تمبر هندي Tamarind
نام علمی Tamarindus indica
تركيبات شيميايي/خواص داروئي/طرز استفاده/مضرات
كليات گياه شناسي:
تمبر هندي كه از Tamaria Hindi مشتق شده و به معناي ميوه هندي (به عربی: تمر هندي، به معنای خرمای هندی) (نام علمی: Tamarindus indica) مي باشد . تمبر هندي درختي است بلند كه منشا آن از هند و آفريقاي شمالي بوده است ولي امروزه در بيشتر مناطق گرمسير دنيا پرورش مي يابد . درخت تمر هندی بین ۱۰ تا ۲۰ متر طول دارد. رشد این گیاه کُند، ولی عمر آن بسیار طولانی است. تمر هندی در خاکهای رسی، ماسهای، ابلیزی و اسیدی به خوبی رشد میکند. این درخت مخصوص مناطق حاره بوده و به سرما حساس است، اما مقاومت بالایی دربرابر خشکی و باد دارد.
برگهای این درخت همیشهسبز و به رنگ سبز روشن هستند. برگها مرکب بوده به صورت فراهم قرار گرفتهاند.
تمر هندی در اواخر ماه اردیبهشت گلهایی دارای ۵ گلبرگ و زردرنگ با خطوط نارنجی یا قرمز میدهد. در ماه مهر این درخت میوههایی به شکل لوبیا میدهد. هر میوه دارای بین ۱ تا ۱۲ هسته است که توسط گوشتی ترشمزه، خمیرمانند و رشته و فیبردار احاطه شده است. میوهها پوستی قهوهای رنگ و سخت دارند و میتوانند تا ۱۵ سانتیمتر طول داشته باشند. هر درخت بالغ میتواند سالیانه تا ۱۷۵ کیلوگرم میوه دهد.
تمر هندیهای شبهجزیرهٔ هند میوههایی بزرگتر با ۶ تا ۱۲ هسته میدهند، در حالی که تمر هندیهای آفریقایی و مناطق آمریکای جنوبی بین ۱ تا ۶ هسته دارند. این هستهها قهوهایرنگ، پهن و صاف هستند و در بعضی از مناطق چون چین و جاوه مورد استفادهٔ کودکان برای بازیهای چون چکرز چینی قرار میگیرد. برگهاي آن متناوب و مركب شامل 10 تا 20 جفت برگچه فشرده و نزديك بهم است . گلهاي آن به رنگ زرد مايل به قرمز و به شكل خوشه در انتهاي ساقه ظاهر مي شود .
ميوه آن شبيه باقلا به شكل غلاف و نيام و با كمي خميدگي است . اين غلاف به طول 10 سانتيمتر مي باشد كه در آن بين 3 تا 10 دانه قرار دارد .
براي تهيه تمبر هندي ها ميوه ها را شكافته و قسمت گوشتدار آنها را با هسته بيرون آورده و خشك مي كنند .
خشك كردن تمبر هندي طرق مختلفي دارد و در هر منطقه فرق مي كند . مثلا در جزاير آنتيل قسمت گوشتدار آنرا در ظرف بزرگي كه داراي شربت غليظي در حال جوش است وارد مي كنند تا شربت در منافذ ميوه نفوذ كرده و آنرا حل كند .
تركيبات شيميايي: قسمت گوشتدار ميوه داراي كمي قند و پكتين و همچنين اسيد سيتريك ، اسيد ماليك ، تارتارات و اسيد پتاسيم مي باشد . در پوست درخت تمبر هندي مقداري تانن وجود دارد . سرشاخه هاي جوان و سبز اين درخت داراي مقدر زيادي ويتامين هاي گروه B مي باشد.
ارزش غذایی:
مصارف خوراکی: میوهٔ کال تمر هندی دارای گوشتی سبز و بسیار ترش است که اغلب به عنوان چاشنی و برای ترش کردن غذا استفاده میشود.
تمر هندی رسیده که شیرینتر میباشد در بسیاری از مناطق به عنوان میوه مصرف میشود. تمر هندی همچنین برای تهیهٔ دسر، مربا، شربت، بستنی، آبمیوه و نوشیدنی مورد استفاده قرار میگیرد. برای تهیهٔ بسیاری از سسها نیز از تمر هندی استفاده میشود.
در هند، نه تنها میوه، بلکه گل و برگهای تمر هندی برای پخت غذا مورد استفاده قرار میگیرند.
در مکزیک، از تمر هندی برای تهیهٔ خوراکیهای متنوعی به صورت نمکزده، خشکشده، فلفلزده، آبنبات و غیره استفاده میشود.
مصریان نیز از این میوه برای تهیهٔ نوشیدنی خنک و ترشی استفاده میکنند که در تابستان بسیار مصرف میشود.
خواص داروئي: تمبر هندي از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است .
1)خوردن تمب هندي باعث پائين آمدن تب مي شود .
2) به هضم غذا كمك مي كند .
3)تمبر هندي خنك كننده بدن است .
4)براي رفع تشنگي مفيد است .
5)دل بهم خوردگي و تهوع را برطرف مي كند .
6)پوست تمبر هندي قابض و رفع كننده اسهال است .
7)پوست تمبر هندي قابض ور فع كننده اسهال است .
8)بهترين طريقه استفاده از تمبر هندي اين است كه اين ماده را درآب خيس كنيد و سپس آنرا صاف كرده و با نبات بخوريد .
9)دم كرده تمبر هندي نيز اثر ملين دارد . براي تهيه دم كرده يك قاشق غذا خوري تمبر هندي را با نيم ليتر آب جوش مخلوط كرده و به مدت يك ساعت بگذاريد بماند سپس اين دم كرده را در طول روز مصرف كنيد .
10)تمبر هندي را بپزيد و ضماد از آن درست كنيد . اين ضماد را روي ورم و قسمتهاي دردناك بدن بگذاريد .
طرز استفاده: به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد
مضرات : تمبر هندي براي ريه و طحال خوب نيست و در اشخاصي كه ريه و طحال ضعيف دارند ممكن است توليد اشكال كند . اينگونه اشخاص بهتر است كه تمبر هندي را با كتيرا و يا خشخاش بخورند . بانک جامع اطلاعات دارویی |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چاي كوهي- گل راعی:St.johns Wort تركيبات شيميايي/خواص داروئي/طرز استفاده/مضرات... |
