند.
پاداش هدایت کردن
3665. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کسی ، (مردم را) به سوی گمراهی بخواند و از او پیروی کنند ، نظیر گناهان پیروان خود را بر دوش میکشد بدون آن که از گناهان آنها چیزی کاسته شود. و هر کسی (مردم را) به راه هدایت دعوت نماید ، نظیر پاداش پیروان خود را در مییابد بدون آن که از پاداش آنان چیزی کاسته شود.
3666. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر آینه اگر خداوند به دست تو مردی را هدایت نماید ، برای تو از چیزی که خورشید بر آن طلوع و غروب نماید ، بهتر است.
3667. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که با دست وی ، مردی اسلام آورد ، بهشت برای او واجب شود.
3668. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که به (راه) هدایتی دعوت نماید ، پاداشی همانند پاداش کسانی را داراست که از آن پیروی نموده و چیزی از پاداش آنان نمیکاهد. و هر که به (راه) ضلالتی دعوت کند ، گناه او همانند گناهان کسانی است که از آن پیروی نموده و چیزی از گناهان آنان نمیکاهد.
3669. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به خدا قسم اگر به وسیله تو یک مرد هدایت شود ، برای تو از داشتن شتران سرخ مو بهتر است.
هدیه
هدیه
3670. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین چیزها ، هدیّه پیش از حاجت است.
بهترین هدیه
3671. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مرد مسلمان به برادرش هدیّهای بهتر از سخن حکمتآمیز نمیدهد که به سبب آن بر ایمانش بیفزاید یا خطری را از او دفع نماید.
3672. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین عطاها ، سخن حقی است که آن را میشنوی سپس به برادر مسلمانت میرسانی.
تشویق به هدیه دادن
3673. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عیادت کن (حتی) کسی را که تو را عیادت نکند و هدیّه کن (حتی) به کسی که به تو هدیه نکند.
نقش هدیه در ایجاد دوستی
3674. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر هدیه بدهید تا رشته محبّت مابین شما پایدار شود ؛ زیرا هدیّه ، دوستی و محبّت را افزایش و کینهها را از سینهها بیرون کند.
3675. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر هدیّه بدهید تا محبّت مابین شما افزایش یابد. و (در راه خدا) مهاجرت کنید تا برای فرزندانتان عزّت و افتخار برجای گذارید و لغزش بزرگواران را ببخشایید.
3676. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر هدیّه بدهید ؛ زیرا هدیّه ، دوستی و محبت را افزایش ، و کینهها را از سینهها بیرون کند.
هدیه خدا برای مؤمن
3677. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : گدای در خانه مؤمن ، هدیه خداوند به اوست.
نتیجه هدیه
3678. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر هدیّه بدهید ؛ زیرا هدیّه ، سینه تنگی را برطرف میسازد و هدیّه را حقیر نشمارید هر چند به اندازه یک استخوان کم گوشت باشد.
3679. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : به همدیگر هدیّه بدهید ؛ زیرا هدیّه ، کینه را از بین میبرد. و اگر به (خوردن) یک پاچه (گوسفندی) دعوت شوم ، اجابت میکنم. و اگر یک پاچه (گوسفندی) به من هدیّه شود ، میپذیرم.
3680. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هدیّه ، چشم حکیم را میبندد.
3681. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هدیّه ، گوش و چشم و دل را از کار میاندازد.
تشویق به قبول کردن هدیه
3682. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر پاچه (گوسفند) به من هدیّه شود ، میپذیرم. و اگر برای (میل) آن دعوت شوم ، اجابت میکنم.
3683. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هدیّه ، روزی الهی است. به هر که چیزی اهدا شد ، باید بپذیرد.
نهی از برگرداندن هدیه
3684. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : دعوتکننده را اجابت نمایید ، هدیّه را برنگردانید و مسلمانان را نزنید.
3685. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : نباید مرد هدیّه برادرش را رد نماید ؛ اگر داشت ، عوضش را بدهد.
پس گرفتن بخشش
3686. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مَثَل کسی که بخشش خود را پس میگیرد ، مانند سگ است که وقتی خورد و سیر شد ، قی کند آن گاه برگردد و قی خود را بخورد.
3687. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آن که بخشش خود را پس بگیرد همانند سگ است که قی کرده خود را میخورد.
حرام بودن هدیه کارگزاران
3688. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اما بعد ، چگونه است حال کسی که او را برای انجام کاری مامور میکنیم و بازمیگردد و میگوید : این قدر از کارتان را به انجام رساندم و این قدر هم به من اهدا شده است؟ آیا میخواست در خانه پدر و مادرش منتظر بنشیند تا ببیند آیا به او هدیّهای میدهند یا نه؟.
3689. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هدیّه گرفتن امیر حرام و رشوه پذیرفتن قاضی به منزله کفر است.
کهنسالی
کهنسالی
3690. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی کسی را که در بین خاندان خود (پیر) هفتاد ساله است اما در رفتار و مرامش چون (جوان) بیست ساله باشد ، دشمن دارد.
3691. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پیر در بین خاندانش ، مانند پیامبر در میان امّتش است.
3692. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : در نزد خدای تعالی هیچ چیزی از جوان توبهگر محبوبتر نیست و نیز در نزد خدای تعالی هیچ چیزی از پیری که بر گناهانش باقی است منفورتر نیست.
احترام نهادن به سالخوردگان
3693. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بزرگتر را گرامی ندارد و به کوچک تر رحم ننماید و امر به معروف و نهی از منکر نکند ، از ما نیست.
آنچه درهنگام پیری در انسان جوان میشود
3694. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شخص پیر ، در علاقهمندیاش نسبت به دو چیز ، جوانی میکند : علاقه به درازی عمر و فراوانی دارایی.
3695. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : شخص پیر ، ناتوان میشود ولیکن قلب در محبت دو چیز ، جوانی میکند : علاقه به درازی عمر و مالدوستی.
3696. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آدمیزاد پیر میشود در حالی که دو صفت در او باقی میماند : حرص و آرزو.
3697. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آدمیزاد پیر میشود در حالی که دو صفت در او جوان میگردد : حرص بر مال و حرص بر عمر.
نابودی
نابودی
3698. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگز! مردم هلاک نمیشوند تا این که حجت بر ایشان تمام گردد.
3699. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مردم بیدلیل و بدون اتمام حجت ، نابود نمیشوند.
عوامل نابودی
3700. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : عامل هلاکت پیشینیان شما این بود که دزد معتبر را رها میکردند ولی بر دزد ضعیف حد جاری مینمودند.
3701. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : سه چیز مایه هلاکت و سه چیز مایه نجات است. هلاک کنندگان : بخلی که اطاعت گردد ؛ هوسی که پیروی شود ؛ و خودپسندی. نجات دهندگان : ترس از خداوند در نهان و آشکار ؛ میانهروی در توانگری و فقر ؛ و دادگری هنگام خشم و خشنودی.
3702. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : صلاح متقدمان این امّت با زهد و یقین است امّا متاخران آنان به وسیله بخل و آرزوی دراز نابود خواهند شد.
3703. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : متقدمان این امّت به وسیله یقین و زهد نجات یابند و متاخران این امّت به وسیله بخل و آرزو هلاک گردند.
3704. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هنگامی که مردان از زنان اطاعت کنند ، نابود میشوند.
3705. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هرگز! مردی بعد از مشورت ، هلاک نمیگردد.
غم و اندوه
غم و اندوه
3706. پیامبر خداصلی الله علیه وآله : هرکه غمی از غمهای دنیا را از مسلمانی دور کند ، خداوند غمی از غمهای روز قیامت را از او برطرف میکند. و هر که بر تنگدستی ، آسان بگیرد ، خداوند در دنیا و آخرت بر او آسان بگیرد. و هر که بر مسلمانی رازپوشی کند ، خداوند در دنیا و آخرت درباره او رازپوشی مینماید.
نکوهش غم و اندوه
3707. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : دوراندیشی ، نصف زندگانی ؛ مهر و دوستی ، نصف عقل ؛ غم و اندوه ، نصف پیری ؛ و کمی عیال بخشی از آسایش است.
3708. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : غم ، نصف پیری است.
نهی از غم و اندوه
3709. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بسیار غم مخور ؛ آنچه مقدر است محقق میشود و آنچه روزیات شده به تو میرسد.
هر اندوهی قطع شدنی است
3710. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر نعمتی زوالپذیر است مگر نعمت بهشتیان و هر اندوهی ، قطع شدنی است مگر اندوه جهنمیان.
هیچ غمی بدتر از غم قرض نیست
3711. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هیچ غمی بدتر از غم قرض نیست و هیچ دردی بدتر از درد چشم نیست.
اندوهگین ترین مردم
3712. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اندوهگینترین مردم ، مؤمن است ؛ زیرا به خاطر کار دنیا و آخرتش ، بیقرار است.
پیامدهای اهتمام به دنیا و آخرت
3713. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر گاه آخرت مورد اهتمام بنده باشد ، خدای تعالی نیازمندی او را (با تامین هزینه زندگی به قدر کفاف) میپوشاند و بینیازی را در دل او قرار میدهد تا پیوسته بینیاز بسر برد. و هر گاه دنیا مورد اهتمام او باشد ، خدای تعالی نیازمندی او را آشکار ساخته و فقر را پیش چشمانش قرار میدهد تا پیوسته (صبح و شام) فقیر بسر برد.
نتیجه غم و اندوه
3714. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که بداخلاق باشد ، خودش را عذاب دهد. و هر که زیاد غصه بخورد ، تنش را بیمار گرداند. و هر که با مردم منازعه کند ، کرامتش میرود و جوانمردیاش نابود میشود.
آنچه غم و اندوه را بر طرف می سازد
3715. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اندوهها و غمها را به وسیله صدقه دادنها ، برطرف سازید ، تا این که خداوند دشواریهایتان را گشوده و شما را بر دشمن ، پیروز گرداند.
هوس
هوس
3716. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پس از خود ، از سه چیز درباره امّتم بیم دارم : گمراهی خواهشها ، پیروی از شهوتهای شکم و فرج ، غفلت پس از معرفت و شناخت.
3717. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خطرناکترین دشمن تو ، نفس توست که میان دو پهلوی توست.
3718. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هوی و هوس (فکر گناه) مادامی که به کردار و گفتار نیامده ، آمرزیده است.
مخالفت با هوای نفس
3719. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : با هوسهایتان مبارزه نمایید تا بر نفس خویش تسلط یابید.
آثار پیروی از هوس
3720. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هشیار باشید! که چه بسا لحظهای خوشگذرانی (نامشروع) اندوه طولانی به جا گذارد.
3721. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از هوس بپرهیزید ؛ زیرا هوس (انسان را) نابینا و ناشنوا میکند.
پرهیز از شهوت پنهانی
3722. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از شهوت پنهانی برحذر باشید ؛ (مانند این که) دانشمند دوست دارد (مریدان) در محضر وی بنشینند.
هر کس با تمایلاتش محشور می گردد
3723. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر کسی با تمایلاتش محشور میگردد ؛ هر که به کفّار متمایل باشد ، (روز قیامت) ، با کفّار همراه خواهد بود و عملش برای او سودی نخواهد داشت.
خطر شهوات
3724. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : جهنم به امور شهوانی و بهشت به مکروهات پوشانده شده است.
نومیدی
نکوهش ناامیدی
3725. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : پروردگار ما ، از یاس و نومیدی بندگانش به شگفت آید.
یتیم
یتیم
3726. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : محبوبترین خانهها نزد خدا ، خانهای است که در آن ، یتیم نوازش میگردد.
تشویق به سرپرستی یتیمان
3727. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : آیا دوست داری نرم دل و حاجت روا گردی؟ پس به وسیله نوازش و اطعام یتیم از غذای خود ، با او مهربانی کن ، آن گاه دلت نرم گشته و حاجتت را درمییابی.
3728. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : من (ضایع نمودن) حقوق دو ضعیف را بر شما حرام میکنم : یتیم و زن.
3729. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : هر که یتیم خود یا دیگری را سرپرستی و یاری نماید تا این که خداوند او را بینیاز سازد ، بهشت بر او واجب است.
مال یتیم خوار
3730. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خدای تعالی چهار کس را وارد بهشت نمیکند تا از نعمتهای آن بچشند : شراب خوار ، ربا خوار ، آن که به نا حق مال یتیم خورد و آن که پدر و مادرش از او ناخشنود باشند.
دست
تشویق به نگهداری دست
3731. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : مالک دست خویش باش (و آن را از خطا باز دار).
یقین
موجبات یقین
3732. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بزرگواری به تقوا ، افتخار به فروتنی و یقین (در سایه) بینیازی است.
نشانه اهل یقین
3733. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : از نشانههای یقین (به خدا) این است که کسی را از راه خشم خدا خشنود نسازی و بر نعمتی که خدا به تو عطا فرموده دیگری را ستایش نکنی و به خاطر این که خدا تو را از نعمتی محروم ساخته دیگری را سرزنش نکنی ؛ زیرا حرص آزمند روزی را جلب نمیکند و نفرت متنفری آن را بازنمیگرداند.
علم یقین
3734. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خبر (شنیدن) مانند دیدن نیست چنانچه خدای تعالی به موسی خبر رفتار قومش درباره گوساله را دارد اما او الواح را نیفکند ولی همین که خودش رفتار آنان را دید ، الواح را افکند و آنها شکستند (شنیدن کی بود مانند دیدن).
یهود
3735. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : اگر ده نفر از یهودیان به من ایمان آورده بودند ، همه یهود به من ایمان میآورد.
پاورقی ها
(1). نحل : آیه 89.
(2). قلم : آیه 4.
(3). آ لعمران : 159.
(4). احزاب : آیه 46.
(5). بحار الأنوار : 210 / 16.
(6). فرقان : آیه 52.
(7). بحارالأنوار : 21 / 71 / 70.
(8). بقرة : آیه 151.
(9). احزاب : آیه 21.
(10). انعام : آیه 50.
(11). نجم : آیه 3 و 4.
(12). ص : آیه 26.
(13). نجم : آیه 2.
(14). احزاب : آیه 2.
(15). نور : آیه 63.
(16). حشر : آیه 7.
(17). انفال : آیه 24
پایان//قائمیه قبلی